Σωστικά συνεργεία συνέχιζαν το πρωί να αναζητούν επιζώντες σε μια θάλασσα από συντρίμμια μετά τις ισχυρές εκρήξεις οι οποίες συγκλόνισαν χθες το απόγευμα την πρωτεύουσα του Λιβάνου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 100 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι σχεδόν 4.000, σύμφωνα με τις λιβανέζικες αρχές, οι οποίες προειδοποιούν πως ο απολογισμός των θυμάτων ενδέχεται να γίνει ακόμη πιο βαρύς μέσα στην ημέρα. Έως 300.000 άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς στέγη στη Βηρυτό μετά τις εκρήξεις που συγκλόνισαν το λιμάνι, δήλωσε ο κυβερνήτης της πρωτεύουσας Μαρουάν Αμπούντ, εκτιμώντας πως το κόστος των ζημιών θα ξεπεράσει τα τρία δισεκατομμύρια δολάρια.
Οι εκρήξεις σε αποθήκη στο λιμάνι της Βηρυτού όπου βρίσκονταν επικίνδυνα υλικά προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές, βύθισαν στο πένθος την πρωτεύουσα του Λιβάνου – χώρας που ήδη πλήττεται σκληρά από τη βασανιστική, παρατεταμένη οικονομική κρίση και την εξάπλωση της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο λιβανέζος πρόεδρος Μισέλ Αούν τόνισε χθες βράδυ ότι 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου, χημικού λιπάσματος που μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί επίσης για την κατασκευή βομβών, είχαν αφεθεί για «χρόνια» σε αποθήκη στο λιμάνι χωρίς να εφαρμόζεται κανένα μέτρο ασφαλείας, γεγονός που χαρακτήρισε «απαράδεκτο».
Το υπουργικό συμβούλιο έχει συγκληθεί εκτάκτως και στη συνεδρίασή του σήμερα αναμένεται να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Δεν έχει ανακοινωθεί, επίσημα τουλάχιστον, τι ακριβώς προκάλεσε τις εκρήξεις. Πηγή προσκείμενη στις λιβανέζικες υπηρεσίες ασφαλείας δήλωσε πως πιθανόν οφείλονταν σε ηλεκτροσυγκόλληση που γινόταν για να κλείσει τρύπα στην αποθήκη όπου ήταν αποθηκευμένο το νιτρικό αμμώνιο.
Για «τεράστια καταστροφή» μίλησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Μαγιαντίν ο επικεφαλής της Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου στον Λίβανο, ο Τζορτζ Κετάνι.
Ώρες μετά τις εκρήξεις, που σημειώθηκαν περί τις 18:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), συνέχιζε να καίει πυρκαγιά στην περιοχή του λιμανιού, γεμίζοντας πορτοκαλί καπνό τον ουρανό της Βηρυτού, ενώ ο ήχος των κινητήρων ελικοπτέρων του στρατού και των σειρήνων των ασθενοφόρων συνεχιζόταν σχεδόν ασταμάτητα.
Στους μεγαλύτερους σε ηλικία κατοίκους της πρωτεύουσας του Λιβάνου, η καταστροφή ανακάλεσε τις μνήμες του εμφυλίου πολέμου (1975-1990) και των επακόλουθών του, όταν η πόλη βίωνε σφοδρούς βομβαρδισμούς, εκρήξεις αυτοκινήτων παγιδευμένων με εκρηκτικά, ισραηλινές επιδρομές…
Ορισμένοι κάτοικοι νόμισαν ότι είχε γίνει σεισμός. Σεισμολόγοι του USGS χαρακτήρισαν την ισχυρότερη έκρηξη ισοδύναμη με σεισμό 3,3 βαθμών.
Ο πρωθυπουργός Χασάν Ντιάμπ διεμήνυσε ότι οι αρχές θα διενεργήσουν διεξοδική έρευνα για να εντοπιστούν οι υπαίτιοι για την έκρηξη σε αυτή την «επικίνδυνη» αποθήκη και να «πληρώσουν το τίμημα» για τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους.
Ο υπουργός Υγείας του Λιβάνου Χαμάντ Χασάν δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ότι ο απολογισμός των θυμάτων των ισχυρών εκρήξεων έφθασε αργά χθες τους τουλάχιστον 78 νεκρούς και σχεδόν 4.000 τραυματίες.
