“Βαρόμετρο” για την Καταλωνία η σημερινή Εθνική γιορτή

H σημερινή ημέρα των εορτασμών για την εθνική γιορτή της Καταλωνίας, η ‘Ντιάδα’ ήδη από τα γεγονότα της προηγούμενης εβδομάδας, έχει λάβει μία ιδιαίτερη σημασία. Όπως πριν ακριβώς σαράντα χρόνια, στο Πασέο ντε Γκράσια στη Βαρκελώνη, την ίδια ημέρα το 1977 σείσθηκε η πόλη από το παλλαϊκό σύνθημα «Ελευθερία, Αμνηστία και Καθεστώς Αυτονομίας»(Libertat, amnistia i Estatut d’ Autonomia) που ξεστόμισε ένα εκατομμύριο κόσμου ζητώντας δικαίωση κι εθνική παλιγενεσία έπειτα από σαράντα χρόνια φρανκικής καταπίεσης, έτσι και σήμερα οι τοπικές αρχές επιδιώκουν να περάσουν ένα μήνυμα ‘ανυπακοής’ προς την κεντρική κυβέρνηση της Μαδρίτης, που έχει δρομολογήσει την ακύρωση του καταλανικού δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία την 1η Οκτωβρίου.
Με το φάσμα της ακύρωσης των νόμων για το δημοψήφισμα και τη μετάβαση προς την ανεξαρτησία της Καταλωνίας από το ισπανικό Συνταγματικό Δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα, οι αποσχιστικές δυνάμεις στη Βαρκελώνη επιδιώκουν να μετατρέψουν τη σημερινή Ντιάδα στην ύψιστη έκφραση της «ανυπακοής» και μέσα από το vox populi στους δρόμους να αποδυναμώσουν στην πράξη τις αποφάσεις των δικαστηρίων και να παγιώσουν ηθικά τη μονομερή πράξη της προκήρυξης και κύρωσης του δημοψηφίσματος. Το έναυσμα το έδωσε από χθες ο ίδιος ο ο πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζεμόντ, που στο μήνυμά του για την Ντιάδα κάλεσε τους Καταλανούς σε ‘ανυπακοή’  και δήλωσε πως θα αψηφήσει οποιαδήποτε απαγόρευση δεν εκπορεύεται από το καταλανικό Κοινοβούλιο.
Η αφορμή της Ντιάδα σηματοδοτεί ουσιαστικά την έναρξη της κινητοποίησης των αποσχιστικών δυνάμεων, όπως το επεσήμανε σε συνέντευξή του στο El Punt Avui (To θέμα σήμερα) και το περασμένο Σάββατο ο Πουτζεμόντ για την «δημοκρατική ανατροπή» της κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι, της Εισαγγελίας και του Συνταγματικού Δικαστηρίου.  Η καταλανική κυβέρνηση μεδοθεύει την μεταφορά της νομικής αντιπαράθεσης με τη Μαδρίτη στην λαϊκή αντίδραση, «κοινωνικοποιώντας την ανυπακοή», δηλώνοντας αποφασισμένη να στήσει τις κάλπες την 1η Οκτωβρίου, έστω και στους δρόμους, έστω και με ψηφοδέλτια για το ‘ναι’ που θα έχουν εκτυπώσει από το σπίτι τους οι ψηφοφόροι, εάν το κράτος εκβιάσει με πειθαρχικά μέτρα δημοσίους υπαλλήλους και δημάρχους που θα συμμετάσχουν στο ακυρωθέν δημοψήφισμα.
Ο Πουτζεμόντ κάλεσε στη συνέντευξή του τους Καταλανούς να σεβασθούν μόνον τη «νέα καταλανική νομιμότητα» και να αγνοήσουν τις απαγορεύσεις του κεντρικού κράτους. Ο ίδιος τόνισε πως η καταλανική κυβέρνηση τα έχει όλα έτοιμα, αλλά «η εγγύηση για το δημοψήφισμα είναι ο ίδιος ο κόσμος». Πάντως ο ίδιος τόνισε πως εάν στο παρόν δημοψήφισμα δεν ξεπερασθεί το ύψος των ψήφων του ‘ναι’ στο προηγούμενο ιστορικό δημοψήφισμα της 9ης Νοεμβρίου 2014 (2.334.828 ψήφοι), ο παλμός για την ανεξαρτησία θα έχει αποτύχει και θα πρέπει να αναπροσδιορισθεί η όλη ‘διαδικασία’.
Για τον λόγο τούτο η σημερινή Ντιάδα θα έχει συνάμα και τον χαρακτήρα βαρόμετρου για την αποφασιστικότητα και τη συμμετοχή του καταλανικού λαού και την πίστη του στη ‘διαδικασία’. Η ομάδα του Πουτζεμόντ, οι δήμαρχοι που πρόσκεινται στις αποσχιστικές ιδέες, οι άλλοι διοργανωτές (Asamblea Nacional Catalana και Omnium), όπως και τα φιλικά μέσα ενημέρωσης έχουν ρίξει το βάρος τους στις εκκλήσεις για συμμετοχή και στην κάλυψη της σημερινής εκδήλωσης και της πορείας. Το αποτέλεσμα ήταν να δηλώσουν ήδη συμμετοχή 400.000 άνθρωποι για την αποψινή πορεία.
