(Στ.Γ.ΚΛΩΡΗ, Χανιά, 2021)
Ο συγγραφέας Σταύρος Γ. Καλαϊτζόγλου (φιλολογικό ψευδώνυµο Στ.Γ.Κλώρης) έγραψε, µε τον παραπάνω ελκυστικό τίτλο, το αφήγηµα -εκτενέστερη ανάπτυξη οµότιτλου κειµένου του στα “Χ.ν.”- αναφερόµενο στο “Μουσείο Τυπογραφίας” των Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη, που κοσµεί, ως περίλαµπρο στολίδι, τα Χανιά.
Το βιβλίο εκδόθηκε από το οµώνυµο Μουσείο Τυπογραφίας το 2021, είναι δε θαυµάσια εικονογραφηµένο από τον εικαστικό Μάνο Ι. Πυροβολάκη· το δε εξώφυλλο του ιδίου καλλιτέχνη, φαίνεται να είναι εµπνευσµένο από τον φιλέλληνα συγγραφέα Jacques Lacarrière που ασχολήθηκε µε τη µορφή και τη σηµασία των ελληνικών γραµµάτων. Τη σχεδίαση και σελιδοποίηση έκανε ο Ν. Κοσµαδάκης.
Το αφήγηµα αναφέρεται σε µια φανταστική και παιγνιώδη διένεξη των γραµµάτων (κεφαλαίων και µικρών) του ελληνικού και του λατινικού αλφαβήτου, που αµιλλώνται για την πρωτοκαθεδρία· µια αντιπαράθεση που παραπέµπει συνειρµικά στην ελληνική αλφαβητική γραφή, η οποία µε τη µορφή του δυτικού ελληνικού αλφαβήτου (του χαλκιδικού Ευβοίας), πέρασε σε ευρύτερη χρήση ανά το κόσµο, µε την κυριαρχία της Ρώµης και τη δηµιουργία των λατινογενών γλωσσών.
Με εύστοχο, αλλά και ανησυχητικό τρόπο ο συγγραφέας αναφέρεται στην τωρινή περιθωριοποίηση του ελληνικού αλφαβήτου, µε τη χρήση της νέας τεχνολογίας, ηλεκτρονικής µορφής, την καθιέρωση του µονοτονικού και την απεµπόληση των παλαιών τυπογραφικών στοιχείων. Μέσα από την “αγωνιστική” λογοµαχία ελληνικών και λατινικών στοιχείων, τον ελληνολατινικό “πόλεµο των γραµµάτων”, ο συγγραφέας αναφέρεται διεξοδικά στις λατινικής προέλευσης λέξεις που χρησιµοποιούνται στην καθηµερινή ζωή, στο διαδίκτυο, στα κινητά, στον τύπο και στα βιβλία · παράλληλα, κάνει λόγο για τις ελληνικής προέλευσης λέξεις στις ξένες γλώσσες, ιδιαίτερα στους τοµείς της φιλοσοφίας, της αστρονοµίας, της ιατρικής, κ.ά.
Ωστόσο η ελληνική γλώσσα, παρά τη φαινοµενικά αρµονική συνύπαρξη ελληνικών και λατινικών στοιχείων, υπερισχύει σε βαθµό ανυπολόγιστο και η επίδρασή της στο λεξιλόγιο των ξένων γλωσσών είναι συνεχής και αµείωτη. Ενδεικτικά, αναφέρουµε τις χιλιάδες ελληνικές λέξεις που δίνουν στη γαλλική γλώσσα το πιο βαθύ στήριγµα και συγχρόνως της παρέχουν την πιο υψηλή δυνατότητα για αφαίρεση. [Βλ Jean Beauffartigue-Anne Marie Delrieu, “Trèsors des racines grecques” (=Οι ελληνικές ρίζες στη γαλλική γλώσσα, σε µετάφραση Αµαλίας Μόζερ, Αθήνα, 1993]
Ο αγαπητός συνάδελφος µάς αιφνιδίασε ευχάριστα µε την πρωτότυπη φιλολογική του µελέτη, συνιστώντας, παράλληλα ενθέρµως στους αναγνώστες του την επίσκεψή τους στο εξαιρετικό Μουσείο, µε τα µεταλλικά στοιχεία και τα ποικίλα εκθέµατα του παρελθόντος: µια διαχρονική επικοινωνία µε τα ανεξάντλητα τεκµήρια γραφής, ανά τους αιώνες, ως την εποχή της τυπογραφίας· µια παγκόσµια κληρονοµιά στην ανθρωπότητα από τον Γερµανό εφευρέτη Ιωάννη Γουτεµβέργιο (1400-1468), ο οποίος έλυσε το πρόβληµα της τυπογραφίας και άνοιξε τη λεωφόρο της τυπογραφικής τέχνης µέχρι τη σηµερινή καταπληκτική της εξέλιξη”.
——————————–
* Ο Αναστάσιος Αγγέλου ΣΤΕΦΟΣ, είναι δ.φ., αντιπρόεδρος της ΠΕΦ (Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων) και του Συλλόγου
“Οι φίλοι του Μουσείου Γ. ∆ροσίνη” (Αθήνα, 21-8-23)
