ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΝΙΟΥΔΑΚΗ – ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗ
Για το τραγικό αυτό γεγονός της βύθισης του Τάναϊς που στοίχισε τη ζωή τόσων αθώων λίγους μήνες πριν την λήξη του πολέμου στις 8 Ιουνίου 1944, το οποίο θεωρείται από τα συνταρακτικότερα της χιτλερικής αγριότητας, είναι καταγεγραμμένοι οι εξής επιβαίνοντες σε αυτό:
Εβραίοι Χανίων 279, άνδρες, γυναίκες, παιδιά. Εβραίοι του Ηρακλείου 19, Ιταλοί στρατιώτες 112. Όμηροι από Κάμπους, από Κεραμειά, Αποκόρωνα, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, σύνολο 71 άνδρες νέοι.
Από οικογένειες 3 αδέλφια, από οικογένειες 2 αδέλφια, από οικογένεια πατέρας και γιος.
Ο Ματοχός Λευτέρης από τις Καρές Αποκορώνου, έγραψε το 1946 ένα ποίημα για την τραγωδία αυτή. Παραθέτω τον παρακάτω στίχο του:
«Της θάλασσας τα κύματα
επάνω σας αφρίζουν
με χρώμα τη σημαία μας
τον τάφο σας στολίζουν».
Πολλοί είναι εκείνοι που έχουν κατά καιρούς αναφερθεί στο Τάναϊς. Ο Μαλεφάκης Ευτύχης στα “Χανιώτικα νέα” στις 27 Ιουνίου 1995 έγραφε τα εξής:
«Ο ήλιος βιάστηκε να κρυφτεί, για να αποφύγει τη μακάβρια αυτή εικόνα που θα επακολουθούσε. Το ανοιξιάτικο σούρουπο με τις πένθιμες ομίχλες τύλιγε σα απόκοσμο σάβανο την θλιβερή αυτή ανθρωπομάζα. Τα νυχτοπούλια με τις μελαγχολικές μελωδίες τους, συνέθεταν μια επικήδεια ωδή ασύλληπτη σε σπαραγμό και οδύνη. Το Δαναΐς σαν δραπέτης της κόλασης χάθηκε στο βαθύ σκοτάδι της νύχτας που είχε απλωθεί».
«Οι ψυχές των θυμάτων της θαλάσσιας περιοχής της Σαντορίνης πέταξαν στη Γαλλία, όπου εκείνη τη στιγμή οι σύμμαχοι αποβιβάζονταν στις Νορμανδικές ακτές (6 Ιουνίου 1944) καθώς και στα πεδία των μαχών του Ανατολικού μετώπου, όπου οι Ρώσοι συνέχιζαν τη θυελλώδη προέλασή τους. Γαλήνευσαν από το υπερθέαμα και από τη διαπίστωση ότι το ναζιστικό τέρας πνέει τα λοίσθια
Υπολόγισαν ότι η θυσία τους που ερχόταν να προστεθεί στα 55.000.000 θυμάτων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, θα συνέβαλε να εξαλειφθεί η ναζιστική απανθρωπιά και παραφροσύνη».
Ομως πέρα από αυτά που ο Ευτ. Μαλεφάκης έγραφε, αξίζει ακόμη να παρατεθεί η μαρτυρία του Γεωργίου Στυλ. Κατζουράκη, από τους Κάμπους Κυδωνίας ο οποίος ήταν ο τελευταίος μάρτυρας που είδε τους αιχμαλώτους του Δαναΐς λίγες ώρες πριν το τραγικό τους τέλος (σημ.: η συγκεκριμένη μαρτυρία υπάρχει στο βιβλίο “Οι Εραστές της Λευτεριάς” της γράφουσας).
«Ο Γ. Κατζουράκης γεννήθηκε στους Κάμπους Κυδωνίας το έτος 1906. Πολέμησε έφεδρος στα αλβανικά σύνορα το 1940-41 κατά την επίθεση των Ιταλών εναντίον της Ελλάδας. Είχε την καλή τύχη να γυρίσει στην οικογένειά του.
Πριν τον πόλεμο ο Γιώργης είχε ένα μικρό κτήμα στο χωριό Συκολιά, κοντά στην Αγιά. Κατά την περίοδο της κατοχής οι Γερμανοί έφτιαξαν φυλάκιο δίπλα στο κτήμα αυτό. Εκεί ο Γιώργης και η γυναίκα του γνώρισαν ένα στρατιώτη Γερμανό που τους συμπεριφερόταν φιλικά. Αλλά και αυτοί πολλές φορές του πρόσφεραν από το φτωχικό αλλά σπιτίσιο φαγητό τους.
