Βίκτωρ Ορμπαν: Ο ηγέτης των ευρωσκεπτικιστών στην Ευρωπαϊκή Ενωση;

Δεκάδες χιλιάδες Ούγγρων πολιτών συγκεντρώθηκαν στους δρόμους της Βουδαπέστης, στις 14 Απριλίου, για να διαδηλώσουν κατά του εκλογικού συστήματος που βοήθησε τον Βίκτωρ Όρμπαν να αποσπάσει την τέταρτη εκλογική του νίκη στις πρόσφατες εθνικές εκλογές (1998-2002, 2010-2014, 2014-2018) συγκεντρώνοντας το 48,5% των ψήφων, που του εξασφάλισαν ενισχυμένη πλειοψηφία 134 εδρών στο Ουγγρικό κοινοβούλιο. Με συνθήματα όπως «Βικτ- άτορας» και υπό τους ήχους του ύμνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διαδηλωτές καλούσαν σε  επανακαταμέτρηση των ψήφων και σε αλλαγή του εκλογικού νόμου. Ωστόσο ο ισχυρός πολιτικός της Ουγγαρίας μετά την ευρεία εκλογική του επιτυχία είναι εκ νέου ελεύθερος να εφαρμόσει τις πολιτικές του.
Ο Βίκτωρ Όρμπαν εμπλέκεται στην πολιτική ζωή της χώρας, ήδη από την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1990. Ο νέος τότε αντικομμουνιστής νομικός και πολιτικός επιστήμονας, έγινε ευρύτερα γνωστός μετά από μία ομιλία του στην κηδεία του Ίμρε Νάγκυ (1989), κεντρικού πρωταγωνιστή στην Ουγγρική επανάσταση του 1956 κατά του κομμουνιστικού καθεστώτος, όπου απαίτησε την αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από τη χώρα. Έχοντας ιδρύσει το κόμμα Φιντές (Fidesz) εκλέχθηκε βουλευτής στις πρώτες ελεύθερες εκλογές της χώρας, ενώ συμμετείχε για πρώτη φορά στην κυβέρνηση το 1998, σε συνασπισμό κομμάτων. Μετά τη δεύτερη εκλογική του επιτυχία το 2010 που σχημάτισε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ο Όρμπαν, άρχισε να εφαρμόζει έντονες αυταρχικές πολιτικές που οδηγούν όλο και περισσότερο  την χώρα σε καθεστώς «ανελεύθερης δημοκρατίας». Ενδεικτικά, άλλαξε το Σύνταγμα της χώρας ώστε να περιορίσει τις αρμοδιότητες του Συνταγματικού Δικαστηρίου, υιοθέτησε ένα νέο εκλογικό νόμο με κυρίαρχο το πλειοψηφικό στοιχείο και με αλλαγή των εκλογικών περιφερειών ώστε να ευνοείται το κόμμα του, επέκτεινε τον κυβερνητικό έλεγχο στη δημόσια τηλεόραση ενώ άρχισε να προσεταιρίζεται τοπικούς οικονομικούς ολιγάρχες ανταλλάσσοντας κεφάλαια από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, αμφισβητεί ανοιχτά τον φιλελεύθερο πρότυπο των ευρωπαϊκών κομμάτων ενώ έχει στενές σχέσεις με το Ρώσο Πρόεδρο Πούτιν και τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Νετανιάχου.
Παρόλα αυτά όμως, ο συντηρητικός πολιτικός κατάφερε στις εκλογές της 8ης Απριλίου άλλη μία ευρεία εκλογική νίκη χωρίς να προτείνει ένα συγκροτημένο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων προεκλογικά. Η ρητορική του είχε ως κεντρική αφήγηση πως η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση «πολιορκίας». Αρχικά, το προσφυγικό ζήτημα αποτέλεσε το πιο σημαντικό σημείο αναφοράς. Ήδη μετά από την προσφυγική κρίση του 2015, ο Βίκτωρ Όρμπαν έθεσε το προσφυγικό ζήτημα στην κορυφή της πολιτικής του ατζέντας. Σύμφωνα με τον ίδιο οι πρόσφυγες απειλούν την βιωσιμότητα και της αξίες της χώρας και πρέπει να θεωρούνται απειλή από όλα τα κράτη της Ευρώπης. Μάλιστα έχει παρομοιάσει τους πρόσφυγες ως «σκουριά, που αργά αλλά σταθερά θα διαβρώσουν την χώρα». Πάνω σε αυτή την ξενοφοβική ρητορική στηρίχθηκε όλη η προεκλογική καμπάνια του κόμματος, με τον Όρμπαν να εμφανίζεται ως προστάτης της Ουγγαρίας καθώς αρνείται να εφαρμόσει τις οδηγίες της ΕΕ για την μετεγκατάσταση των προσφύγων, ζήτημα που τον έχει φέρει σε ανοιχτή σύγκρουση με την Ένωση. Επακόλουθα, ο Όρμπαν χρησιμοποιεί μια έντονη αντί- ευρωπαϊκή ρητορική καθώς θεωρεί την ΕΕ εχθρό προς τα συμφέροντα της χώρας. Ακόμη έχει κηρύξει «πόλεμο» στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, τα Μέσα Ενημέρωσης, το Κεντρικό Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο της Ουγγαρίας  αλλά και τον Τζόρτζ Σόρος, τον δισεκατομμυριούχο Ούγγρο- Αμερικάνο επενδυτή και κερδοσκόπο με πολλά φιλανθρωπικά ιδρύματα στη χώρα και παγκοσμίως, καθώς σύμφωνα με τον Όρμπαν είναι κεντρικός μοχλός πίεσης για την εφαρμογή των «πολιτικών της παγκόσμιας ελίτ». Υιοθετεί έτσι, μια συνομωσιολογική ρητορική η οποία καταφέρνει από τη μια να τον αναδείξει ως μοναδικό εγγυητή της εθνικής κυριαρχίας και από την άλλη να αποπροσανατολίσει τον κόσμο από τα σκάνδαλα διαφθοράς της κυβέρνησής του.
