Στα Δυτικά Βαλκάνια η πολιτική κατάσταση δεν εξελίσσεται ομαλά. Κρίση υπάρχει στο Κόσοβο, στη Βοσνία Ερζεγοβίνη, αλλά και στη Β. Μακεδονία με κίνδυνο να επέλθει αποσταθεροποίηση. Οι διάφοροι πολιτικοί αναλυτές υποστήριζαν ότι αν είχαν αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις των Σκοπίων και των Τιράνων με την Ε.Ε. τα πράγματα θα ήταν ομαλοποιημένα.
Η κρίση στη Β. Μακεδονία προϋπήρχε απ’ τον Οκτώβριο του 2019, όταν η Γαλλία αθέτησε υπόσχεσή της για τις ενταξιακές σχέσεις της Β. Μακεδονίας με την Ε.Ε., οπότε ο Ζάεφ παραιτήθηκε, έκανε εκλογές, τις κέρδισε, αλλά πάλι τα ευρωπαϊκά σχέδια του “βούλιαξαν” λόγω βουλγαρικού βέτο, που ήθελαν στο Σύνταγμα να αναγνωριστεί από τους Σκοπιανούς βουλγαρική μειονότητα.
Αναζωπυρώθηκε η κατάσταση μετά την ήττα του κόμματος των σοσιαλδημοκρατικών στις δημοτικές εκλογές και αυτό το χρέωσαν στον Ζάεφ, ένεκα σωρείας λανθασμένων χειρισμών στην πανδημία, στην αντιμετώπιση της διαφθοράς και στα εξωτερικά. Αφορμή ήταν η αποστασία μικρού κόμματος αλβανικής μειονότητας, που συντάχθηκε με τον εθνικιστή αρχηγό της αντιπολίτευσης, ο οποίος στοχεύει να εμποδίσει φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της χώρας.
Ο αντίπαλος του Ζάεφ, Μιτσκόσκι δήλωσε ότι «δεν θα δεχθεί ποτέ το όνομα Βόρεια Μακεδονία». Προκάλεσε τις αντιδράσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «στηρίζω την ένταξη στην Ε.Ε. της Β. Μακεδονίας, όμως από την άλλη θέλω να είμαι ειλικρινής. Οι κυβερνήσεις των χωρών της περιοχής μας πρέπει ν’ αποφύγουν τον πειρασμό των εθνικιστικών σειρήνων, που ακούγονται τελευταία». Ο Μιτσκόσκι προσπαθεί να βρει υποστηρικτές, να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού ή να προκαλέσει εκλογές.
Έστειλε τελεσίγραφο στον Ζάεφ μέχρι συγκεκριμένη ημερομηνία και ότι αν δεν παραιτηθεί, θα καταθέσει πρόταση μομφής. Υπ’ αυτές τις συνθήκες τίθεται σε κίνδυνο η Συμφωνία των Πρεσπών, η ειρήνη και οι σχέσεις της χώρας μας με τους άλλους γείτονες.
Όσοι προεξοφλούσαν τον πολιτικό θάνατο του Ζάεφ, διαψεύστηκαν, γιατί ο πρωθυπουργός της Β. Μακεδονίας ούτε από τη θέση του ούτε από αρχηγός του κόμματος του παραιτήθηκε.
Γεννημένος στη Στρούμνιτσα, ένα χωριό κοντά στο τριεθνές με τη Βουλγαρία (Στεμνίτσα είναι και το χωριό στην Αρκαδία), πτυχιούχος της Σχολής Οικονομικών Επιστημών, πέρασε από την τοπική αυτοδιοίκηση, έγινε βουλευτής το 2013, κέρδισε την αρχηγία της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης S.D.S.M. και τον Γκρουέφσκι, ομαλοποίησε τις σχέσεις της Π.Γ.Δ.Μ. με τους Αλβανούς και πέτυχε με τους Έλληνες το 2018 τη Συμφωνία των Πρεσπών, που άνοιξε τον δρόμο στο ΝΑΤΟ και την προοπτική πορείας προς την Ε.Ε. Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι “πραγματικότητα” και δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις στα Σκόπια και δηλώνει δικαιωμένη, που δεν βιάστηκε να κυρώσει τα μνημόνια, που συνδέονται με τη Συμφωνία των Πρεσπών, αφού ως τώρα δεν έχει γίνει εφαρμογή των όρων της.
Η κρίση στη Β. Μακεδονία εφόσον εξελιχθεί, θα έχει επιπτώσεις στο εξωτερικό, καθώς είναι ζήτημα η συνέχιση της εξωτερικής πολιτικής του Ζάεφ και των διμερών σχέσεων με τη Βουλγαρία, την Αλβανία, την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή της πορεία, που επηρεάζει και τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Αλβανίας.
Ο αντίπαλος του Ζάεφ Μιτσκόσκι μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορες φρασεολογίες, για να συμβιβαστεί με την “πραγματικότητα” των Πρεσπών, να θέλει να απεμπλακεί απ’ αυτήν, αλλά τούτο θα ήταν καταστροφικό για τις φιλοδοξίες των Σκοπιανών, να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
