Το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων «ερέθισε» τη μυθοπλαστική διάθεση του Ουαλού συγγραφέα Γκάρεθ Ουίλιαμς, ο οποίος αποφάσισε να συγγράψει ένα βιβλίο αναφερόμενο στη δοκιμασία του πολύπαθου ιστορικού χωριού του Ψηλορείτη στο Ρέθυμνο.
“Awst yn Anogia” (“Τον Αύγουστο στα Ανώγεια”) είναι ο τίτλος του βιβλίου, που φέτος κέρδισε και το βραβείο του “Βιβλίου της Χρονιάς” στην Ουαλία. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο συγγραφέας, κατά τη διάρκεια διακοπών του στην Κεφαλονιά διάβασε για την ιστορία των Ανωγείων, και πήρε τότε την απόφαση να βρει στοιχεία και να αποδώσει τα «πάθη του Ανωγειανού λαού μέσα από μία νουβέλα η οποία χαρακτηρίστηκε από τα μέσα ενημέρωσης ως «μια δυνατή ιστορία που μεταφέρει με μυθιστορηματικό τρόπο το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων”»
Πρόκειται για το όγδοο μυθιστόρημα για ενηλίκους του συγγραφέα, ο οποίος έχει ασχοληθεί ως επί το πλείστον με βιβλία για νέους και παιδιά. Στις 500 σελίδες του βιβλίου του, ο Γκάρεθ Ουίλιαμς αναδύει τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στα Ανώγεια και το νησί της Κρήτης, μέσα από μία μυθοπλασία με ήρωες φανταστικούς, αλλά με πλοκή που βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία. Οι περιγραφές του ολοκαυτώματος είναι ζωντανές, και όπως ο ίδιος αναφέρει, πρόκειται ίσως για το καλύτερο του πόνημα.
Ο κορμός του μυθιστορήματος αφορά την αντίσταση του νησιού, την ηρωική πορεία των αγωνιστών κατά της κατοχής, τον τρόπο που λειτούργησαν οι γερμανικές δυνάμεις, αλλά και την βοήθεια που προσέφεραν σε ειδικές επιχειρήσεις, βρετανοί στρατιώτες. Στον “Άύγουστο στα Ανώγεια” εξιστορείται η εκδίκηση των Γερμανών για την αντίσταση των Ανωγειανών και το πώς οι θηριωδίες των χιτλερικών έχουν καταγραφεί στα παιδικά μάτια ενός εκ των ηρώων του βιβλίου, το πώς διαχειρίζεται ο δάσκαλος του χωριού την κατάσταση την ίδια ώρα που είναι ερωτευμένος με την κόρη ενός εκ των ανταρτών της περιοχής, αλλά και ο θρήνος της Ανωγειανής μάνας, που βλέπει να χάνει τα παιδιά της χωρίς έλεος από τους κατακτητές.
Όλο το βιβλίο είναι βασισμένο σε έρευνα του συγγραφέα, τα στοιχεία της οποίας – όπως ο ίδιος ο Ουαλός συγγραφέας αναφέρει – προσπάθησε να τα δέσει με ιστορικούς χαρακτήρες της περιοχής και πρόσωπα φανταστικά. Το μήνυμα του είναι, ότι στη ζωή δεν είναι τα πάντα “άσπρο ή μαύρο”, αλλά πως μέσα στις οποιεσδήποτε συνθήκες, ακόμα και μέσα στη φρίκη ενός πολέμου, μπορεί ο άνθρωπος να ανακαλύψει πτυχές στους χαρακτήρες άλλων ανθρώπων, που αξίζει να γνωρίσει. Άσχετα εάν οι άνθρωποι αυτοί είναι οι καλοί, ή οι κακοί.
