» (Εµµανουήλ Ι. Μακριδάκη)
Παρουσιάσθηκε στις 11 τ’ Αυγούστου στην, κατάµεστη από κόσµο, Πλατεία του Φρε Αποκορώνου Χανίων, κάτω από τον Κρητικό έναστρο ουρανό ο τρίτος τόµος του πονήµατος του Φρεδιανού Ιστορικού Ερευνητή – Λαογράφου Μανώλη Μακριδάκη µε τίτλο:
«Ο Φρες Χανίων στο διάβα των αιώνων» και υπότιτλο «Έργα και Ηµέρες».
Το τρίτοµο αυτό έργο του κ. Μακριδάκη είναι µοναδικό στο είδος του γιατί περιλαµβάνει κάθε τι που διαδραµατίσθηκε στο συγκεκριµένο χώρο, το χωριό Φρες Αποκορώνου Χανίων, από την αρχαιότητα µέχρι σήµερα.
Ειδικότερα:
1. O πρώτος τόµος µε τον τίτλο: Ο ΦΡΕΣ ΧΑΝΙΩΝ ΣΤΟ ∆ΙΑΒΑ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ και υπότιτλο ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ, αναφέρεται στα σηµαντικότερα ιστορικά γεγονότα που διαδραµατίστηκαν στο πέρασµα των χρόνων και ειδικά την περίοδο από την επανάσταση του 1821 και µέχρι τις µέρες µας.
Ακόµη οι συνθήκες ζωής, εργασίας, παραγωγής, στέγασης, µάθησης και κοινωνικής ανέλιξης δίνονται παραστατικά και διαχρονικά µε συνέπεια ο αναγνώστης να παρακολουθεί την εξέλιξη από τις άθλιες συνθήκες ζωής τις εποχές που ο ντόπιος στέναζε κάτω από το ζυγό της ξένης δουλείας, την ανάσα που δέχτηκε από τα εµβάσµατα που έστελναν τα παιδιά του δουλεύοντας εξοντωτικά στις µίνες(ορυχεία) των ΗΠΑ, αργότερα στις αγορές του Βελγίου και της Γερµανίας και στη σταδιακή εξέλιξη, που οδήγησε στην ευηµερία των ηµερών µας.
2. Ο δεύτερος τόµος µε τον υπότιτλο: «ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΦΡΕ», ασχολείται αναλυτικά µε την ανθρωπογεωγραφία των κατοίκων του χωριού και συνοδεύεται από τα αντίστοιχα γενεαλογικά δένδρα των 96 οικογενειών του χωριού.
Έτσι καλύπτει την ύπαρξη κάθε ανθρώπου που γεννήθηκε και έδρασε στο συγκεκριµένο χωριό και άφησε µικρό ή µεγάλο αποτύπωµα της δράσης του.
Ο συνολικός αριθµός τους ανέρχεται σε 10.000 άτοµα και η καταγραφή τους αποτελεί αληθινό άθλο, αν σκεφτούµε ότι τα ∆ηµοτολόγια συστάθηκαν το 1957 και βέβαια αφορούσαν τους εν ζωή ευρισκόµενους.
Για τη δηµιουργία των γενεαλογικών δένδρων ξοδεύτηκαν άπειρες ώρες εργασίας που ξεκίνησαν µε τις µαγνητοφωνήσεις όλων των εν ζωή παππούδων και γιαγιάδων του χωριού, συνεχίστηκαν µε έρευνες σε ∆ηµοτολόγια, υποθηκοφυλακεία και εφηµερίδες του Νοµού Χανίων.
3. Ο τρίτος τόµος µε τον υπότιτλο: «ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΕΣ» αναφέρεται στη δράση των κατοίκων του χωριού που άφησαν το στίγµα της παρουσία τους, µε κάθε τρόπο. Με παράτολµες πράξεις που ξεχώρισαν, µε πράξεις εθελοθυσίας για το ξεπέρασµα µιας κρίσης, µε πράξεις προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο αλλά και µε πράξεις ταπεινές, όπως αδικοπραξίες, φονικά, βεντέτες κ.τ.λ που ταλάνισαν τις ανθρώπινες σχέσεις για δεκαετίες και αποδεικνύουν ότι ο άνθρωπος είναι ικανός για τα πάντα. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να σχηµατίσει µια πλήρη και διαχρονική εικόνα του συγκεκριµένου τόπου και των ανθρώπων του.
Έτσι ολοκληρώθηκε µια συγγραφική – ερευνητική πορεία 40 και πλέον ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μανώλης Μακριδάκης, ακούραστος και αεικίνητος, αφού πρώτα σκάλισε τόµους εφηµερίδων και ιστορικού υλικού, άκουσε και κατέγραψε µαρτυρίες και προσωπικές διηγήσεις εκατοντάδων ηλικιωµένων κυρίως προσώπων, επισκέφθηκε και ερεύνησε Υποθηκοφυλακεία, οικογενειακές µερίδες κ.λ.π. συγκεντρώνοντας πλούσιο αρχειακό υλικό, τελικά κατόρθωσε να ταξινοµήσει, να µελετήσει, να συνθέσει, να καταγράψει και να µας παρουσιάσει ολοκληρωµένη την τριλογία του.
Εν κατακλείδι µπορούµε να πούµε ότι ο συγγραφέας, µη φειδόµενος χρόνου, κόπου και εξόδων, σµιλεύοντας τις λέξεις µε τρόπο µαγικό και δίνοντάς τους την ηχώ της Κρητικής ντοπιολαλιάς κατάφερε να µας ταξιδέψει σε καιρούς αλλοτινούς και να µας χαρίσει µια τριλογία, µοναδική και αξεπέραστη στο είδος της, παράδειγµα προς µίµηση για τους νεότερους ιστορικούς ερευνητές. Συγχαίρουµε θερµά τον Μανώλη Μακριδάκη για την έκδοση του πονήµατός του και ευχόµαστε να είναι καλοτάξιδο στους αναγνωστικούς πλόες, αξιούµενος ο ίδιος να περπατήσει και σε άλλα συγγραφικά µονοπάτια.
*O Kωνσταντίνος Λειβαδίτης είναι
αντιστράτηγος ε.α. Ελληνικής Αστυνοµίας
