» ‘‘Μοναστική ∆ιατροφική Συµπεριφορά και Ψυχοσωµατική Υγεία – Μακροβιότητα’’
Με µεγάλη χαρά και ενδιαφέρον δεχθήκαµε το νέο πόνηµα-επιστηµονική µελέτη του καταξιωµένου επιστήµονα και συµπολίτη µας, Αξιωµατικού Ιατρού του Πολεµικού µας Ναυτικού, ∆ρος Ιατρικής και Θεολογίας, κ. Ηλία Μαζοκοπάκη µε τον πολύ ενδιαφέροντα τίτλο ‘‘Μοναστική ∆ιατροφική Συµπεριφορά και Ψυχοσωµατική Υγεία-Μακροβιότητα’’.
Ο συγγραφέας στο έργο του αυτό πραγµατεύεται το µεγάλο και πάντοτε επίκαιρο ζήτηµα της διατροφής, εξετάζει τα νέα επιστηµονικά δεδοµένα, παραθέτει τα αποτελέσµατα των επιστηµονικών ερευνών από τη διατροφική συµπεριφορά του σύγχρονου ανθρώπου και αντιπροτείνει τη µοναστική Ορθόδοξη παράδοση, που αποδεδειγµένα πλέον χαρίζει στον άνθρωπο ποιότητα ζωής και µακροβιότητα.
Ο ιατρός και θεολόγος κ. Ηλίας Μαζοκοπάκης µε αριστοτεχνικό τρόπο φέρνει κοντά την πίστη ως προσωπικό βίωµα µε την επιστήµη, την θεωρία µε την πράξη. Μεταξύ άλλων αναφέρει ότι η µοναστική διατροφή αποτελεί διατροφικό πρότυπο δοκιµασµένο για πολλούς αιώνες που έχει συµβάλλει καταλυτικά στη διαµόρφωση του ευεργετικού για την υγεία παραδοσιακού προτύπου της κρητικής-ελληνικής διατροφής, που αποτέλεσε τη βάση της µεσογειακής διατροφής. Επισηµαίνει δε εµφατικά ότι «…τις τελευταίες δεκαετίες η κρητική-ελληνική παραδοσιακή διατροφή έχει αντικατασταθεί σε µεγάλο βαθµό από νεο-ειδωλολατρικές ‘δυτικού’ τύπου ανθυγιεινές και νοσογόνες διατροφικές συνήθειες…» και εµείς θα προσθέταµε ότι έχει επηρεαστεί εν πολλοίς και από ινδουιστικές και βουδιστικές αντιλήψεις που σχετίζονται µε τη µετενσάρκωση και την ιεροποίηση – θεοποίηση κάποιων ειδών του ζωικού βασιλείου (βλ. vegan, vegetarian, κ.λπ.).
Είναι αδιαµφισβήτητο ότι το προβαλλόµενο κατά κόρον σήµερα πρότυπο διατροφής δεν έχει καµία σχέση µε την µακραίωνη παράδοσή µας, εντάσσεται δε στο πνεύµα και στο ήθος της άκρως υλιστικής εποχής µας που αφορά τη χρηστική και µόνο πρόσληψη των αγαθών, αποκοµµένη φυσικά από κάθε έννοια ιερότητας της δηµιουργίας. Ο σκοπός πλέον του ανθρώπου και του «πολιτισµού» τής µεταβιοµηχανικής εποχής φαίνεται να είναι η ικανοποίηση του πάθους της ηδονής και ο µε κάθε τρόπο και κόστος κορεσµός των αισθήσεων που έχει ως συνέπεια την αλόγιστη χρήση των αγαθών και την καταναλωτική µανία που είναι οι κύριες αιτίες της καταστροφής του περιβάλλοντος και του ιδίου ως Βασιλέως της ∆ηµιουργίας.
Κατά την άποψη του συγγραφέα µας, όπως τονίζει στην σελίδα 117 του βιβλίου, «το δυτικό πρότυπο διατροφής αποτελεί ένα νοσογόνο και δυνητικά θανατηφόρο εξαπατητικό, εθιστικό και νεο-ειδωλολατρικό πρότυπο διατροφής που θεοποιεί την τροφή και διαστρέφει τον ορθό τρόπο χρήσης της και το σκοπό καταναλώσεώς της. Αποτελεί ένα πρότυπο διατροφής προς αποφυγή και όχι προς µίµηση!».