Στις 7 ως 8 Μαΐου 1944 που έγινε η εξόρμηση των Γερμανών στους Κάμπους, μεταξύ των άλλων που συνελήφθησαν ήταν και ο Γεώργιος Κατζουράκης, ο οποίος οδηγήθηκε μαζί με τους άλλους στις φυλακές της Αγιάς. Η γυναίκα του, η Ελένη, μαζί με τον αδελφό της Νικόλαο Βαμιανάκη, έτρεξαν να βρουν το Γερμανό που είχαν γνωρίσει, μήπως μπορούσε να βοηθήσει τον Γιώργη να βγει από τα κολαστήρια της Αγιάς. Ο Γερμανός τους υποσχέθηκε ότι θα τους βοηθήσει.
Ξαφνικά όλους αυτούς τους αιχμαλώτους, μαζί με τους Εβραίους των Χανίων τους στοίβαξαν σε πέντε φορτηγά αυτοκίνητα και τους πήγαν στο λιμάνι της Σούδας, τους στοίβαξαν σε ένα σαπιοκάραβο. Το καράβι με το βαρύ του φορτίο μα και με το βαρύ και αβάστακτο πόνο αυτών των ανθρώπων ξεκίνησε. Μετά από κάποιες ώρες πλησίασαν σε μια ακτή του Ηρακλείου -όπως μας διηγείται ο Γιώργης- και τους διέταξαν να βγουν έξω. Για να φτάσουν όμως σε στεριά βούτηξαν σε θάλασσα που τους έφτανε μέχρι τα γόνατα.
“Δεν θα ξεχάσω ποτέ τα γοερά κλάματα των παιδιών. Βγήκαμε σε ένα χωράφι, που ήταν σαν λάκκος. Οι Γερμανοί φρουροί σαν αστακοί οπλισμένοι και με πολυβόλα στραμμένα πάνω μας. Εκεί ήλθαν από τον Ερυθρό Σταυρό και μας έδωσαν κάτι να φάμε. Κάποια στιγμή έδωσαν διαταγή να επιβιβασθούμε σε ένα πλοίο που έγινε φέρετρο, το οποίο ονομαζόταν Δαναΐς. Ενώ κατευθυνόμασταν, άκουσα να φωνάζουν το όνομα μου. Παρουσιάστηκα και μου είπαν να ανέβω σ’ ένα φορτηγό αυτοκίνητο. Τότε σκέφτηκα ότι με πάνε για εκτέλεση και δεν συνήλθα, παρά μόνο όταν με το φορτηγό περάσαμε και το Ρέθυμνο, οπότε μια αναλαμπή μικρής ελπίδας παρουσιάστηκε στο μυαλό μου. Μήπως γυρίζω στο σπίτι μου; Μήπως βοήθησε ο Γερμανός στρατιώτης;
Την επόμενη μέρα πήγα να βρω το σωτήρα μου και να τον ευχαριστήσω. Αυτός μου είπε: “Σήμερα και εσύ θα ήσουν στα βαθιά της θάλασσας”. “Τους πνίξατε;” τον ρώτησα με τρόμο. Εσκυψα το κεφάλι μου και κλαίγοντας έφυγα. Η παρέα μου, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, 572 ανθρώπινες ψυχές πνιγμένοι”. Τα εγκλήματα αυτά δεν ξεπλένονται με τίποτα».
Eνδεικτική του μεγάλου πόνου η τραγική φιγούρα της μάνας ενός από τα θύματα, του Σαράντου Ιωαν. Μαυρεδάκη, όπως τραγικές φιγούρες ήταν όλες οι μανάδες που έμαθαν για τον αποτρόπαιο θάνατο των παιδιών τους.
Βρίσκονταν εκεί όμηροι των Γερμανών από μια οικογένεια τρία αδέλφια, όπως Αρετάκηδες από Κάμπους, Κρυοβρυσανάκηδες από Λοκριά Ρεθύμνου.