«Υπάρχουν πολλοί αγνοούμενοι. Άνθρωποι ψάχνουν στα επείγοντα τους αγαπημένους τους και είναι δύσκολη η αναζήτηση αυτή μέσα στη νύχτα διότι έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση», είπε ο Χασάν.
Η καταστροφή στη Βηρυτό σημειώθηκε τρεις ημέρες προτού δικαστήριο που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ εκδώσει την ετυμηγορία του στη δίκη τεσσάρων υπόπτων, που συνδέονται με το σιιτικό κίνημα Χεζμπολάχ, για τη βομβιστική επίθεση στην οποία σκοτώθηκε ο τότε πρωθυπουργός Ράφικ αλ Χαρίρι και άλλοι 21 άνθρωποι το 2005. Η επίθεση εκείνη είχε γίνει σε περιοχή που απέχει μόλις 2 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Βηρυτού.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι διαβεβαίωσαν ότι το Ισραήλ – το οποίο έχει εμπλακεί επανειλημμένα σε πόλεμο με τον Λίβανο – δεν έχει καμία σχέση με την καταστροφή και πρόσθεσαν ότι η χώρα τους είναι έτοιμη να προσφέρει ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια.
Τη βοήθειά τους προσέφεραν επίσης το Ιράν – που διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Χεζμπολάχ – και η Σαουδική Αραβία, δύο χώρες που ανταγωνίζονται για επιρροή στον Λίβανο και στην περιοχή, καθώς και αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης που παραχώρησε χθες Τρίτη στον Λευκό Οίκο, που ήταν κυρίως αφιερωμένη στις προσπάθειες αντιμετώπισης της πανδημίας του κορονοϊού, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε «φρικτή επίθεση» τις εκρήξεις στη Βηρυτό, μιλώντας περί έκρηξης «μιας βόμβας κάποιου είδους» επικαλούμενος αξιωματούχους, ειδικούς και στρατηγούς. Ωστόσο, δύο αξιωματούχοι της κυβέρνησής του, που μίλησαν υπό τον όρο να μην κατονομαστούν, σημείωσαν πως τα πρώτα στοιχεία έρχονται σε αντίθεση με την εκτίμηση του Ρεπουμπλικάνου μεγιστάνα πως επρόκειτο για τρομοκρατική ενέργεια.
ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΟΙ ΕΡΕΥΝΕΣ
Οι αρχικές έρευνες δείχνουν πως χρόνια αδράνειας και αμέλειας σχετικά με την αποθήκευση εξαιρετικά εκρηκτικού υλικού στο λιμάνι τις Βηρυτού προκάλεσαν την έκρηξη που είχε αποτέλεσμα τον θάνατο τουλάχιστον 100 ανθρώπων χθες Τρίτη, δήλωσε επίσημη πηγή με γνώση των ευρημάτων.
Ο πρωθυπουργός και η προεδρία δήλωσαν χθες πως 2.750 τόνοι νιτρικού αμμωνίου, χημικού λιπάσματος που μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί επίσης για την κατασκευή βομβών, ήταν αποθηκευμένα επί έξι χρόνια στο λιμάνι χωρίς οποιαδήποτε μέτρα ασφαλείας.
«Είναι αμέλεια», δήλωσε η επίσημη πηγή στο Reuters και πρόσθεσε πως το θέμα της ασφαλούς αποθήκευσης είχε εγερθεί σε πολλές επιτροπές και δικαστές και «τίποτα δεν έγινε» προκειμένου να εκδοθεί μια εντολή απομάκρυνσης ή καταστροφής του εξαιρετικά εύφλεκτου υλικού.
Η πηγή δήλωσε πως μια πυρκαγιά ξεκίνησε από την αποθήκη 9 του λιμανιού και επεκτάθηκε στην αποθήκη 12, όπου ήταν αποθηκευμένο το νιτρικό αμμώνιο.
Η χθεσινή έκρηξη ήταν η πιο ισχυρή που έχει σημειωθεί ποτέ στη Βηρυτό, μια πόλη φοβισμένη ακόμη από τον εμφύλιο πόλεμο πριν από τρεις δεκαετίες και η οποία έχει κλονιστεί από μια βαθιά οικονομική κρίση που έχει τις ρίζες της σε δεκαετίες διαφθοράς και οικονομικής κακοδιαχείρισης.
Ο Μπάντρι Ντάχερ, γενικός διευθυντής των Τελωνείων του Λιβάνου, δήλωσε σήμερα στο τηλεοπτικό δίκτυο LBCI πως τα τελωνεία είχαν στείλει έξι έγγραφα στο δικαστικό σώμα προειδοποιώντας ότι το υλικό συνιστούσε απειλή.
