Ως μη βιώσιμο χαρακτηρίζει το ελληνικό χρέος ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, κάνοντας λόγο για αδιέξοδη υφεσιακή λιτότητα η οποία σε συνδυασμό με τον διαρκή δανεισμό θα οδηγήσουν σε έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Liberal, ο επικεφαλής του κινήματος Diem25, υπεραμύνεται της θητείας του και των επιλογών του, απαντά με στοιχεία στην κριτική που δέχεται και καταγγέλει τον ρόλο και τις αποφάσεις της «τρόικας εσωτερικού και εξωτερικού».
Αναλυτικά η συνέντευξη του Γιάνη Βαρουφάκη στο Liberal και τον Βασίλη Παζόπουλο έχει ως εξής:
Τελικά κύριε Βαρουφάκη, πόσο μας στοίχισε η διαπραγμάτευση επί των ημερών σας;
Ας κάνουμε τον υπολογισμό μαζί ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία. Ένας Υπουργός Οικονομικών κρίνεται από τρεις αλληλένδετες μεταβλητές: (1) Πόσο ήταν το ΑΕΠ της χώρας όταν παρέδωσε το υπουργείο σε σχέση με το επίπεδό του όταν ανέλαβε. (2) Το πρωτογενές πλεόνασμα που παρέδωσε σε σχέση με εκείνο που παρέλαβε. Και (3) το χρέος της χώρας αμέσως πριν και αμέσως μετά την θητεία του.
Από τον πιο κάτω πίνακα, ο οποίος συγκρίνει τα δύο τρίμηνα της θητείας μου (από Ιανουάριο έως και Ιούνιο) με εκείνα των προηγούμενων τριών ετών, φαίνεται ξεκάθαρα ότι παρέδωσα κατά τι υψηλότερο ΑΕΠ από όσο παρέλαβα. Πράγματι το δεύτερο τρίμηνο του 2015 (Απρίλιος-Μάιος-Ιούνιος) ήταν το μοναδικό από τότε που ξέσπασε η κρίση που αυξήθηκε το ονομαστικό ΑΕΠ (κατά 0,5%), παρά τον αποπληθωρισμό. Συνεπώς, όσον αφορά το κριτήριο του ΑΕΠ, όχι μόνο δεν στοίχισε η διαπραγμάτευση αλλά υπήρξε και μια πολύ μικρή ανάκαμψη η οποία οφείλεται σε κάτι απλό: στο ότι εκείνο το εξάμηνο αρνήθηκα να εισάγω νέους φόρους ή περικοπές.
Όσο για το πρωτογενές πλεόνασμα, με βάση τα στοιχεία της εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 8μηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2015, σε ταμειακή βάση, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3,8 δις ευρώ, αυξημένο κατά 0,5 δις ευρώ έναντι του στόχου που είχε τεθεί το 2014. Υπολογισμένο με τον τρόπο που προκρίνει η δανειακή συμφωνία, ενώ το πρωτογενές αποτέλεσμα του 2014 διαμορφώθηκε στο 0,35% του ΑΕΠ, για το πρώτο εξάμηνο του 2015, το πρωτογενές αποτέλεσμα κυμάνθηκε στο 0,51%.
Τέλος, όσον αφορά το χρέος, το παρέλαβα στα 317 δις 117 εκ ευρώ και το παρέδωσα στα 308 δις 354 εκατομμύρια. Απλά, δεν δημιούργησα ούτε ένα ευρώ νέου χρέους σε μια εποχή που, όμως, αποθεματικά του δημοσίου χρησιμοποιήθηκαν για αποπληρωμή χρεών (κυρίως στο ΔΝΤ) και τα 10,9 δις δυνατότητας νέου δανεισμού από τον ESM, που είχε η κυβέρνηση μέσω του ΤΧΣ, εξέπεσαν από το χρέος μετά την συμφωνία της 20η Φεβρουαρίου του 2015.
Εν κατακλείδι, την περίοδο της διαπραγμάτευσης Φεβρουαρίου-Ιουνίου η τρόικα επιχείρησε να οδηγήσει την οικονομία μας σε ασφυξία μέσω μιας σειράς μεθόδων που στόχο είχαν τον τερματισμό της οποιασδήποτε διαπραγμάτευσης του αποτυχημένου προγράμματός της. Παρόλα αυτά, η μη επιβολή νέων μέτρων λιτότητας και η αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση κατάφεραν όχι μόνο να μην δημιουργήσουν απώλειες αλλά να φέρουν την σταθεροποίηση: μικρή άνοδος στο ΑΕΠ, μικρή άνοδος στο πρωτογενές αποτέλεσμα, και ανεπαίσθητη μείωση στο δημόσιο χρέος.
