«Χίλια καληνωρίσματα στην αμπελοκουρμούλα απού τσι κάνει τσι φτωχούς και τα ξεχνούνε όλα».
O Διόνυσος, ο θεός του κρασιού και του γλεντιού αγαπήθηκε και λατρεύτηκε από τους ανθρώπους γιατί τους γνώρισε την καλλιέργεια του αμπελιού και την υπέροχη γεύση του κρασιού. Λένε πως το πρωτοφανέρωσε στον βασιλιά Οινέα.
Ο βοσκός Στάφυλος είχε βρει ένα περίεργο φυτό, γεμάτο καρπούς και ενθουσιασμένος τους έφερε στο βασιλιά. Ο Οινέας έστυψε τους καρπούς, απόλαυσε τον πλούσιο χυμό τους. Από τότε ο χυμός αυτός ονομάζεται «οίνος» και οι καρποί που βγάζουν τον οίνο σταφύλια.
«Και οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπων»
Μεταξύ των αγαθών της γης, ευλογημένος είναι ο χυμός των σταφυλιών αφού ο Χριστός ευλόγησε τον σίτον, τον οίνον και το έλαιον. Το κρασί είναι το νάμα το αίμα του Χριστού και τα σταφύλια κοσμούν το τέμπλο της εκκλησίας. Ακόμα και ο μήνας που γίνεται ο τρύγος άλλαξε όνομα και από Σεπτέμβριος ονομάστηκε «Τρυγητής».
Το αμπέλι μπορεί να είναι μεγάλος μπελάς. Ο αμπελουργός πρέπει να βρίσκεται μέσα όλο το χρόνο, από την επόμενη του τρύγου, μέχρι την ημέρα του επόμενου τρύγου. Ετήσια η απασχόληση αλλά και μεγάλη η ευχαρίστηση του, απολαμβάνοντας «τα ελέη που έστειλε ο Κύριος». Δε χορταίνει να τρυγά, δε χορταίνει να καμαρώνει τους τρυγητάδες, τους πατητάδες, τους γλεντζέδες. Αποζημιώνεται ο κόπος του. Στο Παϊδοχώρι και σε όλα τα χωριά, κάθε χρόνο η διαδικασία τρυγοπατήματα είναι μια έγνοια, αλλά και ένα πανηγύρι. Από τα παλιά χρόνια μέχρι σήμερα ίδιες περίπου οι διαδικασίες, οι παρέες και οι χαροκοπιές. Η τεχνολογία και εδώ έχει βοηθήσει. Τις «τρυγοκοφίνες» αντικατέστησαν «οι κλούβες». Τα μουλάρια και τα γαϊδουράκια που καμία φορά μυγιάζονταν και σκορπούσαν τα σταφύλια αντικατέστησαν τα (4Χ4) τέσσερα επί τέσσερα και τα τρακτέρ. Τα πολλά και γερά παλληκάρια στο πατητήρι τα βοήθησε το ηλεκτροκίνητο αλεστικό μηχάνημα. Το μετράδι των βαθμών το αυγό, το αντικατέστησε το μουστόμετρο και το χημείο. Aλλωστε είναι δύσκολο να βρεις στο χωριό άσπρο αυγό από μαύρη κότα, ακόμα και τα κοτέτσια εξαφανίστηκαν.
Οι νοικοκυρές που έβραζαν όλη μέρα το μούστο για να φτιάξουν «το πετουμέζι» για πολλές χρήσεις. Τώρα βράζουν μόνο ένα μπουκάλι για λίγη μουσταλευριά. Στα παλιά χρόνια έφτιαχναν μπόλικο πετουμέζι να βάλουν στα βαρέλια και να κρατήσουν για φάρμακο και μουσταλευριά-ξελιξίδι για το χειμώνα. Τα γράφω αυτά για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν «λιγάκι» και οι νεότεροι, για να μη ξεχνιόμαστε τελείως.
Τα «τρυγοπατήματα» δίνουν ζωή και χρώμα στα χωριά της επαρχίας.Oλη η οικογένεια, συγγενείς, συμπεθέροι, κουμπάροι και φίλοι σμίγουν στη γιορτή αυτή. Καζάνια και ψησταριές στήνουνται, χαροκοπούν, γλεντίζουν και μπορεί αργότερα να λένε: “Θωρείς το τούτο το κρασί που είναι στο ποτήρι; Λεβέντες το πατήσανε μέσα στο πατητήρι” και
“Σαν θέλεις να σου τραγουδώ βάζε κρασί να πίνω να δεις τις μαντινάδες μου σαν το νερό τις χύνω”.
“Να ξέρεις δε ότι όσο τρώω θέλω να πίνω και όσο πίνω θέλω να τρώω” έτσι έλεγε ένας πρόγονος μου, ο Ευθύμης.
Aντε καλά κρασιά και στα ρακοκάζανα με το καλό. Και του χρόνου με υγεία στα τρυγοπατήματα.
Καμαροχαίρομαι σας.
Πανέμορφο Παλαιές αναμνήσεις