Βιβλιοθήκες µε τόµους που καλύπτουν κάθε πεδίο ανθρώπινης δραστηριότητας, αλλά και σπάνιες εκδόσεις. Βιβλιοθήκες που αναδεικνύουν πτυχές της ιστορίας, του τόπου και των ανθρώπων του. Κιβωτοί γνώσης, που αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες “γεφυρώνουν” το παρελθόν µε το σήµερα και το αύριο. Σηµεία αναφοράς Παιδείας και Πολιτισµού αλλά και πολύτιµα “εργαλεία” εκπαίδευσης για τις νέες γενιές. Στο σηµερινό τεύχος οι “διαδροµές” επισκέπτονται τις σηµαντικότερες βιβλιοθήκες των Χανίων, µιλούν µε τους ανθρώπους τους και ρίχνουν “φως” στο πολύπλευρο και σηµαντικό έργο που επιτελούν.
Βιβλιοθήκη & σπάνιες εκδόσεις του Μουσείου Τυπογραφίας
Σπάνιες ελληνικές και ξένες εκδόσεις του 19ου και 20ου αιώνα µε κρητικά θέµατα από ελληνικούς ή ξένους εκδοτικούς οίκους, µια πλούσια συλλογή από εφηµερίδες, περιοδικά, χάρτες, χειρόγραφες ιστορικές επιστολές, φωτογραφικό υλικό, γραµµατόσηµα και χαρτονοµίσµατα, είναι µόνο µερικοί από τους θησαυρούς που φυλάσσονται και επιλεκτικά εκτίθενται στη Βιβλιοθήκη του Μουσείου Τυπογραφίας Γιάννη και Ελένης Γαρεδάκη, στο Βιοτεχνικό Πάρκο, στη Σούδα.
Ενδεικτικά, µεταξύ αυτών, περιλαµβάνονται το Σύνταγµα της Κρητικής Πολιτείας, έκδοση του Τυπογραφείου της Κρητικής Πολιτείας τυπωµένη το 1899 στα Χανιά, η Κρητική Επανάσταση του Γάλλου εθελοντή στην Κρήτη Jules Ballot, τυπωµένη στο Παρίσι το 1868 -Εκδόσεις L’ Dentu, Libraire- Editeur, ο Κρητικός Κώδικας µε ∆ιατάγµατα του 1867 και της Σύµβαση της Χαλέπας το 1878, τυπωµένος στα Χανιά στο Τυπογραφείο της Γενικής ∆ιοίκησης Κρήτης, η Κρήτη µέσα από το ∆ιεθνές ∆ίκαιο του Henri Couturier, δικηγόρου του Εφετείου του Παρισιού, Παρίσι 1900, εκδόσεις A. Pedone, ο Κρητικός Πολιτισµός µε τα εξαγόµενα των ανασκαφών στην Κρήτη του Στ. Ξανθουδίδη, τυπωµένος το 1904 στην Αθήνα, Τυπογραφείο Σακελλαρίου. Επίσης ο επισκέπτης θα βρει ενδιαφέρουσες εκδόσεις για την πολιτική, την ιστορία, την λογοτεχνία, ταξιδιωτικές περιηγήσεις µε επίκεντρο την Κρήτη κ.ά. Στην βιβλιοθήκη φιλοξενούνται ακόµη, πολυάριθµα τεύχη της διάσηµης γαλλικής εφηµερίδας L’ illustration από το 1843 µέχρι το 1940!
