Βιότοπος – περιγραφή:
Η λατινική ονομασία του βοτάνου είναι BELLIS perennis L. ( Βελλίς η πολυετής). Ανήκει στην οικογένεια των Συνθέτων. Τη συναντούμε με τις κοινές ονομασίες Μπέλλα, Λιμονόχορτο, Αστρουλάκι, Μαργαρίτα, Ασπρολούλουδο, Αρκοσχοιροτούδι. Την συναντούμε σε όλη την Ελλάδα από την Ήπειρο μέχρι την Κρήτη.
Πολυετής, πολύ χαμηλή πόα, που συναντούμε σε όλη την Ευρώπη. Πολύ κοινή σε λιβάδια, γκαζόν, βοσκές. Η Μπέλλα είναι μία μαργαρίτα με πάρα πολλά πέταλα, που καλλιεργείται ως καλλωπιστικό, ενώ αποτελεί και αξιόλογο θεραπευτικό φυτό.
Το ύψος της δεν ξεπερνά τα 10 εκατοστά. Τα φύλλα είναι πλατιά ως σπάτουλα, χνουδωτά και σχηματίζουν ρόδακα στη βάση του φυτού. Έχουν ένα νεύρο και στην περιφέρεια τους είναι πριονωτά ή γραμμωτά. Το στέλεχος είναι κατά την κορυφή του λίγο καμπουρωτό. Οι ταξιανθίες είναι σε μονήρη κεφάλια (μαργαρίτες) με άνθη του δίσκου κίτρινα και τα περιφερειακά γλωσσοειδή λευκά, ρόδινα ή με κόκκινο χρώμα εξωτερικά.
Εκτός από την Μπέλλα υπάρχουν άλλα τρία είδη. Η Νοθογενής, που διακρίνεται από τα τρία νεύρα, με μεγαλύτερα φύλλα και κεφάλια, η Ετήσια που είναι μικρό ποώδες φυτό, το οποίο ανθίζει πολύ πρώιμα, τον Ιανουάριο και το Άγριο που στη Ζάκυνθο το αποκαλούν Λεμονόχορτο. Είναι μελισσοτροφικό φυτό.
Ιστορικά στοιχεία:
Το βότανο λόγω των στυπτικών του ιδιοτήτων έχει χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα.
Το φυτό το συσχέτιζαν με τις πολεμικές εχθροπραξίες. Οι Μαργαρίτες άνθιζαν στα χορταριασμένα πεδία των μαχών και χρησιμοποιούνταν για να σταματήσουν την αιμορραγία των τραυμάτων. Δεν είχαν άδικο βέβαια. Όντως το φυτό έχει αντισηπτική ιδιότητα που βοηθά τα τραύματα να επουλωθούν.
Στην αρχαία Ρώμη οι χειρούργοι που συνόδευαν τις ρωμαϊκές λεγεώνες στη μάχη, διέταζαν τους σκλάβους τους να συλλέγουν σακιά με μαργαρίτες για να παίρνουν τον χυμό τους. Το χυμό τον μετέφεραν σε ασκούς για να το χρησιμοποιούν στη συνέχεια μουσκεύοντας τους επιδέσμους με τους οποίους επέδενα τα τραύματα από τα ξίφη και τις λόγχες.
Στη λαϊκή ιατρική οι χωρικοί εφάρμοζαν μερικές φορές τα αλεσμένα νωπά φύλλα πάνω στις πληγές.
Στη Γαλλία τρώνε τα νεαρά φύλλα του φυτού ως σαλάτα κατά την άνοιξη.
Συστατικά-χαρακτήρας:
Τα κεφάλια της Μπέλλας είναι πλούσια σε σαπωνίνη. Επίσης περιέχουν ένα αιθέριο έλαιο, βλέννα και μία πικρή ουσία.
Άνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη – συλλογή:
Το κίτρινο κέντρο και τα λευκά πέταλα της μαργαρίτας ανθίζουν στο γρασίδι από τις αρχές της άνοιξης. Τα άνθη κλείνουν προς το βράδυ και η κάτω πλευρά των πετάλων είναι σχεδόν πάντα κόκκινη. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα κεφάλια των ανθέων.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις:
Το φυτό είναι αποχρεμπτικό και αποτελεί φάρμακο εναντίον των δερματικών παθήσεων (δοθιηνών, πυοδερμίας) καθώς και των παθήσεων του ήπατος. Είναι επίσης αποτελεσματικό στον ίκτερο, κατά των παθήσεων του αναπνευστικού, κατά των σπασμών των παιδιών, της λευκόρροιας και των θλάσεων.
Στην ομοιοπαθητική χρησιμοποιείται το εκχύλισμα του φυτού.
Το έγχυμα των φύλλων είναι αντιφλεγμονώδες των εσωτερικών πληγών και φλεγμονών, ενώ εξωτερικά είναι καλό αντισηπτικό (με πλύσιμο) σε κοψίματα, έλκη και πληγές και κατάλληλο για πλύσεις γεννητικών οργάνων. Έχει ακόμη καθαρτική και διουρητική δράση και βοηθά στην αρθρίτιδα και την ποδάγρα. Διεγείρει την λειτουργία της χοληδόχου κύστης και αυξάνει την όρεξη.
Παρασκευή και δοσολογία:
Παρασκευάζεται ως έγχυμα. Ρίχνουμε μία κουταλιά του ξηρού βοτάνου σε δύο φλιτζάνια βραστό νερό και το αφήνουμε σκεπασμένο 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε ένα φλιτζάνι το πρωί και ένα το βράδυ.
Επίσης χρησιμοποιείται και ο χυμός του φυτού (μία κουταλιά σε μισό ποτήρι νερό), με δόση 1 έως 2 φορές την ημέρα.
Προφυλάξεις:
Δεν αναφέρονται παρενέργειες. Τηρούμε τη συνιστώμενη δοσολογία. Το φυτό με την καλλιέργεια δεν χάνει καθόλου από τις θεραπευτικές του ιδιότητες και συνεπώς πρέπει να το γνωρίζουν όσοι θέλουν να το χρησιμοποιούν ή πρόκειται να το χρησιμοποιήσουν προ παντός ως αιμοστατικό.