Τότε γιατί σας κατηγορούν για απώλεια πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων;
Πολλές από τις κατηγορίες κινούνται στην σφαίρα του γελοίου (π.χ. «έχασα» τα 10,9 δις του ΤΧΣ,[i] απωλέσθη ΑΕΠ σε σχέση με τις προβλέψεις της προηγούμενης κυβέρνησης[ii]). Οι υπόλοιπες αφορούν το πραγματικό κόστος που επέφεραν το κλείσιμο των τραπεζών και των capital controls. Πράγματι, η οικονομία υπέστη μέγα, αρνητικό σοκ την 29η Ιουνίου όταν έκλεισαν οι τράπεζες.
Το ερώτημα όμως τίθεται: Ποιος ευθύνεται για το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls; Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που υπέγραψα για να μην υπάρξουν διαπληκτισμοί στα καταστήματα των τραπεζών; Ή μήπως το ότι η ΕΚΤ έκλεισε τον ELA;
Όσο για το bank run να θυμίσω ότι το ξεκίνησε στις 15 Δεκεμβρίου 2014 ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος με μια αμίμητη στα χρονικά των κεντρικών τραπεζών πρόβλεψη ότι θα υπάρξει έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, καθώς και ο τότε πρωθυπουργός ο οποίος προέβλεπε ότι, αν κερδίσει τις εκλογές ο Σύριζα, την επομένη δεν θα λειτουργούν τα ΑΤΜ. Σε ποια άλλη χώρα έχει προσπαθήσει να μείνει στην εξουσία κυβέρνηση με τέτοια αθέμιτα μέσα;
Να θυμίσω ακόμα ότι, την 1 Φεβρουαρίου 2015, για να στηρίξω τις τραπεζικές μετοχές και το χρηματιστήριο εν γένει πήγα στο Λονδίνο όπου συναντήθηκα με πάνω από 250 εκπροσώπους fundsκαι επενδυτών, όπου τους παρουσίασα τις «απαιτήσεις» και τις προτάσεις μου. Το αποτέλεσμα ήταν την επομένη, ημέρα Δευτέρα, το Χρηματιστήριο Αθηνών να ανέβει πάνω από 11%, οι μετοχές των τραπεζών πάνω από 20% και οι καταθέσεις να αυξηθούν για πρώτη φορά από τον Δεκέμβριο. Την επομένη, η ΕΚΤ, αντί να σταθεί αρωγός στην προσπάθειά μου στήριξης της αγοράς και ανάσχεσης του bankrun, τι έκανε; Τράβηξε το waiver…
Μήπως οι «απαιτήσεις» μου στο Eurogroup ήταν τόσο απαράδεκτες, όπως κάποιοι ισχυρίζονται, που να εξανάγκασαν τους εταίρους να μας κλείσουν τις τράπεζες; Οι αναγνώστες του liberal θα συμφωνούσαν με αυτές τις αιτιάσεις αν γνώριζαν τι ζητούσα:
Μείωση του ΦΠΑ, μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων στο 20%, ψηφιοποίηση των συναλλαγών για πάταξη της φοροδιαφυγής, μια δημόσια κακή τράπεζα για σωστή διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, μια αναπτυξιακή τράπεζα σε συνεργασία με την ΕΤΕΠ, στην οποία θα περνούσαν τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου κλπ. Αντίθετα η τρόικα επέμενε (και πέτυχε) αποπνικτικές για τον ιδιωτικό τομέα αυξήσεις των φορολογικών συντελεστών, αλόγιστες ιδιωτικοποιήσεις εκτός αναπτυξιακού προγράμματος, μειώσεις ΕΚΑΣ και επικουρικών συντάξεων με μεγάλο αρνητικό πολλαπλασιαστή.
Είναι προφανές λοιπόν ποιος δρομολόγησε και ποιος ευθύνεται για το bankrun και τα capital controls: Μια τρόικα που δεν συζητούσε τίποτα άλλο παρά την επέκταση της πτώχευσης του δημοσίου μέσω των δανείων του 3ου Μνημονίου με τα οποία θα συνέχιζαν να λένε στα κοινοβούλια των βόρειων χωρών πως το ελληνικό χρέος εξυπηρετείται. Κι αν προαπαιτούμενο για αυτό το παραμύθι ήταν η συνεχιζόμενη συρρίκνωση του ελληνικού ιδιωτικού τομέα, λίγο το κακό – για την τρόικα!