Από οικογένειες δυο αδέλφια όπως Μαθιουδάκηδες από Κάμπους, Νικολιουδάκηδες από Κάμπους, Παπαδάκηδες από Κάμπους, Τοράκηδες από Σαμωνά, Μανατάκηδες πατέρας, γιος από Χιλιομουδού Αποκορώνου, από Κάμπους Δαλετζάκης Ευσ. Εμμανουήλ μαθητής Γυμνασίου 15 χρόνων. Σύνολο 71 νέοι άνθρωποι πατριώτες.
Οι γυναίκες και τα μικρά παιδιά όλοι στα μαύρα ντύθηκαν. Είκοσι χρόνων γυναίκες που δεν τα έβγαλαν μέχρι που πέθαναν.
Για δε τα ορφανά πώς μεγάλωσαν όσα μεγάλωσαν, είναι μια άλλη ιστορία.
Οι κατακτητές ήταν ανελέητοι.
O Μανατακης Αναστσασιος ηταν οπαπους μου και ο Γρηγορης ο θειος μου 13 ετων παιδι του Ανασταση το πενθος δεν εφθγε ποτε απο το σπιτι ,Η γιαγια το κρατησε σε ολη της την ζωη μεχρι που πεθανε
Μερικές ημέρες πριν την ενάτη Ιουνίου είχα γράψει ένα E.Mail στα Χ.Ν. Ο αριθμός των κρατουμένων πρέπει να είναι αυτός η να τον πλησιάζει. Ένα είναι γεγονός γιατί το καράβι έπρεπε να πάει Ηράκλειο και να αποπλεύσει για Πειραιά εφόσον οι αιχμάλωτοι βρισκόταν στο καράβι? Γιατί η φρουρά στο καράβι ήταν 40 αντιφρονούντες Γερμανοί? Γιατί στο καράβι σαν αιχμάλωτοι ήταν Έλληνες της αντίστασης (Κουμουνιστές) που δεν τους ήθελαν ούτε οι Γερμανοί ούτε οι Άγγλοι ούτε οι Έλληνες συνεργάτες των Γερμανών? Για αυτονόητους λόγους! Γιατί μετά τον τορπιλισμό του TANAIS στις 9 Jun 1944 από το υποβρύχιο
HMS Vivid (Lt. J.C. Varley, RN) torpedoed and sank the German merchant Tanais (1545 GRT, built 1906) off Crete in position 35°35’N, 25°11’E. δεν υπήρξε καμιά εχθροπραξία του υποβρυχίου με τα καράβια συνοδείας? Οι Γερμανοί δεν ήθελαν τους Ιταλούς στρατιώτες και τους Εβραίους ως και ήθελαν την εκδίκηση στους Έλληνες της αντίστασης. Οι Άγγλοι επίσης δεν ήθελαν τους Έλληνες της αντίστασης για τις βλέψεις τους και μόνο στην Ελλάδα. ΕΔΩ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΓΛΟΥΣ ΔΙΕΠΡΑΞΑΝ ΕΝΑ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ Να τα αφήσουν αυτά και ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του για αυτό το έγκλημα που έγινε με την ευλογία της Ελλάδας.
ΚΑΛΗΜΕΡΑ όσοι έχετε ξυπνήσει αλλά κάποια συμφέροντα επιβάλλουν να κοιμάστε. Με μεγάλη μου λύπη βλέπω να μην υπάρχει καμιά διάθεση προς συζήτηση. Πρέπει να το γράψω πάλι για να το καταλάβετε. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΧΕ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ αλλά οι Γερμανοί έκαναν ακόμα μια επιδρομή στα χωριά μας τον Νοέμβριο του 1944 σκοτώνοντας και άλλους ανθρώπους . ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΕΙ ΕΚΑΝΑΝ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑΛΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΑΓΓΛΟΥΣ. ΤΟ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΗΤΑΝ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΑΝΕΝΟΧΛΗΤΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ.
Tis mamas mou I adelfi, Aggeliki Toraki, pethane sto plio pou vouliaksan I Germani. Pistevo oti ine afto to plio “Tanais”. I mama mou ine I Evangelia Toraki apo ton Samona. Me poli pono, I mama mou panda mas digite afti tin istoria tis adelfis tis “Aggeliki” pou pethane otan I Germani vouliasan to plio. I adelfi mou onomastike “Aggeliki” gia tin adelfi tis mamas mou pou pethane se afto to plio.
Το Ταναϊς βυθίστηκε εν πλήρει γνώσει του ποιοι επέβαιναν, από αγγλικό υποβρύχιο!