Στις συλλογές του Μουσείου περιλαµβάνεται και η έκδοση ‘‘Monumenti Veneti nell’isola di Creta’’ (Ενετικά Μνηµεία στην νήσο Κρήτη), το πεντάτοµο έργο του Ιταλού αρχαιολόγου και ερευνητή Giuseppe Gerola, ο οποίος έφτασε στις αρχές του 20ου αιώνα στο νησί ως απεσταλµένος της ιταλικής κυβέρνησης µε σκοπό να καταγράψει τα ίχνη της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Μάλιστα, πρόκειται για το 5ο από τα 500 αυθεντικά αντίτυπα της έκδοσης ‘‘Monumenti Veneti nell’isola di Creta’’ που τυπώθηκαν µε χρηµατοδότηση του Ινστιτούτου Επιστήµης, Γραµµάτων και Τεχνών της Βενετίας. Να σηµειωθεί πως το έργο του αποτελεί µέχρι σήµερα τη βάση για την ιστορική έρευνα µελετητών της Ενετοκρατίας στην Κρήτη.
Παράλληλα, η Αίθουσα Σπάνιων Εκδόσεων του Μουσείου Τυπογραφίας “παντρεύει” ιδανικά την παγκόσµια πολιτισµική και λογοτεχνική κληρονοµιά µε την Τυπογραφία. Παρουσιάζονται σπάνιες εκδόσεις από τον 16ο αιώνα και µετά, εκ των οποίων αρκετές έχουν τυπωθεί στη Βενετία, ελληνικές και ξένες εφηµερίδες του 19ου αιώνα, χάρτες, λιθογραφίες, ξυλογραφίες και χαλκογραφίες. Μεταξύ των εκδόσεων, ο επισκέπτης θα δει: την έκδοση “∆ιατάγµατα” του Γρηγορίου ΙΧ, τυπωµένη στη Λυών της Γαλλίας, τον 16ο αιώνα, δωρεά του Ολλανδού συνεργάτη και παλιού τυπογράφου Κορνήλιου Σενκ, καθώς και έκδοση του 17ου αιώνα από τον Τζοβάννι Μπατίστα Τζιράλντι, που πιστεύεται ότι ήταν η πηγή έµπνευσης για τον Σαίξπηρ, για τα έργα του “Οθέλος” και “Με το ίδιο Μέτρο”, δάνειο από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, χειρόγραφη ποιητική συλλογή σε γλώσσα Φαρσί του 18ου αιώνα, Κοράνι που εκτιµάται πριν το 1800, εκδόσεις και εφηµερίδες διεθνείς και Κρητικές µε ιστορικά γεγονότα, γραµµατόσηµα κ.ά. Παρουσιάζονται επίσης δυο τόµοι-άτλαντες του 1887, από το φιλέλληνα Πετρώφ, ο Άτλας της Μεγαλονήσου Κρήτης και ο Άτλας του υπέρ ανεξαρτησίας Ιερού των Ελλήνων Αγώνος (1821-1828).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η έκδοση “Βατραχοµυοµαχία” Ύµνοι και Επιγράµµατα (παρωδία της Οµήρου Οδύσσειας), σε Ελληνικά και Λατινικά, τυπωµένη στο τυπογραφείο Officina Wetsteniana, στο Άµστερνταµ το 1707 αλλά και µια έκδοση- οδηγός καλλιέπειας του πιο διάσηµου Ενετού Τυπογράφου Άλδου Μανούτιου, τυπωµένη το 1638 στη Βενετία, Τυπογραφείο Μπαρόζι µε εκδοτικό προνόµιο, (πέµπτη έκδοση).
Η βιβλιοθήκη των “Χ.ν.”
Η Βιβλιοθήκη της εφηµερίδας “Χανιώτικα νέα” αποτελεί ένα “παράθυρο” ανοικτό στο χθες και το σήµερα. Οι εγκαταστάσεις της βρίσκονται στην οδό Μπουνιαλή εκεί που στεγάζεται το δηµοσιογραφικό τµήµα της εφηµερίδας. Η βιβλιοθήκη περιλαµβάνει µια πλούσια συλλογή που αποτελείται από χιλιάδες εκδόσεις για την κρητική και ελληνική λογοτεχνία, παλιές εφηµερίδες και περιοδικά, µαθητικό Τύπο, φωτογραφίες, καρτ-ποστάλ από τα Χανιά και την Κρήτη κ.ά.
