Να µας τσιµπήσει ένα έντοµο συµβαίνει πολύ συχνά στην ζωή µας.
Τις περισσότερες φόρες είναι αθώα τα τσιµπήµατα αλλά καµιά φορά είναι επώδυνα. Μπορεί να προκαλέσουν πυρετό, πόνο, ερυθρότητα, δυσφορία, έντονο κνησµό, φυσαλίδες στο σηµείο δαγκώµατος, κακουχία ή σοβαρή αλλεργική αντίδραση που χρειάζεται ιατρική βοήθεια ίσως και νοσοκοµειακή περίθαλψη (π.χ. δηλητηριώδη αράχνη ,µέλισσα).
Κάποια έντοµα µεταφέρουν αρρώστιες από ιούς όπως Zika virus ,West Nile virus, Chikungunya virus. Ο ∆άγκειος πυρετός (Dengue fever) και κίτρινος πυρετός (Yellow fever) µεταφέρονται από κουνούπια, ενώ η νόσος Lime µεταφέρεται από κρότωνες (τσιµπούρια).
Είναι πολύ σηµαντικό να ξέρετε ποιο έντοµο σας δάγκωσε, να αναγνωρίζετε το δάγκωµα και να ξέρετε τι να κάνετε ,αν χρειάζεστε περίθαλψη ή µόνο παρακολούθηση και τοπική αγωγή.
Τα δαγκώµατα των κουνουπιών προκαλούν φαγούρα, ερυθρότητα, κόκκινη ή ροζ βλατίδα. Μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αρρώστιες (ο ιός Zika στις έγκυες γυναίκες), εγκεφαλίτιδες ή µαλάρια. Στην Ελλάδα είναι πιο σπάνιες αυτές οι ασθένειες λόγω του γεωγραφικού πλάτους, παρ’ όλ’ αυτά τις συναντάµε συχνά στους ταξιδιώτες.Γενικά υπάρχει µια µικρή βλατίδα κνησµώδης και ερυθρή που περνά µε τοπική αγωγή χωρίς να χρειαστεί ιατρική περίθαλψη παρά µόνο σε σπάνιες περιπτώσεις (αλλεργία σε κουνούπια)
Οι κοριοί είναι έντοµα που ζούνε στις αρθρώσεις των κρεβατιών. Μεταφέρονται µε τις βαλίτσες ,µερικές φορές µετά από ένα ταξίδι µπορεί να εµφανίσετε κάποια δαγκώµατα. Είναι κόκκινες βλατίδες στην σειρά σαν γραµµή, κνησµώδεις και σπάνια µπορεί να προκαλέσουν έντονη αλλεργική αντίδραση. Επίσης, µπορεί να εµφανιστεί φλεγµονή και µόλυνση ανάλογα µε την έκταση του εξανθήµατος .
Το δάγκωµα από αράχνη δεν είναι επικίνδυνο, προκαλεί λίγα τοπικά συµπτώµατα όπως κοκκινίλα ,πρήξιµο και ίσως λίγο πόνο. Υπάρχουν αράχνες που είναι δηλητηριώδεις και χρειάζεται να χορηγηθεί αντιτετανικός ορός, ενώ µπορεί να χρειαστεί και περαιτέρω ιατρική περίθαλψη διότι είναι πιθανό να προκαλέσουν γενικά συµπτώµατα όπως προβλήµατα αναπνοής, πρήξιµο ,οίδηµα .
Υπάρχει µια αράχνη που λέγετε µαύρη αράχνη (δεν υπάρχει στη Ελλάδα), το δάγκωµα της οποίας µπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο , προκαλεί πολύ έντονη αντίδραση και σίγουρα χρειάζεται νοσοκοµειακή περίθαλψη.
Οι κρότωνες (τσιµπούρια) µπορεί να προκαλέσουν νόσο Lime, µια πάθηση που εκδηλώνεται µε εξάνθηµα, δακτυλιοειδή βλάβη γύρω από το δάγκωµα που µοιάζει µε στόχο η οποία εµφανίζεται πολύ αργότερα από το δάγκωµα . Μπορεί ο ασθενής να έχει πυρετό, κακουχία, µυϊκούς πόνους και αρρυθµίες. ∆εν είναι απαραίτητο να εµφανιστεί το εξάνθηµα αλλά σε περίπτωση που ένας ασθενής παρουσιάζει αυτά τα συµπτώµατα στην διαφορική διάγνωση πρέπει να υπολογιστεί και Νόσος Lime .