Αισχρή αγγλική προπαγάνδα διέδιδε αργότερα ότι το πλοίο βυθίστηκε σκόπιμα από τους Γερμανούς για να πνίξουν τους επιβαίνοντες. Ελάχιστοι ντόπιοι το χάφτηκαν!
-Η αλήθεια βέβαια είναι εντελώς άλλη: Το αγγλικό αρχηγείο Μέσης Ανατολής είχε ειδοποιηθεί από την εδώ Αντίσταση (ΕΑΜ και ΕΟΚ) να μη γίνει στόχος το Ταναΐς γιατί μετέφερε αιχμαλώτους Έλληνες πολίτες, όπως είχαν δημοσιεύσει κατηγορηματικά στις εφημερίδες των Χανίων, στην “Αλήθεια” σίγουρα, θαρρώ και στα “Χανιώτικα Νέα”, μετά την πτώση της χούντας τα γνωστά στελέχη του ΕΛΑΣ κι αργότερα του ΚΚΕ, έγκυροι δημοσιογράφοι και ιστοριογράφοι, Δημήτρης Βλησίδης (επί σειρά ετών αντιδήμαρχος Χανίων μετά το 1985) και Λευτέρης Ηλιάκης.
-Εξάλλου, πρώτον, οι συλληφθέντες πολίτες (31 μόνο απ΄το χωριό Κάμπους Κεραμειών Χανίων…) δεν συνελήφθησαν ως αντιστασιακοί αλλά για καταναγκαστική εργασία,
δεύτερον, οι Γερμανοί επουδενί δεν θα εξόντωναν εξαιρετικά πολύτιμο τότε γι αυτούς εργατικό δυναμικό,
τρίτο αν ήθελαν να τους εξοντώσουν θα τους εκτελούσαν επί τόπου ή στον “Γολγοθά”, τον συνήθη τόπο εκτελέσεων της Αγιάς Χανίων όπως έκαναν σε όλα τα δικά τους εγκλήματα.
Τέταρτο και τέλος, μαζί με τους μεταφερόμενους σε γερμανικά στρατόπεδα εργασίας πνίγηκαν και δεκάδες Γερμανοί στρατιώτες και αξιωματικοί της φρουράς τους!…
Εξάλλου και η Βικιπαίδεια αναφέρει: “Η βύθιση
Αργά το βράδυ στις 8 ή νωρίς στις 9 Ιουνίου 1944, το Τάναϊς απέπλευσε με πλήρωμα 12 ατόμων από το Ηράκλειο με προορισμό τον Πειραιά, συνοδευόμενο από τρία μικρότερα πλοία. Υπό κράτηση πάνω στο Τάναϊς βρίσκονταν περίπου 265 απελαθέντες Εβραίοι από τα Χανιά [4] οι οποίοι είχαν συλληφθεί λίγες ημέρες νωρίτερα. Υπήρχαν επίσης αρκετές δεκάδες χριστιανοί Κρητικοί πολίτες που είχαν σχέσεις με την αντίσταση μαζί με περισσότερους από 100 Ιταλούς αιχμαλώτους πολέμου φιλικά διακείμενους προς τον Μπαντόλιο, οι οποίοι είχαν συλληφθεί μετά την ιταλική ανακωχή του προηγούμενου φθινοπώρου (1943).[1] Ο ακριβής αριθμός Κρητικών και Ιταλών κρατουμένων ποικίλλει ανάλογα με τις πηγές.
Τις πρωινές ώρες της 9ης Ιουνίου, 14 μίλια βορειοδυτικά του νησιού Ντία (ακριβής θέση 35° 40’Β, 25° 11’E), το πλοίο εντοπίστηκε από το βρετανικό υποβρύχιο HMS Vivid. Το υποβρύχιο εκτόξευσε τέσσερις τορπίλες, δύο εκ των οποίων χτύπησαν το Τάναϊς, το οποίο βυθίστηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.[5][6] Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων είναι άγνωστος. Πιστεύεται ότι σχεδόν όλοι οι επιβαίνοντες χάθηκαν. Ορισμένες πηγές αναφέρουν 14 επιζώντες.[2]
Το κατά πόσο το βρετανικό υποβρύχιο είχε γνώση του ανθρώπινου φορτίου που μετέφερε το πλοίο Τάναϊς αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης. Η αγγλική προπαγάνδα διέδιδε αργότερα ότι το πλοίο βυθίστηκε σκόπιμα από τους Γερμανούς για να πνίξουν τους επιβαίνοντες. Η αλήθεια είναι εντελώς άλλη: Το αγγλικό αρχηγείο Μέσης Ανατολής είχε ειδοποιηθεί από την εδώ Αντίσταση (ΕΑΜ και ΕΟΚ) να μη γίνει στόχος το Ταναΐς γιατί μετέφερε αιχμαλώτους Έλληνες πολίτες, όπως είχαν δημοσιεύσει κατηγορηματικά στις εφημερίδες των Χανίων “Αλήθεια” και “Χανιώτικα Νέα” μετά την πτώση της χούντας τα γνωστά στελέχη του ΕΛΑΣ κι αργότερα του ΚΚΕ, έγκυροι δημοσιογράφοι και ιστοριογράφοι, Δημήτρης Βλησίδης (επί σειρά ετών αντιδήμαρχος Χανίων μετά το 1985) και Λευτέρης Ηλιάκης.