Ωστόσο, οι δυνάμεις του ‘ναι’ που συγκροτούνται από την κυβερνητική συμμαχία των ‘Μαζύ για το Ναι’ (Junts pel Si) και τους εθνικιστές αντικαπιταλιστές της CUP, έχουν να αντιμετωπίσουν έναν εσωτερικό πονοκέφαλο, που ακούει στο όνομα ‘ουδέτεροι δήμαρχοι’. Είναι εκείνοι οι τοπικοί άρχοντες, με επικεφαλής τη δημοφιλή δήμαρχο της Βαρκελώνης Άντα Κολάου, που αρνούνται να προσφέρουν έμπρακτη συνδρομή στο δημοψήφισμα εάν η τοπική κυβέρνηση δεν εγγυηθεί την ατιμωρησία όσων αιρετών και υπαλλήλων τους συμμετέχουν στο, εκτός νομου πλέον, δημοψήφισμα. Ενδεικτικά, μόλις τρεις από τους δημάρχους των δέκα μεγάλων πόλεων έχουν υποστηρίξει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος (ενώ πάνω από 700 είναι οι δήμαρχοι μικρότερων κοινοτήτων που έχουν εγγραφεί, ή προβλέπεται να το κάνουν,στον κατάλογο των υποστηρικτών του).
Επιπλέον, από αύριο αναμένεται να μεθοδευθεί και η αντίδραση της Μαδρίτης με πιο έντονο τρόπο, ετοιμάζοντας τις αγωγές εναντίον όσων συμμετάσχουν στο δημοψήφισμα. Μόλις περάσει η Ντιάδα, το Καταλανικό Ανώτατο Δικαστήριο προβλέπεται να αρχίσει να επιβάλλει κάποια από τα μέτρα που έχει διατάξει η Γενική Εισαγγελία του κράτους, όπως το κλείσιμο του επίσημου ιστότοπου του δημοψηφίσματος, η διακοπή της προεκλογικής εκστρατείας στα μέσα ενημέρωσης, ή της διαδικασίας προσέλκυσης εθελοντών.
Ήδη τα πρώτα ‘θύματα’ της νομικής αντίδρασης της Μαδρίτης έχουν αρχίσει να προσμετρώνται: ο πρώην πρόεδρος της καταλανικής κυβέρνησης Αρτούρ Μας έχει κληθεί να πληρώσει πέντε εκατομμύρια ευρώ για το κόστος της παράνομης διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 9ης Νοεμβρίου 2014. Παράλληλα, έχει διαταχθεί έρευνα εναντίον του διευθυντή του περιοδικού El Vallenc, του οποίου την έδρα στην Ταρραγόνα έκανε φύλλο και φτερό το Σαββατοκύριακο η Εθνοφυλακή, με την υποψία ότι εκεί τυπώνεται το εκλογικό υλικό για το δημοψήφισμα. Από το Σάββατο ο διευθυντής της Φραντσέσκ Φάμπρεγκας έγινε ο πρώτος πολίτης για τον οποίο διατάχθηκε έρευνα για συμμετοχή στο δημοψήφισμα, μολονότι δεν κατέχει δημόσιο αξίωμα.
Παράλληλα και η ισπανική κοινή γνώμη στις πρώτες δημοσκοπήσεις έως σήμερα αποδεικνύει τη μεγάλη ρήξη που έχει σημειωθεί: σε σφυγμομέτρηση της Sigma Dos, που δημοσιεύει σήμερα η εφημερίδα El Mundo,  τo 60,3% των Ισπανών—στην  πλειονότητά τους ψηφοφόροι του Λαϊκού Κόμματος (ΡΡ), των Ciudadanos και των Σοσιαλιστών (PSOE)—επιθυμούν  από την Μαδρίτη να απαγορεύσει το δημοψήφισμα , ενώ το 35,9% δηλώνει βέβαιο ότι την 1η Οκτωβρίου οι Καταλανοί θα μπορέσουν να εκφράσουν τη γνώμη τους (στην πλειονότητά τους ψηφοφόροι των Podemos). Λιγότεροι από τους μισούς είναι δε, εκείνοι που πιστεύουν ότι θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα, ενώ σχεδόν οι μισοί (48,2%), ζητούν από την κυβέρνηση να εφαρμόσει το αμφιλεγόμενο άρθρο 155 του Συντάγματος, για την επιβολή νόμου εξαίρεσης για όσες αυτόνομες περιοχές λαμβάνουν αποφάσεις που αντιβαίνουν τις συνταγματικές επιταγές, ή αποτελούν κίνδυνο για την ενότητα του κράτους.
Σε άλλη σφυγμομέτρηση, για την συντηρητική εφημερίδα ABC, το 90% των ερωτηθέντων αμφιβάλλουν εάν η Καταλωνία κατορθώσει να επιτύχει την ανεξαρτησία της και το 53% εξ αυτών αξιώνει αποφασιστικότητα από την κυβέρνηση της Μαδρίτης απέναντι στους αποσχιστικούς κύκλους της Καταλωνίας. Επιπλέον, το 54,6% από αυτούς αξιολογεί ότι οι αυτονομιστές καπηλεύτηκαν για τους δικούς τους σκοπούς τα τρομοκρατικά πλήγματα στη Βαρκελώνη και το Καμπρίλς.
Ωστόσο, οι καταλανικές αποσχιστικές δυνάμεις δηλώνουν έτοιμες να προχωρήσουν στο δημοψήφισμα παρά τις όποιες απαγορεύσεις: σύμφωνα με όσα είπε ο αντιπρόεδρος της καταλανικής κυβέρνησης Οριόλ Τζουνκέρας σε χθεσινοβραδυνή συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο La Sexta, το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας θα είναι επίσης και μία πρώτης τάξεως «ευκαιρία για να μεταμορφωθεί και η Ισπανία».