Βαγγέλης Κακατσάκης: Οπως το ψωμί

Δεν ξέρω αν είναι επιτρεπτό  να κόβω σε κομμάτια  «όπως το ψωμί» τους εκφραστικούς στίχους του Βαγγέλη Κακατσάκη. Ελπίζω όμως να με συγχωρήσει που τεμαχίζοντας τα ποιήματά του, προσφέρω «ως αντίδωρο» έστω και λίγο από το πολύτιμο δώρο που μου έκαμε.
Ο ίδιος εκφράζει την επιθυμία αλλά και την ελπίδα το κάθε ποίημά του να μοιάζει με το καλοζυμωμένο και καλοψημένο ψωμί της μάνας του που «καρδίαν ανθρώπου στηρίζει», οπότε, φυσικά, είναι «προς  βρώσιν».
Μια χαρμολύπη διαπερνά ολόκληρη τη συλλογή των 54 ποιημάτων.Τη δηλώνουν τα  «τρομαγμένα μάτια των προσφυγόπουλων» που ασταμάτητα φωνάζουν «Κάθε μέρα Μεγάλη Παρασκευή…». Την εκφράζει  ο ποιητής-υμνωδός που αναπέμποντας τη δέηση της ψυχής του κόσμου παρακαλεί, «Μην αργήσεις να του(ς) στείλεις/ τον υετό του ελέους Σου/ και τη σταγόνα της καλοσύνης Σου/, Κύριε!». Και την επιβεβαιώνει  ο ίδιος με τον παρηγορητικό του λόγο που  μας εγκαρδιώνει: «Όταν με απειλεί το χειρότερο, Κύριε/ νιώθω το χέρι σου να με προστατεύει/ και να κατευθύνει τα διαβήματά μου».
Αυτή η σταυροαναστάσιμη ιδέα υποχρεώνει τον ποιητή που είναι πάντοτε «σε ρόλο Σίμωνος Κυρηναίου»,να διακηρύξει «Πιστεύω στην παντοκρατορία του φωτός!».
Για ποιο φως και για ποια παντοκρατορία μας μιλεί ο Κακατσάκης, δεν είναι δύσκολο να συμπεράνουμε. Ξεκινά από το γνωστό ηλιακό φως για το οποίο εκφράζεται με ζεστά λόγια, μεταφέρεται στο «φως του ονείρου» στο οποίο «έχουμε ανάψει εμείς το κερί μας», και καταλήγει στη «Χώρα του Φωτός του Κυρίου», η οποία αποτελεί και τη «μόνη επιθυμία» του.
Η συλλογή με τον ωραίο τίτλο «Οπως το Ψωμί», τέταρτο ποιητικό βιβλίο του Κακατσάκη, κυριαρχείται από έντονα συγκινησιακά θρησκευτικά βιώματα, εκφράζει την οδύνη και την πικρή διαμαρτυρία του για τα συμβαίνοντα στη Συρία, στη Μεσόγειο, την Ειδομένη και τη Λαμπεντούζα, στους τόπους δηλαδή όπου σταυρώνεται καθημερινά και ο Χριστός αλλά και ο άνθρωπος και συμπάσχει με το ζητιάνο, τον άνεργο, τον άστεγο. Ομως,  παρ’ όλα αυτά εμπιστεύεται τα χελιδόνια  που «Τι κι αν φύγουν το φθινόπωρο…/ Θα ξανάρθουν/ κουβαλώντας την επόμενη Ανοιξη!».
Παρά το ότι γνωρίζει την απάντηση κι αναρωτιέται γιατί ο άνθρωπος άλλοτε δείχνει καλοσύνη κι άλλοτε όχι, μας προτρέπει «στον ίσκιο της σημαίας του ανθρώπου/ χρησιμοποιώντας ο καθείς τα όπλα του/ ν’ αντισταθούμε». Και δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά αφού έργο του αληθινού, του γνήσιου ποιητή είναι να στιγματίζει την αδιαφορία και την απονιά.
«Ποιμήν αγαθών προβάτων/ και διώκτης αιμοβόρων λύκων /ο ποιητής», μας λέει.
Εστω κι αν θεωρεί πως είναι απλά «τιτιβίσματα χελιδονιών/ οι φράσεις των ποιητών μας» σταθερά επιμένει: «Κόντρα στους ανέμους των καιρών,/ με σύμμαχο τον ήλιο,/ ν’αντισταθούμε!».
Οπως είναι γνωστό, η δύναμη του κάθε ποιήματος βρίσκεται στην ουσία των στίχων του. Αυτή η δύναμη αποκτά υπόσταση και μέσ’ από τα νοήματα και τις έννοιες δημιουργεί πράξεις, που καταξιώνουν τη ζωή, σκλαβώνουν ή ελευθερώνουν τον άνθρωπο, οδηγώντας τον στη λύτρωση, δηλαδή καθιστώντας τον ικανό να δώσει το “παρών” μπροστά «στους συννεφιασμένους ουρανούς των καιρών μας».
Ο Κακατσάκης άλλοτε παίζει με τις λέξεις και άλλοτε με κοφτούς στίχους μας προ- βληματίζει και μας ενεργοποιεί. Κινείται ανάμεσα στα σύμβολα και τις έννοιες.
Ζει και βιώνει το δράμα του ανθρώπου  και μεσ’ από το νου και την καρδιά του χρησιμοποιεί τους στίχους για να το εκφράσει, φανερώνοντας την αλήθεια του στον κόσμο της αδιαφορίας ή της αμάθειας, κόσμος αυτός στην άγνοια του ίδιου του κόσμου.
«Χειρότεροι από τους εχθρούς/ που μας περιτριγυρίζουν/ οι δαίμονες που επιμέ- νουν/ να κυκλοφορούν στις φλέβες μας» και «Πατρίδα του ποιητή η καρδιά του», υποστηρίζει με έμφαση.
Ταξιδεύει στα πέλαγα της ελπίδας και στους ωκεανούς της θέλησης γι’ αγάπη. Οταν χάνεται η ποίηση χάνεται και η ζωή. Τότε πραγματικά είναι «Πεθαμένο σπουργίτι το μολύβι/ στο χέρι του ποιητή», σημειώνει.
Ο Βαγγέλης Κακατσάκης με την τέταρτη ποιητική συλλογή του υπερασπίζεται και την ποίηση και τη ζωή. Υπερασπίζεται τον Άνθρωπο.
Θερμά συγχαρητήρια!