Η Αγιοπατερική παράδοση και εµπειρία των ασκητών της ερήµου της καθ’ ηµάς Ανατολής θέτει το όλο θέµα της τροφής και της τρυφής σε άλλη βάση. Βλέπει τον άνθρωπο απερίτµητο, ως ενιαία ψυχοσωµατική οντότητα που δεν έχει µόνο υλικές αλλά και πνευµατικές ανάγκες, καθώς δεν διαθέτει µόνο σώµα αλλά και ψυχή. Σύµφωνα µάλιστα µε τη διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας µας το σώµα δεν προϋπήρχε της ψυχής ούτε η ψυχή προϋπήρχε του σώµατος, αλλά η ψυχή και το σώµα δηµιουργήθηκαν ταυτοχρόνως από τον Θεό. Αµφότερα (ψυχή και σώµα) είναι θνητά, όµως η ψυχή είναι κατά χάριν Θεού αθάνατη, αφού φύσει Αθάνατος είναι µόνο ο Θεός, όπως αθάνατο µέλλει να γίνει και το σώµα µετά την ∆ευτέρα Παρουσία του Κυρίου µας.
Ο Ορθόδοξος µοναχισµός, ως η γνησιότερη αυτοέκφραση του χριστιανισµού αποτελεί αναπόσπαστο µέλος του σώµατος της Εκκλησίας και του ασκητικού ήθους της, όπου άνθρωπος και ∆ηµιουργία συνυπάρχουν αρµονικά. Ο µοναχός δέχεται τους καρπούς της ∆ηµιουργίας µε τρόπο ευχαριστιακό και τους αντιπροσφέρει δοξολογικά στον ∆ηµιουργό και Πλάστη του παντός διά του µυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Υπενθυµίζει µε την µετρηµένη κατά πάντα ζωή του ότι «ουκ επ’ άρτω µόνον ζήσεται άνθρωπος» πράγµα που διατυπώνεται και στη διατροφική του δίαιτα και παράδοση. Αυτή, αποτελεί µια πρακτική και όχι θεωρητική πρόταση ζωής, δοκιµασµένη δια µέσου των αιώνων µε απτά, ευεργετικά αποτελέσµατα στην ψυχοσωµατική του υγεία κάτι που ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης (και δεν είναι ο µόνος από τους ασκητικούς πατέρες) στο περίφηµο βιβλίο του «Κλίµαξ» (6ος αιώνας) κατά έναν µοναδικό και πρωτοποριακό τρόπο αναλύει, συνδέοντας την ποσότητα και την ποικιλότητα της τροφής µε την έξαρση των παθών και κυρίως της ραθυµίας, που έχει άµεση σχέση µε την κατάθλιψη.
Τα συµπεράσµατα που προκύπτουν από την ανάγνωση αυτής της περισπούδαστης µελέτης του εκλεκτού συµπολίτη µας που πρόσφατα εκδόθηκε από το Πατριαρχικό Κέντρο της Ιεράς Μονής Γουβερνέτου, στην οποία απευθύνουµε και δια της παρούσης τίς ευχαριστίες µας, και παρουσιάστηκε προ ηµερών στο κατάµεστο πνευµατικό κέντρο της πόλης µας, είναι πολλά και πολύτιµα και χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από όσους επιθυµούν να έχουν µία ισορροπηµένη και ποιοτική υγεία σώµατος και ψυχής.
Ως τοπική Εκκλησία σεµνυνόµαστε για τον Αξιωµατικό του Πολεµικού µας Ναυτικού και εξαίρετο ιατρό και επιστήµονα ∆ρ. κ. Ηλία Μαζοκοπάκη και τον συγχαίρουµε και γι’ αυτή του την προσφορά και µαρτυρία, προτρέποντας συγχρόνως τους ανθρώπους του τόπους µας και ιδιαίτερα τους νέους, πέρα από οποιεσδήποτε προκαταλήψεις και επιφυλάξεις, να γνωρίσουν την τόσο περιφρονηµένη αλλά πάντοτε επίκαιρη χριστιανική µας παράδοση που αφορά και την διατροφική µας συµπεριφορά µε την οποία ανατράφηκαν και ανδρώθηκαν γενιές της ευλογηµένης και λεβεντογέννας Κρήτης µας.
