» (Ευτύχη Λαµπουσάκη)
«Το Σέλινο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας», είναι το νέο πόνηµα του αγαπητού γιατρού Ευτύχη Λαµπουσάκη.
Ένα βιβλίο 220 σελίδων, µεγάλου µεγέθους που µας παρουσιάζει ο συγγραφέας, το 6ο στη σειρά.
Από την αρχή ως το τέλος ξεχειλίζει η αγάπη και ο σεβασµός που τρέφει για τη γενέθλια γη του.
Γέννηµα θρέµµα της Σελινιώτικης γης, δεν έπαψε ποτέ του να κουβαλάει λίγο “χώµα” από τον τόπο του, κι αυτό ίσως του ‘δινε δύναµη, να προχωράει και να προχωράει, ώσπου έφτασε στην κορυφή.
Πάντα σεµνός και αγαπητός σε όλους, διετέλεσε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Χανίων για 15 ολόκληρα χρόνια, και το 2006 ανακηρύχθηκε οµόφωνα επίτιµος Πρόεδρος του.
Ας πούµε όµως λίγα λόγια για βιβλίο που είναι και ο κύριος στόχος µας:
Στο πρώτο του κεφάλαιο κάνει αναφορά στην ιστορία της κατάληψης της Κρήτης από τους Τούρκους, η οποία αρχίζει από το 1645, για να ολοκληρωθεί 24 χρόνια αργότερα το 1669, µε τη συνθήκη παράδοσης του Μεγάλου Κάστρου του Χάντακα (Ηράκλειο).
Στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο κεφάλαιο, εκθέτει επαναστατικά και άλλα γεγονότα που συνέβησαν κυρίως στην επαρχία Σελίνου.
Στο τρίτο κεφάλαιο µάλιστα, γίνεται ειδική αναφορά στη σηµαντική Επανάσταση του 1866-1869 και την ιστορική Μονή του Αρκαδίου, που ανατινάχθηκε στον αέρα.
Στο τέταρτο κεφάλαιο – Η πορεία προς την απελευθέρωση:
Αναφέρονται τα γεγονότα του 1897 στο Σέλινο πριν από την τελική νίκη.
– Τα συµβάντα στη Σαρακήνα τον Ιανουάριο του 1897.
– Η σφαγή των χριστιανών στην Παλαιόχωρα.
– Η πολιορκία της Καντάνου – πρωτεύουσα της Επαρχίας.
Εντύπωση προκαλεί ο αριθµός των σφραγίδων που κατάφερε να συγκεντρώσει ο συγγραφέας και αφορούν διάφορες περιόδους της Τουρκοκρατίας και αναφέρονται όλες στην επαρχία Σελίνου.
Στο πέµπτο κεφάλαιο, ασχολείται µε ένα δύσκολο θέµα: Εξισλαµισµοί στο Σέλινο.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους Κρητογενίτσαρους γενικά.
Στην σελ. 103 αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Στην Κρήτη υπηρετούσαν δύο τάξεις γενιτσάρων, οι αυτοκρατορικοί και οι ντόπιοι, οι καλούµενοι Κρητογενίτσαροι, οι οποίοι προέρχονταν από τους εξισλαµισθέντες Κρητικούς τους φοβερούς Τουρκοκρήτες. Για να γίνει ένας Τουρκοκρητικός στην Κρήτη µέλος σε ένα γενιτσαρικό Τάγµα (ορντά), έπρεπε πρώτα να πληρώσει στον αρχηγό του τάγµατος (γενιτσαραγά) ένα ποσό, το ύψος του οποίου καθόριζε ο αρχηγός».
Επίσης στη σελ. 107 µας δίδει την πληροφορία:
«∆ύο αδέλφια από αυτήν την αισχρή οικογένεια ο Εµίν και ο Μεχµέτ Βέργερης, εκτελέστηκαν από δύο γενναίους Σελινιώτες, διότι εκτός των άλλων κακών που διέπρατταν είχαν προσβάλλει την τιµή και την αξιοπρέπεια των οικογενειών τους. Τον Εµίν Βέργερη σκότωσε ο Θοδωροµανώλης στη συνοικία “Ζουρίδω” του Επανωχωρίου το 1818 και τον Μεχµέτ Βέργερη ο Αντώνης Γεωργιακάκης (Γιώργιακας) από την Αγία Ειρήνη, στη θέση “Νερατζόπορτα” του Οµαλού τον ίδιο χρόνο. Και οι δύο αυτοί ανδρείοι Σελινιώτες πλήρωσαν µε τη ζωή τους την ηρωική αυτή πράξη τους».
Στο 6ο κεφάλαιο, δίδονται στοιχεία απογραφής του πληθυσµού της επαρχίας Σελίνου των ετών 1834, 1881, 1961 και 2011 (πολύτιµα για κάθε µελλοντικό ερευνητή).
Το 7ο κεφάλαιο αναφέρεται στους Πρωτοπόρους του απελευθερωτικού αγώνα:
α) Αντώνης Γεωργιακάκης ή Γιώργιακας
β) Γεώργιος Ν. Γεωργιακάκης
γ) Μανώλης Θεοδωράκης ή Θοδωροµανώλης, γενάρχης της οικογένειας των Θεοδωράκηδων που κατοικούν στο χωριό Μάζα Σελίνου. Το χωριό αυτό δηµιουργήθηκε µετά τον φόνο του γενίτσαρου Εµίν Βέργερη, από τη σύζυγο, τα παιδιά και τους απογόνους του ήρωα Θοδωροµανώλη, που µετοίκησαν από το Επανωχώρι
δ) Γεώργιος Εµµ. Κορκίδης
ε) Ιάκωβος Κουµής
στ) Κωνσταντίνος Κριάρης
ζ) Κωνσταντίνος Νικ. Μπασιάς
και η) Φραγκιάς Τσισκάκης.
Ειδική αναφορά επίσης γίνεται για τους διακριθέντες κατά καιρούς κληρικούς, που έπαιξαν σηµαντικό ρόλο στη στήριξη του φρονήµατος του λαού και συµµετείχαν ενεργά στα επαναστατικά και πολεµικά δρώµενα των ηµερών εκείνων.
Το ακροτελεύτιο όγδοο κεφάλαιο, αναφέρεται στους Σελινιώτες θύµατα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Εδώ εξοµολογείται ο αγαπητός γιατρός: «Η έρευνα µου θεωρώ ότι είναι ελλιπής. Πιστεύω ότι είναι πολύ περισσότεροι αυτοί που έδωσαν το αίµα τους για να είµαστε εµείς ελεύθεροι, δεν µπόρεσα όµως εγώ να τους εντοπίσω για να τους προσθέσω στον κατάλογο που παρακάτω παραθέτω».
Χρέος όλων µας να ευχαριστήσουµε τον ακούραστο εργάτη του πνεύµατος, που καταβάλλει τόση προσπάθεια να καταγράψει, να περιγράψει και να εκθέσει όλα όσα είδε και άκουσε στη µακρόχρονη επαφή του µε τους ανθρώπους του τόπου του.
Ο Θεός να του χαρίζει υγεία και δύναµη, γιατί έχει ακόµα πολλά να µας δώσει…
*Ο Λεωνίδας Βεγλιρής είναι συνταξιούχος ∆άσκαλος