Κλείνω με το εξής σχόλιο: Είναι αλήθεια ότι η τρόικα, «εξωτερικού» και «εσωτερικού», ποτέ δεν τα πήγαινε καλά με τους αριθμούς. Όμως, στην περίπτωσή μου, η προσπάθεια να πείσουν ότι κόστισα τα δάνεια του 3ου Μνημονίου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Ήμουν ο μοναδικός Υπουργός Οικονομικών που είχε το θάρρος να πει την αλήθεια ότι το κράτος μας ήταν πτωχευμένο και πως ποτέ καμία πτώχευση δεν ξεπεράστηκε με νέα δάνεια που δίδονται υπό τον όρο λιτότητας που συρρικνώνει το εισόδημα από το οποία πρέπει να αποπληρωθούν δάνεια νέα και παλαιότερα. Όπερ μεθερμηνευόμενο, απαιτείται αναδιάρθρωση χρέους ώστε να πάψει η προσθήκη όλο και μεγαλύτερων δανείων στο ήδη μη βιώσιμο χρέος. Έχοντας ωθήσει την κυβέρνηση στην υποταγή και στην αποδοχή νέου μη βιώσιμου δανεισμού, η τρόικα θεώρησε σκόπιμο να φορτώσει τις δικές της αμαρτίες – τις οποίες υπολόγισε μεταξύ 85 δις και 100 δις – στον Υπουργό Οικονομικών που προτίμησε να παραιτηθεί παρά να τις καθαγιάσει συμμετέχοντας στην παραπλάνηση πολιτών και αγορών.
Ποιες θα ήταν οι επιπτώσεις της σύγκρουσης σε Ελλάδα και την ευρωζώνη; Αν για παράδειγμα δεν πληρώναμε τα ομόλογα που παρακρατούσε η ΕΚΤ.
Αν ο Μάριο Ντράγκι πίστευε ότι την στιγμή που έκλεινε την στρόφιγγα του ELA εμείς θα κουρεύαμε τα ομόλογα του προγράμματος SMP απλά δεν θα το είχε κάνει και, αντιθέτως, θα πίεζε την κα Μέρκελ να προχωρήσει σε έντιμο συμβιβασμό με εμάς. Ένα καλό όπλο είναι εκείνο που δεν χρησιμοποιείς ποτέ επειδή ο εχθρός δεν επιτίθεται γνωρίζοντας ότι, αν επιτεθεί, θα το χρησιμοποιήσεις.
Δυστυχώς, η δική μας πλευρά σηματοδότησε στην ΕΚΤ ότι «μην ακούτε τον Βαρουφάκη, τα ομόλογά σας είναι ασφαλή».
Ήμουν ο μοναδικός Υπουργός Οικονομικών που είχε το θάρρος να πει την αλήθεια ότι το κράτος μας ήταν πτωχευμένο και πως ποτέ καμία πτώχευση δεν ξεπεράστηκε με νέα δάνεια που δίδονται υπό τον όρο λιτότητας που συρρικνώνει το εισόδημα από το οποία πρέπει να αποπληρωθούν δάνεια νέα και παλαιότερα. Όπερ μεθερμηνευόμενο, απαιτείται αναδιάρθρωση χρέους ώστε να πάψει η προσθήκη όλο και μεγαλύτερων δανείων στο ήδη μη βιώσιμο χρέος. Έχοντας ωθήσει την κυβέρνηση στην υποταγή και στην αποδοχή νέου μη βιώσιμου δανεισμού, η τρόικα θεώρησε σκόπιμο να φορτώσει τις δικές της αμαρτίες – τις οποίες υπολόγισε μεταξύ 85 δις και 100 δις – στον Υπουργό Οικονομικών που προτίμησε να παραιτηθεί παρά να τις καθαγιάσει συμμετέχοντας στην παραπλάνηση πολιτών και αγορών.