Οι εκδόσεις για την Ελληνική λογοτεχνία ξεπερνούν τους 2.500 τίτλους βιβλίων – Ελλήνων και ξένων συγγραφέων – και περιλαµβάνουν ποίηση, λαογραφία, ιστορία, πολιτική, αρχαία ελληνική γραµµατεία. Αρκετά βιβλία είναι τυπωµένα από τις αρχές του 20ου αιώνα µέχρι σήµερα, όπως ο τόµος Κυριακοδρόµιον του Νικηφόρου Θεοτόκη (1901, Αθήνα), τα Κρητικά Άσµατα του Αριστείδη Κριάρη (1901, Αθήνα) κ.ά.
Στον ίδιο χώρο βρίσκεται η βιβλιοθήκη Κρητικού βιβλίου µε 3.500 τίτλους βιβλίων, που στόχο έχει να συγκεντρώνει όλες τις εκδόσεις Κρητικών συγγραφέων αλλά και όσες αναφέρονται στην Κρήτη. Μεταξύ αυτών, ο αναγνώστης θα βρει εκδόσεις, αρχεία και έγγραφα από τις αρχές του 20ου αιώνα, όπως το Μητρώο Αρρένων του ∆. Χανίων από το 1835 έως το 1925, τυπωµένο στην Αθήνα το 1928, λογοτεχνικά βιβλία, όπως η Ασκητική του Καζαντζάκη του 1951, ο Καπετάν Μιχάλης του 1955 κ.ά.
∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Χανίων
Από το 1953 έως και σήµερα η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Χανίων επιτελεί σηµαντικό έργο στην τοπική κοινωνία, µε την αξιόλογη συλλογή της που περιλαµβάνει βιβλία, εφηµερίδες, περιοδικά, σπάνιες εκδόσεις, αρχεία, φωτογραφίες, χάρτες, αφίσες καθώς και οπτικοακουστικό υλικό.
Παράλληλα, η δηµιουργία του Media Lab (2013), δωρεά του Ιδρύµατος Σταύρου Νιάρχου, µεταµόρφωσε πλήρως και έδωσε νέα πνοή στη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Χανίων: Συνεργατικοί χώροι συναντήσεων, ανάγνωσης, χαλάρωσης, πλοήγησης στο διαδίκτυο, music studios για ηχογράφηση συνθέτουν ένα περιβάλλον σύγχρονης βιβλιοθήκης, που οραµατίστηκε και υλοποίησε το Future Library, µέσω των Media Labs.
Κάθε χρόνο εξάλλου, η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Χανίων σε συνεργασία µε τοπικούς φορείς και όχι µόνο, διοργανώνει πλήθος εκδηλώσεων, παρουσιάσεις βιβλίων, σεµιναρίων, παραστάσεις, δραστηριότητες και προγράµµατα για παιδιά.
∆ίνει επίσης τη δυνατότητα σε εκπαιδευτικούς και µαθητές Α/θµιας & Β/θµιας εκπαίδευσης να συµµετέχουν σε προγράµµατα δηµιουργικής απασχόλησης.
Καθηµερινές είναι και οι επισκέψεις µαθητών όλων των βαθµίδων της εκπαίδευσης στο χώρο των Βιβλιοθηκών, ενώ µε την Κινητή µονάδα που διαθέτει από το 2010 επισκέπτεται σχολικές µονάδες – νηπιαγωγεία και δηµοτικά – δανείζοντας βιβλία τους µαθητές.
Τα τελευταία χρόνια (2009) λειτουργούν δύο Λέσχες Ανάγνωσης για ενήλικες στη ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη, ενώ πρόσφατα ολοκληρώθηκαν 2 έργα ψηφιοποίησης σπάνιου υλικού, βιβλίων, φωτογραφιών, αρχειακού υλικού (Πρόγραµµα ΕΠΑΝΕΚ & συνεργασία Ιδρύµατος Ε.Β.) τα οποία είναι αναζητήσηµα µέσω της ιστοσελίδας της Βιβλιοθήκης µε την ένδειξη, «ψηφιακή βιβλιοθήκη».
Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Η προσωπική βιβλιοθήκη του εθνάρχη, η δωρεά της οποίας έγινε προς τον ∆ήµο Χανίων από την Έλενα Βενιζέλου, το 1957, αποτελεί µουσειακή συλλογή, αλλά παράλληλα και ζωντανή συλλογή, αφού τα περισσότερα βιβλία καλύπτουν θέµατα κλασικής φιλολογίας, ιστορίας και λογοτεχνίας, οικονοµικών και πολιτικών επιστηµών, που ενδιαφέρουν το σηµερινό µελετητή και ερευνητή.
Η Βιβλιοθήκη περιλαµβάνει 8.500 τόµους βιβλίων, στην ελληνική, γαλλική, αγγλική, γερµανική, ιταλική, καθώς και στην οθωµανική και ρωσική γλώσσα.
Πολλά σπάνια, εξειδικευµένα και δυσεύρετα σήµερα βιβλία αποτελούν µέρος της συλλογής, που δηλώνουν την αγάπη του κατόχου τους προς το βιβλίο και τη µάθηση.
Στη συλλογή περιλαµβάνονται 378 τίτλοι περιοδικών, καθώς και η Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως από το 1833. Μέρος της συλλογής αποτελεί το χειρόγραφο ηµερολόγιό του, το φωτογραφικό άλµπουµ µε οικογενειακές φωτογραφίες και προσωπικά του αντικείµενα.
Πρέπει ακόµα να αναφέρουµε ότι ο χώρος αυτός φιλοξενεί και τη βιβλιοθήκη της Έλενας Βενιζέλου, η οποία αρεσκόταν στο να εντρυφά στην ξένη λογοτεχνία.
ΠΑΙ∆ΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ
Τα παιδιά και τους έφηβους εξυπηρετούν τα παραρτήµατα της ∆ηµοτικής Βιβλιοθήκης: Παιδική – Εφηβική Βιβλιοθήκη ∆ηµοτικού Κήπου, Παιδική – Εφηβική Βιβλιοθήκη ∆ηµοτικής Ενότητας Σούδας και ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Σταλού ∆ηµοτικής Ενότητας Ν. Κυδωνίας.
Ανταλλακτικές Βιβλιοθήκες, µε ελεύθερη πρόσβαση σε όλους και διαρκή ανανέωση του υλικού, λειτουργούν ακόµη υπό την εποπτεία της ∆ηµοτικής Βιβλιοθήκης στο αίθριο του ∆ηµαρχείου Χανίων και εντός του Νοσοκοµείου Χανίων όπου έχει µετατραπεί πλέον σε ένα στέκι φιλαναγνωσίας για ασθενείς, συνοδούς καθώς και για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
ΚΕΝΤΡΑ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οπως επεσήµανε µιλώντας στις “διαδροµές” η Βιβή Χουδαλάκη, προϊστάµενη Βιβλιοθηκών ∆ήµου Χανίων «µε το έργο και τις δράσεις της, η ∆ηµοτική Βιβλιοθήκη Χανίων κατόρθωσε να διακριθεί και να χαρακτηριστεί ανάµεσα στις 10 επιλεγµένες περιφερειακές βιβλιοθήκες της Χώρας από το Ίδρυµα Σταύρος Νιάρχος εξ ου και η δηµιουργία του χώρου MEDIA LAΒ δωρεά του Ιδρύµατος».
«Με όλα αυτά παρατηρούµε λοιπόν αυξηµένο ενδιαφέρον των πολιτών, παιδιών και ενηλίκων για τις Βιβλιοθήκες της πόλης µας», συνέχισε προσθέτοντας: «Οι Βιβλιοθήκες του ∆ήµου Χανίων είναι ζωντανά κύτταρα, δυναµικά κέντρα δηµιουργικότητας και καινοτοµίας της τοπικής κοινωνίας, που διαδραµατίζουν ενεργό ρόλο και ανταποκρίνονται στις ολοένα αυξανόµενες ανάγκες των πολιτών µας. Μα πάνω απ’ όλα ενδιαφερόµαστε να καλλιεργήσουµε το ενδιαφέρον των µικρών αναγνωστών για το βιβλίο, στους σωστά διαµορφωµένους χώρους των παιδικών βιβλιοθηκών, µε τον ελκυστικότερο δυνατό τρόπο».
