Bιότοπος – περιγραφή
λατινική ονομασία του βοτάνου είναι panax ginseng (Πάναξ ο Πεντάφυλλος) και ανήκει στην οικογένεια των Αραλιωδών.
Πρόκειται για ένα φυλλώδες πολυετές φυτό µε πολύ αργή ανάπτυξη. Αποτελείται από λαµπερά κόκκινα µούρα και πράσινα καλοσχηματισμένα φύλλα τα οποία είναι τοποθετημένα κυκλικά γύρω από το στέλεχος. Οµως µόνο η ρίζα είναι αυτή που κατέχει όλες τις θεραπευτικές ιδιότητες. Η ρίζα του είναι µακριά και ευλύγιστη και έχει δύο παχιά σκέλη από τα οποία ξεπηδούν πολλά µικρά ριζώµατα. Στην κορυφή της ρίζας υπάρχει ο “λαιµός”, που στην πραγµατικότητα πρόκειται για ένα µικρό ρίζωµα. Το χρώµα της ρίζας µπορεί να είναι ανοιχτό κίτρινο, καφέ ή άσπρο και η γεύση της είναι ελαφρώς πικρή µε κάποια αρωµατική γλυκάδα. Η ρίζα του τζίνσενγκ ωριµάζει µετά τον τέταρτο χρόνο και µπορεί να ζήσει περισσότερο από εκατοντάδες χρόνια, έτσι, καθώς μεγαλώνει, κάθε χρόνο, στην προσπάθεια να χωθεί βαθιά στο χώµα αφήνει κι από µια ρυτίδα στο “λαιµό” από τις οποίες βρίσκουν την ηλικία του φυτού. Είναι αυτοφυούμενο στη βορειοανατολική Κίνα και τη Βόρειο Αμερική. Το φυτό αναπτύσσει διαφορετικές ιδιότητες ανάλογα με το περιβάλλον της κάθε ηπείρου.
Ιστορικά στοιχεία
Στην Κίνα είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες εδώ και 5000 χρόνια. Οι Αραβες γιατροί το χρησιμοποιούσαν από τον 9ο αιώνα. Στην Ευρώπη διαδόθηκε για την εξάντληση και την αδυναμία, ανάμεσα στους πλούσιους Ευρωπαίους, όταν μία αντιπροσωπία του Σιάμ επισκέφθηκε τον Λουδοβίκο τον 14ο και του πρόσφερε μία ρίζα.
Η ονομασία του βοτάνου στα κινέζικα σημαίνει άνθρωπος-ρίζα και το θεωρούσαν τον βασιλιά των βοτάνων. Για αιώνες στην Ανατολή οι ανωτέρας ποιότητας ρίζες είχαν την αξία του χρυσού. Στην ανατολή είχαν πολλές ποικιλίες με το άγριο Τζίνσενγκ της Μαντζουρίας να θεωρείται το καλύτερο και ήταν υπερβολικά ακριβό. Στη Δύση, η λατινική του ονομασία Panax ginseng δόθηκε γιατί το θεωρούσαν πανάκεια για όλες τις ασθένειες, γεγονός που δεν ισχύει βέβαια.
Συστατικά – χαρακτήρας
Το βότανο περιέχει έντεκα ορμονοειδείς σαπωνίνες, αιθέριο έλαιο, στερόλες, άμυλο, σάκχαρα, πηκτίνη, βιταμίνες Β1, Β2 και Β12, χολίνη, λίπη, μέταλλα (ψευδάργυρο, χαλκό, μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, μαγγάνιο, βανάδιο) και τανίνες.
Ανθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή
Το φυτό ανθίζει Ιούνιο και Ιούλιο. Το τμήμα που χρησιμοποιούμε για θεραπευτικούς σκοπούς είναι η ρίζα. Αυτή συλλέγεται Αύγουστο και Σεπτέμβριο (το άγριο) ενώ το καλλιεργημένο Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. Η συλλογή γίνεται όταν το φυτό ωριμάσει, δηλαδή κατά το 6ο, 7ο και 8ο Φθινόπωρο από την σπορά του.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Δρα ως αντικαταθλιπτικό, αυξάνει την αντίσταση του οργανισμού και βελτιώνει τη σωματική και νοητική απόδοση.
