Σπάνιες Φυλές αγροτικών ζώων
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές αυτόχθονες φυλές αγροτικών ζώων, κάποιες από τις οποίες είναι σπάνιες και ελάχιστα γνωστές στο ευρύ κοινό. Πρόκειται για βοοειδή, πρόβατα, αίγες, χοίρους, ίππους, µε µοναδικά χαρακτηριστικά που απειλούνται από την εκβιοµηχάνιση της ζωικής παραγωγής και κινδυνεύουν µε εξαφάνιση.
Α
υτές οι φυλές αποτελούν «ζωντανά µνηµεία» για τη χώρα µας, καθώς είναι ένας ιστορικός, πολιτισµικός, βιολογικός «θησαυρός». Χαρακτηρίζονται από ανθεκτικότητα σε αντίξοο περιβάλλον, δυνατότητα αξιοποίησης των φτωχών, άγονων εκτάσεων, αντοχή στις ασθένειες και παρασιτώσεις, ικανότητα επιβίωσης µε περιορισµένη ποσότητα τροφής και νερού, καθώς και ευκολία στη διαχείρισης τους.
Λόγω της µακρόχρονης προσαρµογής στην περιοχή τους, τα ζώα αυτά αναπτύσσουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες, όπως η καλή υγεία, η ποιοτική αναπαραγωγή.
Μπορούν λοιπόν να αξιοποιηθούν στην παραγωγή µοναδικών τοπικών προϊόντων, υψηλής διατροφικής αξίας, που εκτιµώνται από τους καταναλωτές στην ελληνική και παγκόσµια αγορά, στον οικοτουρισµό, τον αγροτοτουρισµό κλπ.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ
Για το λόγο αυτό οι αυτόχθονες ελληνικές φυλές έχουν µεγάλη οικονοµική σηµασία όχι µόνο σε τοπικό αλλά και σε εθνικό επίπεδο.
Η εκτροφή των σπάνιων ελληνικών φυλών αγροτικών ζώων επιδοτείται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς οικονοµικούς πόρους.
Η διάσωσή τους, η διατήρηση του γενετικού υλικού και η διασφάλιση των ζωικών γενετικών πόρων, είναι υψίστης σηµασίας για τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και την εθνική οικονοµία, δεδοµένου ότι οι φυλές αυτές αποτελούν τη βάση παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων, σε περιοχές απαλλαγµένες µολύνσεων, µε µεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον.
Η χρήση σύγχρονων εργαλείων και πρωτοβουλιών αποτελεί προτεραιότητα από όλους τους εµπλεκόµενους φορείς και ιδίως από τους φορείς ελέγχου, ώστε να αντιµετωπιστούν φαινόµενα ελληνοποιήσεων, νοθείας, λανθασµένων ταυτοποιήσεων ζώων και ορθής διαχείρισης οικονοµικών πόρων από πλευράς ενισχύσεων µέσω των δράσεων της διατήρησης των γενετικών πόρων του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης.
Μειονέκτηµα των αυτόχθονων φυλών, που κινδυνεύουν µε εξαφάνιση, είναι οι χαµηλές τους αποδόσεις οι οποίες έχουν ως αποτέλεσµα απώλεια εισοδήµατος για τους εκτροφείς τους.
Έτσι, οι κτηνοτρόφοι συχνά προβαίνουν στην αντικατάσταση των φυλών αυτών µε άλλες πιο αποδοτικές φυλές ή σε ανεξέλεγκτες διασταυρώσεις µε σκοπό την αύξηση των αποδόσεων.
ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΥΠΑΑΤ
Για τη διατήρησή τους το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων µέσω του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027 έχει προχωρήσει στην Παρέµβαση Π3-70-1.5 «∆ιατήρηση απειλούµενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων», µε τον προϋπολογισµό να εκτιµάται ότι θα φτάσει περίπου τα 88 εκατ. ευρώ.
Η Υπουργική Απόφαση της Παρέµβασης, µέσω της οποίας καθορίζεται το πλαίσιο, έχει προωθεί προς υπογραφή µε την επισήµανση του κατεπείγοντος.
Οι δεσµεύσεις των δικαιούχων έχουν ξεκινήσει από τις 21 Μαΐου σύµφωνα µε την Προδηµοσίευση της Παρέµβασης και πρόθεση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, είναι να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν συντοµότερα η έκδοση της Πρόσκλησης.
ΟΙ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ
Μέσω της Παρέµβασης, κάθε έτος οι εκτροφείς των σπάνιων φυλών ενισχύονται για την αναπλήρωση απώλειας εισοδήµατος που επιφέρει η διατήρηση των αυτόχθονων φυλών.
Το µέγιστο ύψος ενίσχυσης περιλαµβάνει το κόστος για την εκτροφή αρσενικών ζώων αναπαραγωγής µε αναλογία ένα αρσενικό ζώο για κάθε δεκαπέντε θηλυκά ζώα αναπαραγωγής που ανέρχεται σε 23 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου.
Το µέγιστο ύψος ενίσχυσης καταβάλλεται εφόσον τηρείται η αναλογία 1 αρσενικό: 15 θηλυκά αναπαραγωγά ζώα. Σε διαφορετική περίπτωση, το ύψος ενίσχυσης µειώνεται κατά 23 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου.
Πιο αναλυτικά για τα θηλυκά βοειδή που είναι µεγαλύτερα των δυο ετών, µε τη διατήρηση της αναλογίας ενός αρσενικού ανά δεκαπέντε θηλυκά, η ενίσχυση καθ’ ετος φτάνει τα 394 ευρώ ενώ χωρίς την διατήρηση της αναλογίας, στα 371 ευρώ.
Τα αιγοπρόβατα ενισχύονται µε 449 ευρώ, εφόσον διατηρείται η παραπάνω αναλογία ενώ σε αντίθετη περίπτωση ο εκτροφέας θα λάβει 426 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά στις χοιροµητέρες, η ενίσχυση ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου ανέρχεται σε 616 ευρώ µε τη διατήρηση της αναλογίας 1 αρσενικό ανά 15 θηλυκά και πέφτει στα 593 ευρώ, εφόσον δεν διατηρείται η παραπάνω αναλογία.
Τέλος, τα αρσενικά και θηλυκά ιπποειδή τα οποία είναι µεγαλύτερα των έξι µηνών, ενισχύονται µε 629 ευρώ ενώ µειώνονται κατά 23 ευρώ και συγκεκριµένα στα 606 ευρώ εφόσον δεν διατηρείται η αναλογία ενός αρσενικού ανά δεκαπέντε θηλυκά.