Βιβλιοθήκη Πολυτεχνείου Κρήτης
Πλούσια σε υλικό είναι η Βιβλιοθήκη του Πολυτεχνείου Κρήτης αποστολή της οποίας είναι η ενίσχυση και υποστήριξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του Ιδρύµατος, η διάθεση εξειδικευµένων πληροφοριών στην ευρύτερη εθνική αλλά και στην διεθνή κοινότητα και η ουσιαστική συµµετοχή της σε δραστηριότητες που αφορούν την παιδεία και τον πολιτισµό. Παράλληλα, µε την λειτουργία της υποστηρίζει το διοικητικό έργο στο Πολυτεχνείο Κρήτης και παρέχει πληροφόρηση και σε χρήστες που δεν ανήκουν στην Πολυτεχνειακή Κοινότητα.
Πρόκειται για υβριδική Βιβλιοθήκη η οποία στη συλλογή της περιλαµβάνει:
• Έντυπο υλικό: Βιβλία (85.549 αντίτυπα), περιοδικά (19 τρέχουσες συνδροµές), εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, κ.α.
• Μη έντυπο υλικό: DVDs, βιντεοκασέτες, CD- ROMs.
• Ηλεκτρονικό υλικό: Αφορά στην ηλεκτρονική πρόσβαση άρθρων περιοδικών, βάσεων δεδοµένων και γενικά πληροφοριακών πηγών.
Όπως µας λέει, η προϊσταµένη ∆ιεύθυνσης της Βιβλιοθήκης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Μαρία Νταουντάκη, «η βιβλιοθήκη ξεκίνησε τη λειτουργία της ουσιαστικά µε την εισδοχή των πρώτων φοιτητών του Πολυτεχνείου, το 1984. Εκτοτε έχει µεταφερθεί σε κτήριο στην Πολυτεχνειούπολη πια. Είναι µια κεντρική βιβλιοθήκη και για τις πέντε σχολές του Πολυτεχνείου. Είναι υβριδική βιβλιοθήκη. ∆ηλαδή, έχει υπηρεσίες για έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό. Εδώ και πέντε έτη προσανατολιζόµαστε στην ηλεκτρονική πρόσβαση υλικού. Ιδίως µέσω του Συνδέσµου Ελληνικών Ακαδηµαϊκών Βιβλιοθηκών ο οποίος είναι ο φορέας που συνάπτει εθνικές συµφωνίες µε παρόχους – εκδότες ηλεκτρονικής επιστηµονικής πληροφορίας προκειµένου να έχουν πρόσβαση όλοι οι Ελληνες ερευνητές οι οποίοι έχουν κάποια σχέση µε ελληνικά ΑΕΙ και ερευνητικά ιδρύµατα της χώρας».
Το υλικό της βιβλιοθήκης αφορά:
• Θετικές/εφαρµοσµένες επιστήµες: Τεχνολογία, Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, Μαθηµατικά, Χηµεία, Φυσική, κ.ά.
• Κοινωνικές επιστήµες: Μαρκετινγκ, Μανατζµεντ, Οικονοµικά, Κοινωνιολογία, Ιστορία, κ.ά.
• Ανθρωπιστικές επιστήµες: Αρχιτεκτονική, Λογοτεχνία, Τέχνες, Φιλοσοφία, Φιλολογία, κ.ά.
Χρήστες – µέλη της είναι: 3.757 προπτυχιακοί φοιτητές, 535 µεταπτυχιακοί φοιτητές, 140 καθηγητές/ερευνητές, 208 από το εργαστηριακό/διοικητικό προσωπικό και 3.186 εξωτερικοί χρήστες. Το γενικό σύνολο ενεργών, εγγεγραµµένων χρηστών-µελών είναι 7.828.