Ας πάμε στο σήμερα. Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα ποιες είναι οι ενδεχόμενες λύσεις; Ποια είναι τα τρωτά σημεία της συμφωνίας με τους Θεσμούς που δυσκολεύουν τις προσπάθειες ανάκαμψης;
Η μόνη λύση είναι η πρόταξη της ουσιαστικής αναδιάρθρωσης χρέους (με τα debt swaps που είχα προτείνει, αντί για τις ευκολίες πληρωμών ενός μη βιώσιμου χρέους που συζητούν) ώστε να ανοίξει ο δρόμος για:
- στόχο πρωτογενούς που να μην ξεπερνά το 1% με 1,5% του ΑΕΠ τα επόμενα 20 χρόνια, δραστική μείωση όλων των φορολογικών συντελεστών
- δημιουργία συστήματος πληρωμών που βασίζεται στο Taxisnet και δίνει την δυνατότητα ταυτόχρονης ακύρωσης ληξιπρόθεσμων οφειλών ιδιωτών προς το κράτος, τους κράτους προς τους ιδιώτες αλλά και ιδιωτών προς ιδιώτες
- αναπτυξιακή τράπεζα, σε συνεργασία με την ΕΤΕπ
- δημόσια «κακή» τράπεζα για διαχείριση των κόκκινων δανείων
- βαθιές μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων που να στοχεύσουν τα ολιγοπώλια (π.χ. σουπερμάρκετ) και στην δημόσια διοίκηση
Όσο για τα τρωτά σημεία του 3ου Μνημονίου, από που να αρχίσει κανείς; Πρόκειται για ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο να αποτύχει με στόχο να οδηγήσει την χώρα, όπως ονειρεύεται ο κ. Σόιμπλε, εκτός ευρώ, αφού έχει εκχωρηθεί ότι περιουσιακό στοιχείο απέμεινε. Δεν εξηγείται αλλιώς η εμμονή σε «παραμετρικά» μέτρα που σκοτώνουν τον ιδιωτικό τομέα, σε πρωτογενή πλεονάσματα που κανείς οικονομολόγος πουθενά στον κόσμο δεν θα προέκρινε ή, τέλος, σε παραβιάσεις της λαϊκής κυριαρχίας μέσω της κατάργησης του κοινοβουλευτικού ελέγχου επί της φορολογικής διοίκησης, των τραπεζών και της δημόσιας περιουσίας.
Ισχυρίζονται πολλοί πως αν είχαμε γυρίσει στην δραχμή θα είχαμε άμεσα υποτίμηση 50%. Βέβαια για το ποσοστό υποχώρησης μόνο εικασίες μπορούν να υπάρξουν, αλλά ας πούμε λόγου χάριν ότι ισχύει το συγκεκριμένο. Αυτό διαβάζεται και ανάποδα. Πως η οικονομία μας λειτουργεί ουσιαστικά με ανατιμημένο νόμισμα. Προσωπικά δεν γνωρίζω καμία περίπτωση στο παρελθόν κάποιας οικονομίας που ενώ βρίσκεται σε κρίση να ανατιμήσει το νόμισμα της; Πάντα το υποτιμούσαν.
Κοιτάξτε κύριε Παζόπουλε: Αν είχαμε εθνικό νόμισμα στις τσέπες μας το οποίο ήταν συνδεδεμένο ένα-προς-ένα (peg) με το ευρώ, προφανώς θα έπρεπε να το αποσυνδέσουμε άμεσα, και να αφήσουμε την αγορά να προσδιορίσει αυτομάτως την ισοτιμία. Όμως, δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια. Η έξοδος από το ευρώ ισοδυναμεί με την προανακοίνωση μιας υποτίμησης μήνες πολλούς πριν γίνει – καθώς απαιτείται ένα μεγάλο διάστημα για την δημιουργία εθνικού νομίσματος. Για αυτό τον λόγο, παρά την προπαγάνδα που με παρουσιάζει ως οπαδό της δραχμής, ποτέ δεν προέκρινα το Grexit.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα υπέγραφα ό,τι δανειακή συμφωνία μου έδιναν, π.χ. το 3ο Μνημόνιο, επειδή με απείλησαν με Grexit…
Σήμερα, με το 3ο Μνημόνιο, υποτιμάται η εργασία και η περιουσία του ελληνικού λαού. Το βάρος της υποτίμησης που θα συνέβαινε στην περίπτωση του εθνικού νομίσματος βαραίνει την ελληνική οικονομία εσωτερικά. Η τραγωδία είναι ότι το μόνο που δεν υποτιμάται είναι τα χρέη – δημόσια και ιδιωτικά – με αποτέλεσμα κράτος και ιδιώτες, στο όνομα της διάσωσης από την χρεοκοπία, να βυθίζονται ολοένα και περισσότερο στην πτώχευση.