Τα συµπτώµατα από δάγκωµα ψύλλου είναι πολύ συχνά και µπορεί να εµφανιστούν µετά από ώρες. Παρουσιάζονται σαν πολλαπλές ερυθρές βλατίδες σε οµάδες, κνησµώδεις, στις γάµπες, χέρια και γενικά σε περιοχές του σώµατος που δεν είναι καλυµµένες από ρούχα. Το εξάνθηµα εξαπλώνεται γύρω-γύρω από τα δαγκώµατα και το ξύσιµο µπορεί να προκαλέσει µόλυνση. Τα ζώα του σπιτιού κρίνεται απαραίτητο να εξεταστούν από κτηνίατρο για θεραπεία.
Οι µέλισσες είναι κοντά µας και είναι πολύ χρήσιµες ,όµως το τσίµπηµα µέλισσας µπορεί καµιά φορά να είναι µοιραίο. Η αντίδραση του οργανισµού µας σε τσίµπηµα µέλισσας είναι άµεση. Τις περισσότερες φορές είναι µόνο τοπική µε ήπια κοκκινίλα ή πιο έντονη , οίδηµα , φαγούρα και πόνο. Τα συµπτώµατα µπορεί να υποχωρήσουν και χωρίς θεραπεία ή τοπική αγωγή και αντιισταµινικά .Σε σπάνιες περιπτώσεις τα άτοµα που έχουν αλλεργία στην µέλισσα µπορεί να εµφανίσουν αναφυλακτικό σοκ. Τα άτοµα που έχουν εµφανίσει στο παρελθόν αλλεργίες ή έχουν ένα αλλεργικό υπόβαθρο (ο δερµατολόγος και ο αλλεργιολόγος µπορούν να το διαπιστώσουν) πρέπει να έχουν µαζί τους πάντα µια ένεση(αδρεναλίνη) η οποία χρησιµοποιείται σε περίπτωση δαγκώµατος από µέλισσα.
Οι ψείρες είναι παράσιτα που ζουν στα µαλλιά και το δάγκωµα τους είναι πολύ µικρό, δεν το νιώθουµε αλλά είναι πολύ κνησµώδες και εµφανίζεται σαν µικρές κόκκινες κηλίδες στους ώµους, στο λαιµό και στο κεφάλι. Το συνεχόµενο ξύσιµο µπορεί να προκαλέσει λοίµωξη, λεµφαδενοπάθεια ,µικρές κρούστες και διάχυτη ερυθρότητα στο δέρµα .Η θεραπεία είναι απλή µε αντιπαρασιτικά και τοπική αγωγή εάν τα δερµατολογικά συµπτώµατα είναι έντονα.
Τα µυρµήγκια είναι έντοµα, ζουν στο έδαφος και το δάγκωµά τους είναι επώδυνο. Στο σηµείο δαγκώµατος παρουσιάζεται µια ερυθρή βλατίδα. Κάποια τσιµπήµατα µυρµηγκιών µπορούν να προκαλέσουν πολύ έντονη αλλεργική αντίδραση, αίσθηµα καύσου και φυσαλίδα που µπορεί να αφήσει ουλή. Σηµαντικό είναι να µην ξύνετε την περιοχή και να µην σπάσετε την φλύκταινα .Χρειάζεται µόνο τοπική αγωγή και αντιισταµινικό και ίσως τοπική αναισθησία µε κρέµα αν το αίσθηµα καύσου είναι έντονο.
Τα ακάρεα προκαλούν µια ερυθρότητα και έντονη φαγούρα στην θέση του δαγκώµατος όλη µέρα. Προκαλούν ένα εξάνθηµα σε γραµµική µορφή πολύ κνησµώδες.
Ένα άλλο παράσιτο που προκαλεί γραµµικό εξάνθηµα κνησµώδες την νύχτα είναι το sarcoptus scabie που προκαλεί την ψώρα. Η διαφορά µεταξύ τους είναι οι θέσεις του εξανθήµατος στο σώµα και το πότε εµφανίζουν τα συµπτώµατα (φαγούρα) στην διάρκεια της ηµέρας . Η θεραπεία είναι διαφορετική για την κάθε περίπτωση. Στην πρώτη χρειάζεται αποµάκρυνση του παράσιτου και τοπική αγωγή ενώ στην δεύτερη περίπτωση απαιτείται ιατρική παρακολούθηση, θεραπεία του ασθενούς και του περιβάλλοντός του (τα άτοµα από το περιβάλλον του χρήζουν προληπτικής αγωγής διότι µεταδίδεται µε στενή επαφή σε άλλα άτοµα).
Τα έντοµα, τα παράσιτα ζουν δίπλα µας και µπορεί ανά πάσα στιγµή να µας τσιµπήσουν , να µας δαγκώσουν και παρόλο που σπάνια προκαλούν γενικευµένα συµπτώµατα καλό είναι να υπάρχει µια ενηµέρωση για ενδεχόµενες παρενέργειες που µπορούν να βάλουν την υγεία µας σε κίνδυνο.
*Η δρ. Τζέτα ∆ουλαβέρη είναι δερµατολόγος – αφροδισιολόγος.