Η κα Νταουντάκη επισηµαίνει: «Ψηφιοποιούµε µόνο το υλικό για το οποίο έχουµε τα πνευµατικά δικαιώµατα. Για παράδειγµα έχουµε ψηφιοποιήσει τις διπλωµατικές εργασίες των φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης. Ο νόµος δεν επιτρέπει την άκριτη ψηφιοποίηση υλικού που έχει έστω αγοραστεί σε έντυπη µορφή. Καθώς η αποστολή µιας ελληνικής ακαδηµαϊκής βιβλιοθήκης είναι η υποστήριξη του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου που συντελείται στο ίδρυµα στο οποίο υπάρχει, οι χρήστες της βιβλιοθήκης είναι πρωτίστως τα µέλη της πολυτεχνειακής κοινότητας, οι φοιτητές, τα µέλη ∆ΕΠ, οι καθηγητές, οι ερευνητές, οι συνεργαζόµενοι καθηγητές. Άρα, φροντίζουµε να έχουµε υλικό και εργαλεία που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της πολυτεχνειακής κοινότητας. Πέρα, όµως, από τα µέλη του Πολυτεχνείου Κρήτης, χρήστες µας – µέλη, µπορούν να γίνουν και οι κάτοικοι του ∆ήµου Χανίων. Αυτή τη στιγµή αριθµούµε περί τις 3.500 εξωτερικούς χρήστες, εγγεγραµµένους στη βιβλιοθήκη και αυτοί είναι επίσης, φοιτητές του ΜΑΙΧ, φοιτητές του ΕΛΜΕΠΑ, και εν γένει κάτοικοι του ∆ήµου Χανίων που παρακολουθούν προγράµµατα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστηµίου. Απλά, αυτοί οι εξωτερικοί χρήστες θα πρέπει να έρθουν στο χώρο της βιβλιοθήκης για να έχουν πρόσβαση στις ηλεκτρονικές πηγές. ∆εν µπορούν να το κάνουν αποµακρυσµένα, όπως το κάνουν οι χρήστες – µέλη του Πολυτεχνείου Κρήτης που έχουν πρόσβαση οπουδήποτε κι αν βρίσκονται στον κόσµο».
Βιβλιοθήκη Ιδρύµατος “Ελευθερίου Βενιζέλου”
«Το Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” από την έναρξη της λειτουργίας του το 2000, έχει συγκροτήσει, µέσω πρωτίστως αγορών και σε δεύτερο επίπεδο µέσω δωρεών, ειδική βιβλιοθήκη µε εκδόσεις πρόσφατες αλλά και σπάνιες, σειρές επίσηµων δηµοσιευµάτων, εφηµερίδων και περιοδικών, διπλωµατικά έγγραφα, συνθήκες, λευκώµατα, µελέτες, πρακτικά συνεδρίων, κ.ά.», µας λέει η µουσειολόγος – αρχειονόµος – βιβλιοθηκονόµος και υπεύθυνη Συλλογών του Ιδρύµατος Χαρά Αποστολάκη, την οποία συναντήσαµε στις εγκαταστάσεις του Ιδρύµατος στη Χαλέπα όπου φιλοξενείται και η Βιβλιοθήκη.
Συνεχίζοντας η κα Αποστολάκη υπογραµµίζει ότι ο κατάλογος διαδικτυακής δηµόσιας πρόσβασης (OPAC), ο οποίος συνεχώς ενηµερώνεται µε τις νέες προσκτήσεις, βρίσκεται στον τίτλο e-Library στην ιστοσελίδα του Ιδρύµατος.