Την ίδια στιγμή όμως η νίκη του Φιντές δεν οφείλεται μόνο στην λαϊκιστική ρητορική αλλά και στην απουσία αξιόλογης αντιπολίτευσης. Είναι γεγονός πώς το δεύτερο σε ποσοστό κόμμα αναδείχθηκε το ακροδεξιό  Jobbik, με αρχηγό τον Γκάμπορ Βόνα ο οποίος παραιτήθηκε, όπως και οι αρχηγοί των υπόλοιπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, μετά την σαρωτική νίκη του Φιντές. Το ακροδεξιό κόμμα με τον έντονο, αντί- ευρωπαϊκό, αντί- Ρωμά, αντί- προσφυγικό και αντί- σημιτικό λόγο συγκέντρωσε ποσοστό 19,5%.  Σε ακόμη χειρότερη κατάσταση, η πολυδιασπασμένη Αριστερά συγκέντρωσε ακόμη μικρότερα ποσοστά, καθώς δεν κατόρθωσε να συμμετάσχει στις εκλογές με ενιαίο συνασπισμό, γεγονός που ωφέλησε το Φιντές λόγω του πλειοψηφικού συστήματος.
Η επομένη των εκλογών, βρίσκει την Ουγγαρία από τη μια να δέχεται επευφημίες και ευχολόγια από όλα τα κόμματα τις άκρας Δεξιάς στην Ευρώπη, το γαλλικό Front National, τον Ολλανδό Βίλντερς, το Γερμανικό AfD, το Αυστριακό FPΟ και άλλα. Από την άλλη όμως την Ευρωπαϊκή Ένωση μουδιασμένη από το αποτέλεσμα, να ξεκινά συζητήσεις για την εφαρμογή του άρθρου 7 της Ένωσης «για σημαντική απειλή για τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα στη χώρα», το οποίο θα αναστείλει την ιδιότητα μέλους της χώρας, με την παύση κονδυλίων και δυνατότητας ψήφου σε όργανα της Ένωσης. Είναι ενδεικτικό, πως τρείς ημέρες μετά τις εκλογές, μία από τις μεγαλύτερες ουγγρικές εφημερίδες, η Μαγιάρ Νέμζετ, που ήταν ιδιοκτησία ενός σφοδρού επικριτή του Όρμπαν, σταμάτησε την λειτουργία της.
Αν και η εκλογική επιτυχία του Όρμπαν είναι ξεκάθαρη χωρίς αμφισβήτηση, ωστόσο οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), έκριναν ότι οι εκλογές ήταν ελεύθερες αλλά όχι δίκαιες καθώς το πολιτικό πεδίο ευνοούσε το Φιντές. Η χώρα δείχνει έντονα διαιρεμένη, ενώ η τομή πόλεις- ύπαιθρός έγινε ιδιαίτερα εμφανής, καθώς ο Όρμπαν κέρδισε με μεγάλα ποσοστά στα χωριά και τις κωμοπόλεις, στις πιο φτωχές περιοχές, ενώ στη Βουδαπέστη εξασφάλισε μόνο 5 από τις 13 περιφέρειες. Εν κατακλείδι, όλα δείχνουν πώς ο Όρμπαν είναι ο πιο ισχυρός των ευρωσκεπτικιστών και σίγουρα συγκαταλέγεται στην avant guard τους. Ωστόσο είναι ύψιστης σημασίας η αντίδραση τόσο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (μέλος του οποίου και το Φιντές) το οποίο δεν έχει καταδικάσει τις πολιτικές φίμωσης του Ούγγρου ηγέτη, αλλά και η αντίδραση της ΕΕ συλλήβδην, που θα αποφασίσει αν θα ενεργοποιήσει για πρώτη φορά το άρθρο 7, υπογραμμίζοντας τα όρια τις παρέκκλισης από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.