» Σπύρος Αλεξίου
Το 1922 είναι η χρονιά που έχει για τον ελληνισμό συνδεθεί με την οικτρή κατάληξη της Μικρασιατικής εκστρατείας.
Μολονότι πολλά γράφτηκαν και αρκετά ειπώθηκαν άλλοτε και, κυρίως, φέτος, δεν είναι, όμως, λίγα όσα δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη αν και έχουν περάσει έκτοτε 100 χρόνια.
Μολαταύτα, ένα καλογραμμένο και προσεγμένο βιβλίο για το 1922 ήλθε να προστεθεί εσχάτως στην ιστορική και πολιτική μου βιβλιοθήκη…
Συγγραφέας του ο γνωστός ιστορικός Σπύρος Αλεξίου και τίτλος του “1844 -1922, Από τους Εθνικούς Μύθους στη φωτιά της Σμύρνης, Μεγάλη Ιδέα” (εκδόσεις Τόπος, Αθήνα, 2022, σελ. 466).
Πραγματεύεται και φέρει άριστα σε πέρας το σκοπό του συγγραφέα μας το πώς η Μεγάλη Ιδέα που ξεκίνησε το 1844 επί βασιλείας Όθωνος ήταν τρόπο τινά το εναρκτήριο λάκτισμα που μέσω διαδοχικών “επεισοδίων” οδήγησε 80 χρόνια αργότερα την ελληνική εξωτερική πολιτική και τους Έλληνες στη Σμύρνη και τη Μικρασιατική εκστρατεία (1919 -1922).
Η Μεγάλη Ιδέα, όπως με αδιάσειστα στοιχεία και εύληπτο τρόπο γραφής παρουσιάζει ο Αλεξίου στο παρόν βιβλίο του, λοιπόν, έθεσε σε μεγάλη δοκιμασία σε διάφορες εποχές τον ελληνισμό. Τι να πρωτοθυμηθεί κάποιος; Την εμπλοκή στον Κριμαϊκό Πόλεμο (μέσα του 19ου αι.), τον ατυχή ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, τους βαλκανικούς πολέμους (1912-13), τον Εθνικό Διχασμό (1915- 1917) και την ενεργό ανάμειξη της Ελλάδος στον 1ο παγκόσμιο πόλεμο παρά τω πλευρώ της Αντάντ και με – μεταξύ άλλων – την Ουκρανική εκστρατεία (1917-19);
Όλα αυτά ο συγγραφέας τα καταγράφει και τα σχολιάζει με τη ματιά ενός φιλαλήθους ιστοριογράφου που ξέρει να αξιοποιεί τις πηγές, να προβάλλει την κάθε εποχή με το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα της και με τους φανερούς και κρυφούς πρωταγωνιστές της, να διακρίνει τα κίνητρα της εξωτερικής πολιτικής που ακολούθησαν οι κατά καιρούς ελληνικές κυβερνήσεις και ο Θρόνος των Αθηνών και, κυρίως, να βλέπει ξεκάθαρα και απροκατάληπτα πίσω και μετά από τα πολιτικοστρατιωτικά και διπλωματικά γεγονότα, τι οδήγησε σε αυτά και σε τι οδήγησαν αυτά…
Και είμαι σίγουρος ότι περιγράφει με μεγάλη προσοχή, ακρίβεια, σεβασμό στις ιστορικές μνήμες και αντικειμενικότητα τις κρίσιμες για τον ελληνισμό στιγμές ο Αλεξίου, που περιλαμβάνει στο τωρινό πόνημά του, γιατί ο κυριότερος από τους στόχους της γραφίδας του είναι, θαρρώ, το ότι θέλει να κατευθύνει τη σκέψη του αναγνώστη να ψάχνει καθώς διαβάζει το ανά χείρας βιβλίο να βρει την πραγματική αλήθεια του τι έφταιξε για τον πολιτικό και στρατιωτικό όλεθρο του 1922 στην Ιωνία συνδέοντας όλα τα κομμάτια του παζλ. Τα κομμάτια ενός παζλ, από τα οποία αλλοτινοί ιστορικοί, επηρεασμένοι από το προσωπικό τους ιδεολογικό οπλοστάσιο ή επειδή έγραφαν κατά παραγγελία, παραποιούσαν εσκεμμένα ή έκρυβαν επιμελώς κάποια φροντίζοντας έτσι να μην αποκαλύπτεται όλη η αλήθεια στους φιλίστορες και στον κόσμο που την είχε ανάγκη αφενός και συμβάλλοντας έτσι στη διαιώνιση του πολιτικού διχασμού στην ελληνική κοινωνία επί σειρά ετών αφετέρου.
Καταλήγοντας, αξίζει να επισημάνουμε την σημαντική σε αριθμό και αξία ελληνόγλωσση και ξενόγλωσση βιβλιογραφία που βοήθησε τον Αλεξίου στο πετυχημένο ανά χείρας εγχείρημά του, ενώ δε θα σας κρύψουμε ότι θα θέλαμε και κάποιες φωτογραφίες των πολιτικών πρωταγωνιστών των διαφόρων εποχών να πλαισιώνουν την στρωτή, κατανοητή από κάθε ανεξαρτήτως ηλικίας ή μορφωτικού επιπέδου αναγνώστη και λιτή μεν στο ύφος αλλά πλούσια δε σε μηνύματα και εύστοχη ως προς τις κρίσεις και τα συμπεράσματα του συγγραφέα μας αφήγηση των ιστορικών γεγονότων από την πρώτη σελίδα έως και την τελευταία
