Βιβλιοπαρουσίαση: Bαγγέλης Θ. Κακατσάκης “Πότες θα κάμει ξεστεριά…” (Διηγήματα)

«Εν αρχή ην ο Λόγος»… Όχι βέβαια μόνον Εκείνος που ευαγγελίζεται ο Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, αλλά και ο άλλος, ο ανθρώπινος… Ποιος Λόγος όμως; Ο Ποιητικός ή ο Πεζός;… Ο λόγος είναι Λόγος και, όπως υποστηρίζει ο Κορνάρος, «Απ’ ό,τι κάλλη έχει άθρωπος, τα λόγια ’χουν τη χάρι, να κάνουσι κάθε καρδιά παρηγοριά να πάρει κι οπού κατέχει να μιλεί με γνώσι και με τρόπο, κάνει και κλαίσιν και γελού τα μάτια των αθρώπω»…
Για το Βαγγέλη τον Κακατσάκη, τα παραπάνω… Το γνωστό ποιητή και δόκιμο πεζογράφο, του οποίου ο Λόγος είναι «πάντοτε εν χάριτι, άλατι ηρτυμένος».
Ποιον να μνημονεύσω πρώτο και ποιον ύστερο; Εκείνον που μας έφεραν «Τα άλογα του χρόνου» ή αυτόν που μας αποκάλυψε το «Καζοβαρ» το οποίο με «Τα χελιδόνια του μοναχού», μας χόρτασε πνευματικά «Όπως το Ψωμί» ή από «Τα γράμματα της Παναγίας», τα εκφραστικότατα, ως «Τα Πεταχτά», με «Μια στάση εδώ, μια στάση εκεί»;
Σήμερα η αγάπη του με έκαμε κοινωνό της νέας επίκαιρης συλλογής διηγημάτων με τον εμβληματικό τίτλο «Πότες θα κάμει ξεστεριά…».
Εφτά διηγήματα που κινούνται ανάμεσα στην ιστορική πραγματικότητα και το μύθο που καθηλώνουν τον αναγνώστη, που κρύβουν μέσα τους τον πόνο αλλά και όλη την ανθρωπιά, την αξιοπρέπεια, την περηφάνια και την ελευθεροφροσύνη του Κρητικού, είναι η συνεισφορά του με τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη Μεγάλη των Ελλήνων Επανάσταση του 1821…
Αφιερωμένες (μ’ ένα νεοριζίτικο) στη μνήμη του προγόνου του, οπλαρχηγού κρητικών επαναστάσεων, Θεοκλή Ν. Κακάτση, οι ιστορίες μιλούν για τη μυριάκριβη τη λευτεριά που λαχταρούσαν οι Κρητικοί και ζωντανεύουν τον πόθο, την αγωνία, τη λαχτάρα και τέλος την απόφαση τους να τη φέρουν, με οποιοδήποτε κόστος, μιαν ώρα αρχύτερα…
Η γλώσσα του συγγραφέα δεν καταγράφει. Συμμετέχει στα γεγονότα. Κάποιες φορές βουρκώνει μπροστά στο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» οπότε ο αναγνώστης συνειδητοποιεί πως δεν αναφέρεται στο Χριστό ή μόνο στον Ιησού τον αναμάρτητο παρά στον ίδιο το δυστυχισμένο λαό των ραγιάδων όπως στο παρακάτω απόσπασμα: «Την επαύριο, Μεγάλη Παρασκευή, συγκεντρώθηκαν για τον Επιτάφιο. Οι κοπελιές στόλισαν το Μεγάλο Νεκρό με λουλούδια κι οι γριές έστησαν το μοιρολόι, ένα μοιρολόι στυφό, που μιλούσε για τον χαμένο άντρα, τον στύλο του σπιτιού, την απαντοχή τους, τον λατρεμένο αρραβωνιαστικό, τον αδερφό. Το εκκλησίασμα έκλαιγε μ’ αναφιλητά».
Άλλες φορές πάλι η φωνή της γίνεται θριαμβική σαν τη φωνή της καμπάνας που σήμανε το «Χριστός Ανέστη»: «Κι οι χωριανοί έλεγαν πάλι και πάλι το «Χριστός Ανέστη» κι έβλεπαν τον παπά τους να ψηλώνει και να ψηλώνουν κι αυτοί μαζί του, να ψηλώνουν για πρώτη φορά στη ζωή τους, μέχρι που ‘νιωσαν πως η εκκλησία είναι τόσο χαμηλή,ο ουρανός τόσο κοντά τους, να έτσι και να σήκωναν τα χέρια τους, θα τον άγγιζαν, τόσο είχαν ψηλώσει αυτοί ή τόσο χαμηλά είχε κατεβεί ο ουρανός!»
«Η καμπάνα», «Το τέλος» ,«Ζωή και θάνατος», «Η εκδίκηση», «Το χρέος», «Ανάσταση», «Ο εθελοντής», είναι οι τίτλοι των 7 διηγημάτων του τόμου των 128 σελίδων, με εικονογράφηση του Νίκου Μπλαζάκη, τα οποία χάρη στην ευαισθησία των ανθρώπων της εφημερίδας “Χανιώτικα Νέα” και ξεχωριστά του ιδρυτή της, του Γιάννη Γαρεδάκη, γίνονται κτήμα όλων μας.
Ο λόγος του, το είπαμε και παραπάνω, ενώ κυλά σαν το γάργαρο νερό και δροσίζει τον αναγνώστη, συνεπαίρνοντας και οδηγώντας τον σε ευφρόσυνες κοιλάδες, δηλαδή «στην ξεστεριά», στην πραγματικότητα είναι μια μυστική φωτιά που παρουσιάζει την αδούλωτη Κρήτη να βογγάει ασταμάτητα, σαν το ηφαίστειο που είναι έτοιμο να εκραγεί…: «Ο Δεσπότης των Χανιών, ο Καλλίνικος, όπως κάρφωνε τον Χριστό το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης στον σταυρό, σκεφτόταν το σταυρωμένο κορμί της Κρήτης μα και τον μαρμαρωμένο βασιλιά. Και σαν τέλειωσε τη σταύρωση, ψιθύρισε στ’ αυτί του Ρενιέρη:
– Άντε, Χατζή-Τζανάκη, και στην Ανάστασή Του έρχεται κι η Ανάσταση της Κρήτης!»
Ο «Εθελοντής» με τον οποίο, πριν την επιβαλλόμενη αναφορά στον ήρωα πρόγονο, τον καπετάν Θεοκλή Κακάτση, ολοκληρώνεται ο τόμος, αποτελεί το επιστέγασμα της σημαντικής προσφοράς του συγγραφέα να μας δώσει σ’ όλο της το μεγαλείο την τραγικότητα εκείνων των καιρών, αλλά και το αδούλωτο της κρητικής ψυχής.
Θερμά συγχαρητήρια…