» Βία στο… σπίτι

Η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών, ένα συχνό διαχρονικά φαινόμενο, βλάπτει τις ίδιες τις γυναίκες, τις οικογένειές τους, τις κοινότητες και την κοινωνία ολόκληρη όπου ζουν και δραστηριοποιούνται, επειδή, όπως καθημερινά βλέπουμε όλοι, είναι ένα πρόβλημα ανεξέλεγκτα διαιωνιζόμενο και διογκούμενο.
Oλα, θαρρώ, ξεκινούν από τις σχέσεις των δύο φύλων και τον προορισμό τους μέσα στις κοινωνίες, όπως τα αντιλαμβάνεται ο καθένας από τους δυο για τον εαυτό του και τον άλλο. Ο άνδρας κι η γυναίκα, όπως ξέρουμε, δεν είχαν πάντοτε, στο πέρασμα του χρόνου, και παντού, σε διαφορετικές κοινωνίες, αλλά ακόμη και στους κόλπους της ίδιας (περιχαρακωμένης τοπικά & χρονικά) κοινωνίας, την ίδια θέση. Όταν λέμε “θέση”, εννοούμε το ρόλο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που πηγάζουν απ’ αυτόν για κάθε μέλος μιας κοινωνίας.
Καλόν είναι να διευκρινιστεί ότι το φεμινιστικό κίνημα, που αγωνίστηκε επί δεκαετίες για τα γυναικεία δικαιώματα, προσπάθησε να αναδείξει πόσο ωφέλιμη για μιαν ανθρώπινη κοινωνία είναι η ισότητα μεταξύ των ρόλων ανδρός και γυναίκας κι όχι η ομοιότητά τους, η οποία αποτελεί την ακραία διεκδίκηση του γυναικείου κινήματος. Ισότητα είναι η έλλειψη οποιασδήποτε διαφοράς κι η εξομοίωση των πολιτών στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Ομοιότητα καλείται η ταυτότητα ή κοινότητα μορφής ή γνωρισμάτων, το εξωτερικό μοιάσιμο σε συμπεριφορές.
Οι φεμινίστριες αγωνίστηκαν κι αγωνίζονται για εξομοίωση των γυναικών με τους άνδρες μέσα σε μιαν οργανωμένη κοινωνία, δηλαδή να θεωρούνται πως ανήκουν στην ίδια (κοινωνική) σειρά με τους άνδρες και σ’ ό,τι αφορά τα καθημερινά προβλήματα ν’ αντιμετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο, να τους δίνονται -μ’ άλλα λόγια- ίδιες ευκαιρίες ποιοτικά και υλικά για πρόοδο κι ανέλιξη.
Ας μιλήσουμε τώρα λίγο με αριθμούς οι οποίοι στην προκείμενη περίπτωση της βίας στο σπίτι δεν ψεύδονται. Σύμφωνα, λοιπόν, με στατιστικά στοιχεία των αρμόδιων φορέων, το 80-90% των θυμάτων κακοποίησης είναι γυναίκες και παιδιά. Επιπρόσθετα, από στοιχεία που έχει δημοσιεύσει το Χαμόγελο του Παιδιού, φαίνεται ότι το 41% των θυμάτων παιδικής κακοποίησης είναι παιδιά ηλικίας μέχρι 6 ετών. Αξίζει να αναφερθεί ότι μέσα στα 2 πρώτα χρόνια λειτουργίας της Γραμμής SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων στην Ελλάδα, δέχτηκε πάνω 10.000 κλήσεις για κακοποίηση, αν και τα περισσότερα περιστατικά δεν αναφέρονται καν.
Επειδή τα θύματα σπάνια βρίσκουν το θάρρος και την δύναμη να ζητήσουν βοήθεια, είναι χρέος και καθήκον όλων μας -στo πλαίσιo της αλληλεγγύης- να σταματήσουμε την εξάπλωση αυτού του νοσηρού φαινομένου, να βοηθάμε δηλαδή έμπρακτα συνανθρώπους μας που γίνονται θύματα κάθε μορφής βίας, συμπεριλαμβανομένης και της ενδοοικογενειακής.
Η Ευρωπαϊκή Eνωση, εξάλλου, έχει δεσμευθεί κι αυτή να καταπολεμήσει τη βία κατά των γυναικών. Η δέσμευση αυτή επιβεβαιώνεται στον Χάρτη των Γυναικών (2010), στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015 και στο Πρόγραμμα της Στοκχόλμης για την περίοδο 2010-2014.
Ωστόσο, η ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών, μολονότι η άσκηση κάθε είδους βίας ή κακοποίησης (ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής και συναισθηματικής) είναι ένα έγκλημα που τιμωρείται στην Ελλάδα από τις διατάξεις του Νόμου 3500/2006 όπως ισχύει, παραμένει διαδεδομένη, τα δε περιστατικά βίας, που καταγγέλλονται υπολείπονται, όπως ανέφερα και παραπάνω, του πραγματικού αριθμού.
Για τη μεγάλη, όμως σημασία της “υγιούς” οικογένειας, διάλεξα να σας μεταφέρω από τη αρχαιοελληνική συλλογή μου ένα απόσπασμα από τον “Αγαμέμνονα”, την πασίγνωστη τραγωδία του μεγάλου μας Αισχύλου.
Στο παρόν απόσπασμα (στίχοι 940-949) η Κλυταιμνήστρα, λίγο πριν σκοτώσει τον Αγαμέμνονα, υποδέχεται τον άντρα της με αγάπης πλην παραπλανητικά λόγια. Σας προτρέπω, όμως, να ιδείτε πόση σημασία αποδίδει η κατοπινή φόνισσα στην οικογενειακή στέγη:
«…Γιατί όταν ρίζα υπάρχει, τα κλαδιά ξανάρχονται στο σπιτικό και σκιά γιομίζουν τα καυτερά λιοπύρια. Κι εσύ αφότου γύρισες στου σπιτιού μας την εστία, μοιάζει σαν ζέστη να ’ρθε στην κακοχειμωνιά· μα κι ακόμα όταν ο Ζευς το πικρό σταφύλι κρασί το κάνει, τότε μέσα στο σπίτι δροσιά γιομίζει, αφού ο άντρας, ο κύρης του, έχει επιστρέψει…»