Αυτό με φέρνει σε ένα άλλο ερώτημα. Έχει υπάρξει ποτέ παράδειγμα χώρας που εφάρμοσε εσωτερική υποτίμηση όπως εμείς η οποία οδήγησε σε ενθαρρυντικά αποτελέσματα; Ρωτάω γιατί το ίδιο το ΔΝΤ ανέφερε σε μια έκθεση του, που εκδόθηκε λίγο πριν την εφαρμογή της σε εμάς: «το βάθος της ύφεσης κυμαίνεται από ρηχή ανάπτυξη σε δυνατές οικονομίες (Γερμανία, Κάτω Χώρες) μέχρι βαθιά οικονομική κατάρρευση συνοδευόμενη από καταστροφικά υψηλή ανεργία και μετανάστευση (Λετονία)».
Έχει υπάρξει: Η Γερμανία προ της κρίσης του 2008 και ο Καναδάς την δεκαετία του 1990. Όμως, και στις δύο περιπτώσεις, οι εσωτερικές αυτές υποτιμήσεις έγιναν σε περίοδο που οι υπόλοιπες χώρες, ιδίως εκείνες στις οποίες εξήγαγαν (η υπόλοιπη Ευρώπη στην περίπτωση της Γερμανίας και η ΗΠΑ στην περίπτωση του Καναδά), αναπτύσσονταν γοργά. Με άλλα λόγια, η εσωτερική υποτίμηση μπορεί να πετύχει όταν δεν την υιοθετούν οι υπόλοιπες χώρες. Για να το πω πιο απλά, η στρατηγική του τζαμπατζή δεν μπορεί να πετύχει όταν όλοι μας είμαστε τζαμπατζήδες…
Για πάμε λίγο στο τραπεζικό πρόβλημα, μια που αυτή την περίοδο διεξάγεται η διαπραγμάτευση σχετικά με τα κόκκινα δάνεια. Ποια είναι η προτιμότερη λύση κατά την γνώμη σας, γιατί χωρίς υγιές τραπεζικό σύστημα στην εποχή μας η οποιαδήποτε χώρα είναι καταδικασμένη.
Είναι πραγματικά εξοργιστικό το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια, ο μόνος κλάδος που στηρίχθηκε από την πολιτική του Μνημονίου είναι ο τραπεζικός. Τόσα δισεκατομμύρια μεταφέρθηκαν στα χαρτοφυλάκια των πτωχευμένων ιδρυμάτων και πάλι δεν ήταν ικανά ώστε να επανεκκινήσει η διαδικασία δανειοδότησης.
Ο λόγος; Το ότι η ανακεφαλαιοποίηση έγινε χωρίς πρώτα να εκκαθαριστούν τα κόκκινα δάνεια. Μακάρι τα ασφαλιστικά ταμεία να είχαν έστω το 20% της τραπεζικής στήριξης, αλλά αυτό είναι ενάντια στη δογματική στάση των δανειστών μας και το λέω αυτό διότι θεωρώ ότι μία χώρα χωρίς ένα υγιές Ασφαλιστικό Σύστημα και ένα ενεργό Κοινωνικό Κράτος είναι εξίσου καταδικασμένη.
Αναφορικά με τα κόκκινα δάνεια τώρα. Μέρος των κόκκινων δανείων που αφορούν την πρώτη κατοικία θα έπρεπε να αναληφθούν από μία πραγματική κεντρική τράπεζα (όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ), η οποία θα ανακεφαλαιοποιούσε απευθείας τα τραπεζικά ιδρύματα και θα εξυγίανε –έστω και μερικώς– τους λογαριασμούς τους. Στις προτάσεις μου προς το Eurogroup, οι οποίες λάμβαναν υπ’ όψη τους θεσμικούς περιορισμούς της ΕΚΤ, συμπεριλαμβανόταν μια καλά σχεδιασμένη δημόσια «κακή» τράπεζα η οποία θα χρησιμοποιούσε την δυνατότητα υπερανάληψης του ΤΧΣ ώστε να εκκαθαρίζει τα «κοκκινότερα» των κόκκινων δανείων και να δημιουργεί δυναμική επανάκαμψης των υπόλοιπων δανείων που δύνανται να μετατραπούν σε εξυπηρετήσιμα εφόσον βελτιωθεί το επιχειρηματικό κλίμα και ανακάμψουν οι αξίες.
Σήμερα, με το 3ο Μνημόνιο, μιλάμε για πλήρη μεταφορά των απωλειών που οφείλονται στην επιχειρηματική αστοχία των τραπεζιτών στους φορολογούμενους και της «επίλυσης» του ζητήματος των κόκκινων δανείων σε «επενδυτικά» funds του εξωτερικού τα οποία απλά θα ωθήσουν τις αξίες των ακινήτων ακόμα χαμηλότερα δημιουργώντας παράλληλα μεγάλες κοινωνικές τριβές.