Εξάλλου, πρώτον, οι συλληφθέντες πολίτες (31 μόνο απ΄το χωριό Κάμπους Κεραμειών Χανίων…) δεν συνελήφθησαν ως αντιστασιακοί αλλά για καταναγκαστική εργασία, δεύτερο, οι Γερμανοί επουδενί δεν θα εξόντωναν εξαιρετικά πολύτιμο τότε γι αυτούς εργατικό δυναμικό, τρίτο αν ήθελαν να τους εξοντώσουν θα τους εκτελούσαν επί τόπου ή στον “Γολγοθά”, τον συνήθη τόπο εκτελέσεων της Αγιάς Χανίων όπως έκαναν σε όλα τα δικά τους εγκλήματα. Τέταρτο και τέλος, μαζί με τους μεταφερόμενους σε γερμανικά στρατόπεδα εργασίας πνίγηκαν και δεκάδες Γερμανοί στρατιώτες και αξιωματικοί της φρουράς τους!…”
Τέλος, από τη “Μηχανή του Χρόνου” το παρακάτω με το όνομα του Αγγλικού Υποβρυχίου, από τον πρώην Αντιναύαρχο και συγγραφέα Χρήστο Ντούνη,:
Το βρετανικό υποβρύχιο
“… Η εκτίμηση αρχικά θεωρήθηκε αβάσιμη, αλλά στη συνέχεια την υποστήριξαν οι ερευνητές. Ανάμεσά τους και ο Χρήστος Ντούνης που υπήρξε Αντιναύαρχος, Επίτιμος Αρχηγός Λιμενικού Σώματος και συγγραφέας με μεγάλη προσφορά στην εμπορική ναυτιλία. Στην μελέτη του «Τα ναυάγια στις Ελληνικές θάλασσες 1900 – 1950» αναφέρει: «Την 7η Ιουνίου 1944 συμμετέχοντας σε γερμανική νηοπομπή από το Ηράκλειο προς Πειραιά τορπιλίστηκε περί ώρα 03.00 και βυθίστηκε από το βρετανικό υποβρύχιο VIVID σε στίγμα 35ο – 40΄ Βόρειο και 25ο – 11΄ Ανατολικό.
Από μαρτυρική κατάθεση που έδωσε στο κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιώς, την 2α Φεβρουαρίου 1946, ο ναύτης Μενέλαος Αναστασίου Αναστασίου, ετών 30, προκύπτει ότι το ΤΑΝΑΪΣ βυθίστηκε και ότι μόνο αυτός κατάφερε να διασωθεί. Παράλληλα για το περιστατικό αυτό υπάρχει και μια βεβαίωση της αρμόδιας Γερμανικής Υπηρεσίας του Πειραιά (MITTELMEER REEDEREI HEYEBURO PIRAEUS) η οποία έχει εκδοθεί την 24ην Ιουνίου 1944 και βεβαιώνει ότι ο Γεώργιος Παυλογιάννης, υπηρετών ως θερμαστής στο ατμόπλοιο ΤΑΝΑΪΣ, εφονεύθη την 7ην Ιουνίου 1944 λόγω ναυαγίου από πολεμική ενέργεια»….
Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/poios-vythise-to-tanais-to-thriler-me-to-ploio-poy-metefere-ekatontades-evraioys-aichmalotoys-apo-tin-kriti-itan-germaniki-doliofthora-i-epithesi-vretanikoy-ypovrychioy/