«Ζητήσαμε την επανεξαγωγή του αλλά αυτό δεν συνέβη. Αφήνουμε τους ειδικούς και εκείνους που τους αφορά να προσδιορίσουν γιατί», είπε ο Ντάχερ.
Σύμφωνα με άλλο πρόσωπο που σχετίζεται με υπάλληλο του λιμανιού, μια ομάδα που είχε επιθεωρήσει το νιτρικό αμμώνιο πριν από έξι μήνες προειδοποίησε πως αν δεν μετακινηθεί «θα ανατινάξει όλη τη Βηρυτό».
Σύμφωνα με δύο έγγραφα που είδε το Reuters, τα Τελωνεία του Λιβάνου είχαν ζητήσει από το δικαστικό σώμα το 2016 και το 2017 να ζητήσει από «την αρμόδια ναυτιλιακή υπηρεσία» να επανεξαγάγει ή να εγκρίνει την πώληση του νιτρικού αμμωνίου, το οποίο είχε απομακρυνθεί από ένα φορτηγό πλοίο, το Rhosus, και είχε εναποτεθεί στην αποθήκη 12, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του λιμανιού.
‘Ένα από τα έγγραφα αναφέρεται σε παρόμοια αιτήματα που είχαν γίνει το 2014 και 2015.
«Μια εγχώρια και διεθνής έρευνα πρέπει να διενεργηθεί για το συμβάν, δεδομένης της κλίμακας και των περιστάσεων υπό τις οποίες αυτά τα προϊόντα αυτά μεταφέρθηκαν στα λιμάνια», δήλωσε ο Γκασάν Χασμπάνι, πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και μέλος του κόμματος Λιβανικές Δυνάμεις.
Το Shiparrested.com, ένα βιομηχανικό δίκτυο που ασχολείται με νομικές υποθέσεις, είχε αναφέρει το 2015 ότι το Rhosus, που είχε σημαία Μολδαβίας, έδεσε στη Βηρυτό τον Σεπτέμβριο του 2013 λόγω τεχνικών προβλημάτων κατά το ταξίδι του από τη Γεωργία στη Μοζαμβίκη με 2.750 τόνους νιτρικού αμμωνίου.
Κατά την επιθεώρηση, απαγορεύτηκε ο απόπλους του πλοίου και λίγο μετά εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες του, με αποτέλεσμα διάφοροι πιστωτές να προβάλουν νομικές διεκδικήσεις.
«Λόγω των κινδύνων που συνδέονταν με την παραμονή του νιτρικού αμμωνίου πάνω στο πλοίο, οι λιμενικές αρχές άδειασαν το πλοίο και μετέφεραν το φορτίο του στις αποθήκες του λιμανιού», ανέφερε.
ΒΟΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΑΛΔΑ
Κλιμάκιο έρευνας και διάσωσης από το Πυροσβεστικό Σώμα με πλήρη εξοπλισμό αναχώρησε το πρωί, με στρατιωτικό αεροσκάφος C-130, για τον Λίβανο, με εντολή του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, σε συνεννόηση με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, Νίκο Χαρδαλιά, προκειμένου να συμμετάσχει στις έρευνες για επιζώντες μετά τη φονική έκρηξη που σημειώθηκε χθες το απόγευμα στο λιμάνι της Βηρυτού.
Η αποστολή βοήθειας έγινε ταχύτατα, με άμεση ανταπόκριση της χώρας μας σε αίτημα της κυβέρνησης του Λιβάνου μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.
Το κλιμάκιο που μεταβαίνει στον Λίβανο αποτελείται από μία ειδική ομάδα της 1ης ΕΜΑΚ (με έδρα την Ελευσίνα), αποτελούμενη από 12 άτομα και διασωστικό σκύλο, δύο οχήματα και ειδικό εξοπλισμό.
Ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, αντιστράτηγος Στέφανος Κολοκούρης, επισκέφθηκε τα στελέχη της Ειδικής Μονάδας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας, συνομίλησε μαζί τους πριν την αναχώρησή τους για τη Βηρυτό και τους ευχήθηκε καλή δύναμη στην αποστολή τους.
Τέλος, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είναι σε συνεχή επικοινωνία τόσο με τις Αρχές του Λιβάνου όσο και με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας για παροχή περαιτέρω βοήθειας και υποστήριξης, εφόσον χρειαστεί.