Οι πολιτικές της ποσοτικής χαλάρωσης λύνουν το πρόβλημα ή απλά οι κεντρικοί τραπεζίτες το μεταθέτουν για να μην σκάσει η βόμβα στα χέρια τους;
Η καλύτερη αλληγορία είναι εκείνη της κορτιζόνης που παρέχεται στον καρκινοπαθή: ανακουφίζει και δίνει μια αίσθηση βελτίωσης την ώρα που ο καρκίνος (ο αποπληθωρισμός) συνεχίζει το καταστροφικό του έργο κάτω από την επιφάνεια (στην πραγματική οικονομία δηλαδή).
Για παράδειγμα πολλούς τους τρομάζει που η BOJ δεν αρκείται πλέον σε αγορές ομολόγων αλλά αγοράζει συστηματικά μετοχές. Έχει φτάσει στο σημείο να είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος των εταιριών που απαρτίζουν τον δείκτη Nikkei. Εκτιμάτε πως δεν θα διστάσουν να φτάσουν μέχρι εκεί και οι υπόλοιποι; Υπάρχουν άλλα εργαλεία που μπορεί να χρησιμοποιήσει η ΕΚΤ;
Ήδη η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας αγοράζουν αμφισβητούμενο ιδιωτικό χρέος, δημιουργώντας ανησυχία ότι τρέφουν εταιρείες-ζόμπι. Και βέβαια υπάρχουν άλλα εργαλεία. Πάγια πρόταση του Κινήματός μας DiEM25 είναι η ΕΤΕπ να εκδώσει νέα ομόλογά της, με τα οποία να στηρίξει ένα Ευρωπαϊκό NewDeal, με την ΕΚΤ έτοιμη να τα αγοράσει στην δευτερογενή αγορά. Έτσι, η δυναμική της ποσοτικής χαλάρωσης θα διοχετευόταν άμεσα σε παραγωγικές διαδικασίες, αντί να δημιουργεί πληθωρισμό στις τιμές των μη παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων.
Η σχέση σας με τον κ. Τσίπρα ποια είναι;
Ανύπαρκτη. Δεν θα είχαμε άλλωστε τι να πούμε. Η σχέση μας χτίστηκε πάνω σε ένα κοινό πρόγραμμα απελευθέρωσης της χώρας από την δίνη μη βιώσιμου χρέους και υφεσιακής λιτότητας.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Η οργάνωση του DiEM25; Κάποιο νέο βιβλίο ίσως;
Το DiEM25 έχει καταφέρει να αποκτήσει δεκάδες χιλιάδες ενεργά μέλη σε όλη την Ευρώπη και να εντάξει στις τάξεις του δημάρχους (π.χ. Νάπολι, Βαρκελώνη), βουλευτές, ευρωβουλευτές, καλλιτέχνες, μουσικούς και υπάρχοντα κινήματα. Βραχυπρόθεσμος στόχος μας είναι η ολοκλήρωση της συγκροτημένης πρότασής μας για το Ευρωπαϊκό New Deal– ένα πλαίσιο οικονομικής πολιτικής για την υπέρβαση των πολλαπλών κρίσεων της Ευρώπης – το οποίο θα παρουσιαστεί στο Παρίσι τον Φεβρουάριο, αποτέλεσμα δουλειάς είκοσι διακεκριμένων οικονομολόγων αλλά και χιλιάδων μελών του DiEM25.
Στην Ελλάδα η κίνηση έχει ήδη ξεκινήσει να κάνει τα πρώτα της βήματα και βρισκόμαστε σε μια διαδικασία ανοιχτής και ειλικρινούς συζήτησης με ανθρώπους που βλέπουν το σημερινό αδιέξοδο αλλά δεν επαφίενται σε εύκολες, ψευδεπίγραφες, λύσεις. Αντίθετα με ό,τι συνηθίζεται, δουλεύουμε έξω από τα φώτα της δημοσιότητας με σκοπό να «βγούμε» στον κόσμο, ξεκινώντας από την επαρχία, όταν θα έχουμε πιεστεί τόσο για τις απαντήσεις που δίνουμε όσο και για το ποια είναι τα σημαντικά ερωτήματα. Σύντομα θα έχετε νέα από το DiEM25 Ελλάδας του οποίου η εκλογική παρουσία θα αποφασιστεί από τα μέλη του.