Η φήμη του τζίνσενγκ έχει ξεπεράσει πολλές φορές την πραγματικότητα. Η αλήθεια όμως είναι ότι είναι ένα μοναδικό βότανο. Εχει την ικανότητα να ανεβάζει το άτομο στην κορυφή της απόδοσης του, αυξάνοντας τη γενική ζωτικότητα και τη σωματική του δύναμη. Αυξάνει την μειωμένη πίεση του αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Επιδρά στην κατάθλιψη, ιδιαίτερα όταν οφείλεται σε γενική εξασθένιση και εξάντληση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά σε καταστάσεις εξάντλησης και αδυναμίας. Εχει επίσης έντονη φήμη αφροδισιακού. Διεγείρει την έκκριση ορμονών, κατεβάζει το ζάχαρο και την χοληστερίνη του αίματος, αυξάνει την αντοχή του οργανισμού στις ασθένειες. Βοηθά στην αφομοίωση των βιταμινών και των μετάλλων, ενεργώντας σαν διεγερτικό των ενδοκρινών αδένων.
Ειδικότερα το ασιατικό Τζίνσενγκ είναι τονωτικό βότανο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κάθε περίπτωση που ο οργανισμός έχει περιέλθει σε ανεπάρκεια (λιγότερες δυνάμεις). Όπως μετά από μακρύ διάστημα έντονης εργασίας (χειρονακτική ή διανοητική), απώλειας αίματος, μετά από τοκετό, χειρουργική επέμβαση. Χρησιμοποιείται ως ενισχυτικό της σεξουαλικής δραστηριότητας, κυρίως στους άνδρες.
Επιταχύνει την αποβολή χοληστερίνης από το σώμα και βοηθά στην θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη. Το Ginseng είναι ένα βότανο το οποίο έχει επίδραση στη ψυχική σφαίρα. Προάγει τη σοφία και εξυπνάδα, αφυπνίζει την επιθυμία για ζωή, σε κάνει να δεις πέρα από το εφήμερο, εξυψώνει το πνεύμα και βοηθά όταν κανείς ξεχνά.
Εκτός από τη ρίζα του φυτού μπορούν να χρησιμοποιηθούν και τα φύλλα του από όσους κάνουν αποτοξίνωση από αλκοόλ και σε περιπτώσεις πυρετού.
Το αμερικάνικο Τζίονσενγκ χρησιμοποιείται σε προβλήματα τα οποία δημιουργούνται από συναισθηματική φόρτιση (αίσθημα κόπωσης, πανικός, φοβίες, τάση να τρομάζει κανείς εύκολα, υπερκαταναλωτισμός διαφόρων αγαθών). Τέτοιες διαταραχές είναι ευρύτατα διαδεδομένες στον σημερινό άνθρωπο. Θεωρείται λοιπόν ένα ισχυρό αντίδοτο προς το άγχος. Είναι ένα βότανο το οποίο ταιριάζει απόλυτα με τα προβλήματα του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου.
Παρασκευή και δοσολογία
Το ασιατικό ή αμερικανικό τζίνσενγκ στη συνήθη ημερήσια δόση 1-9 γραμμάρια δεν παρουσιάζει καμία τοξικότητα. Παρασκευάζεται ως αφέψημα. Χρόνος βρασμού 30 έως 45 λεπτά.
Προφυλάξεις
Η χρήση του πρέπει να μην ξεπερνά τις 2-3 εβδομάδες. Σε παρατεταμένη χρήση, πέραν των 3 εβδομάδων, μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, υπέρταση και υπερδιέγερση, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται με καφέ, οινόπνευμα, μουστάρδα ή καρυκεύματα. Αποφεύγουμε την χρήση του βοτάνου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια οξέων λοιμώξεων ή βρογχίτιδας γιατί μπορεί να οδηγήσει την ασθένεια βαθύτερα και να την επιδεινώσει.
Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη καθώς και όσοι λαμβάνουν αντιπηκτικά φάρμακα πρέπει να κάνουν χρήση του τζίνσενγκ σε ιδιαίτερα περιορισμένες δόσεις και φυσικά κατόπιν συνεννοήσεως με τον γιατρό τους.
Y.Γ: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση skouvatsos11@gmail.com
