Παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ζητά το WWF
Την άμεση παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη σωτηρία των περιοχών Natura 2000 ζητάει με έγγραφη αναφορά της στην Κομισιόν το WWF Ελλάς (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση). Σε ανακοίνωση του, το WWF Ελλάς τονίζει πως σε λίγες ημέρες, συμπληρώνονται δύο χρόνια από την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) κατά της Ελλάδας για μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις περιοχές Natura 2000 και παρόλα αυτά η διαπίστωση είναι πως «ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί όλα αυτά τα χρόνια στη χώρα μας για την ουσιαστική προστασία των περιοχών Natura 2000».
Το WWF Ελλάς απέστειλε σχετική αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μέσα σε αυτή αναδεικνύει το γεγονός ότι «η Ελλάδα δεν έχει προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για να συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου, καλώντας παράλληλα, την ΕΕ να αναλάβει άμεσα δράση, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία και η νομιμότητα για κάθε δραστηριότητα που συντελείται μέσα στις περιοχές Natura 2000 της χώρας.»
Σημειώνεται πως τον Δεκέμβρη του 2020 το Διεθνές Ευρωπαικό Δικαστήριο «καταδίκασε την Ελλάδα για μη συμμόρφωση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους, καθώς η χώρα μας δεν καθόρισε ως όφειλε, εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (έως το 2012), τους κατάλληλους στόχους διατήρησης και τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα (εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών κα.). Μάλιστα, η καταδικαστική αυτή απόφαση του ΔΕΕ αφορούσε το σύνολο της χώρας, και όχι συγκεκριμένες περιοχές ή είδη, αποδεικνύοντας τη γενικευμένη αδυναμία της Ελλάδας να προστατεύσει σημαντικά και ευαίσθητα οικοσυστήματα».
Το WWF Ελλάς εξηγεί πως από τη δημιουργία του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα, δηλαδή εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, « οι ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η χώρα μας έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αφήνοντας ουσιαστικά, τους πολύτιμους αυτούς πυρήνες βιοποικιλότητας εντελώς απροστάτευτους. Ελάχιστες από τις περιοχές αυτές στη χώρα μας έχουν κάποιο προστατευτικό καθεστώς, ενώ τα θεσμοθετημένα μέτρα, όπως έκρινε το ΔΕΕ στην απόφασή του τον Δεκέμβριο του 2020, είναι ελλιπή και ανεπαρκή, και δεν είναι σύμφωνα με τις επιταγές της ευρωπαϊκής οδηγίας. Μάλιστα, η απόφαση του ΔΕΕ δεν ήταν η πρώτη καταδικαστική απόφαση κατά της χώρας μας για ελλιπή προστασία οικοτόπων και ειδών στο πλαίσιο της οδηγίας για τους οικοτόπους. Είχαν προηγηθεί αρκετές άλλες καταδικαστικές αποφάσεις για συγκεκριμένες περιοχές, όπως για τη Ζάκυνθο (2002 και 2012), τον Κυπαρισσιακό κόλπο (2016), τη λίμνη Κορώνεια (2011), αλλά και για συγκεκριμένα είδη, όπως για την οχιά στη Μήλο (2006). Ωστόσο, η απόφαση του Δεκεμβρίου 2020 αφορούσε το σύνολο της χώρας, καταδεικνύοντας, με αυτόν τον τρόπο, τις χρόνιες παθογένειες και τα συστηματικά κενά στο εγχώριο σύστημα που καθιστούν τη χώρα μας αδύναμη στο να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις της για ορθή προστασία των μοναδικών αυτών περιοχών και εν τέλει για προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.»
ΧΩΡΙΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έλλειψη Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών χαρακτηριστικά στα Χανιά είχε γίνει μόλις μια για τη Σαμαριά και μια για το Λαφονήσι από τον τότε Δήμο Ιναχωρίου που για χρόνια με διάφορα προσκόμματα δεν εγκρίνονταν από το αρμόδιο Υπουργείου παρά μόλις το 2018! «Τα προηγούμενα χρόνια, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) έχει εκκινήσει κάποιες διαδικασίες για τη λήψη μέτρων, όπως το έργο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών που θα οδηγήσει στην έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura 2000 της χώρας, αλλά το έργο αυτό σημειώνει σημαντικές καθυστερήσεις και προβλήματα και είναι αμφίβολο πώς και πότε θα ολοκληρωθεί. Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειες της Ελλάδας για συμμόρφωση με την απόφαση του δικαστηρίου είναι ανεπαρκείς και ελλιπείς, ενώ πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ (όπως π.χ. ο περιβαλλοντικός νόμος 4685/2020 και η πρόβλεψη για τη δημιουργία υπο-περιοχών προστασίας εντός των περιοχών Natura 2000 στο ν.4782/2021), είναι αντίθετες με την οδηγία για τους οικοτόπους και οδηγούν προς την λάθος κατεύθυνση.
Έχοντας ως απώτερο στόχο τη διασφάλιση ενός αποτελεσματικού και ουσιαστικού προστατευτικού καθεστώτος για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, το WWF Ελλάς μέσα από την αναφορά του, καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η χώρα μας θα προβεί άμεσα στις εξής κρίσιμες ενέργειες:
α)να καθορίσει τους στόχους διατήρησης για τους προστατευόμενους οικοτόπους και είδη στις περιοχές Natura 2000,
β) να εκδώσει προεδρικά διατάγματα και σχέδια διαχείρισης για τις περιοχές Natura 2000 που θα περιλαμβάνουν κατάλληλα και αναγκαία μέτρα για την προστασία ειδών και οικοτόπων.
«Δυο χρόνια μετά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για ελλιπή προστασία των περιοχών του δικτύου Νatura, και έναν χρόνο μετά την προσωπική δέσμευση του ίδιου του πρωθυπουργού ότι η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, διαπιστώνουμε πως ελάχιστη απτή πρόοδος έχει σημειωθεί. Είναι εμφανές πως η ουσιαστική προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη αυτών των πολύτιμων περιοχών δεν έχει υπάρξει στρατηγική επιλογή της χώρας κι αυτό είναι απογοητευτικό» δήλωσε ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής στο WWF Ελλάς.
«Η χρόνια ολιγωρία της ελληνικής πολιτείας να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας αφήνουν τους σημαντικούς αυτούς πυρήνες βιοποικιλότητας επί της ουσίας απροστάτευτους απέναντι σε σημαντικές απειλές και πιέσεις. Για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρούμε κρίσιμη την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» δήλωσε η κ. Σοφία Κόπελα,υπεύθυνη πολιτικής για το φυσικό περιβάλλον στο WWF Ελλάς.