Στο αναγνωστήριο, το οποίο λειτουργεί καθηµερινά (09:00 – 14:00) εντός του κτηρίου ∆ιοικητικών και Επιστηµονικών Υπηρεσιών του Ιδρύµατος, οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να ανατρέξουν στην ηλεκτρονική βάση της βιβλιοθήκης και του αρχείου και να µελετήσουν το σύνολο του διαθέσιµου υλικού σε ηλεκτρονική ή φυσική µορφή. Ωστόσο, η Βιβλιοθήκη δεν είναι δανειστική καθώς το µεγαλύτερο µέρος της είναι σπάνιο.
«Κύρια ενότητα της βιβλιοθήκης είναι η θεµατική “Ελευθέριος Βενιζέλος”, που περιλαµβάνει την τρέχουσα βιβλιογραφία αλλά και σπάνιες εκδόσεις µε τους λόγους, τις αγορεύσεις του στη Βουλή, συνεντεύξεις, µεταφράσεις, επετειακές εκδόσεις, καθώς και ξενόγλωσσα βιβλία, κυρίως γερµανικά, αγγλικά και γαλλικά. Επίσης, τµήµα της προσωπικής του βιβλιοθήκης, περίπου 200-250 τόµοι που υπήρχαν στην Οικία Βενιζέλου και περίπου 150 τόµοι που δωρίθηκαν στο Ίδρυµα από τον εγγονό του Ελευθέριο και τη σύζυγό του Λίλη Βενιζέλου, αποτελεί κλειστή συλλογή που φυλάσσεται στο γραφείο του στην Οικία – Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων», σηµειώνει η συνοµιλήτριά µας. Πέρα από τις θεµατικές “Ιστορία” και “Πολιτική”, για το σύνολο των διεθνών πολιτικών, οικονοµικών και κοινωνικών εξελίξεων του 19ου και 20ού αιώνα, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στις ενότητες “Κρήτη” (βιβλία που αναφέρονται στην ιστορία του νησιού, λευκώµατα, µελέτες κοινωνικής, πολιτικής και οικονοµικής ιστορίας, πρακτικά συνεδρίων), “Βαλκανικοί Πόλεµοι & Α΄ Παγκόσµιος Πόλεµος” (ιστορικά, στρατιωτικά, συνθήκες, διπλωµατικά έγγραφα) και “Μικρά Ασία-Μικρασιατική Καταστροφή” (προσφυγικό, ιστορικά, στρατιωτικά, µαρτυρίες, κοινωνία, πολιτική).
Ακόµη, η Βιβλιοθήκη του Ιδρύµατος “Ελευθέριος Βενιζέλος” περιλαµβάνει εκδόσεις µε ειδικότερες θεµατικές την κοινωνική, οικονοµική και πολιτική ιστορία γεωγραφικών διαµερισµάτων, όπως η Β. Ήπειρος, η Μακεδονία, η Θράκη, η Σµύρνη, η Κωνσταντινούπολη και η Κύπρος, ενώ η συλλογή συµπληρώνεται µε γενικές εκδόσεις (λεξικά, εγκυκλοπαίδειες, σειρές), καθώς και µε βιβλία λογοτεχνίας, τέχνης κ.ά.
Ποιοι όµως είναι οι κύριοι επισκέπτες της Βιβλιοθήκης του Ιδρύµατος; «Ερευνητές και µελετητές που ερευνούν τη ζωή και το έργο του Βενιζέλου ή την εποχή του, όπως επίσης έχουµε και φοιτητές της Αρχιτεκτονικής Σχολής που στο πλαίσιο των εργασιών τους ψάχνουν πληροφορίες για το ιστορικό πλαίσιο διαφόρων κτηρίων που µελετούν ή περιοχών», επισηµαίνει η κα Αποστολάκη.
Βιβλιοθήκη “Το φως” της Ορθοδόξου Ακαδηµίας
Η Βιβλιοθήκη της Ορθοδόξου Ακαδηµίας Κρήτης (ΟΑΚ) “Το Φως” αποτελεί µια εστία πολιτισµού στη δυτική Κρήτη µε πολυποίκιλες δράσεις. Το κτήριο της βιβλιοθήκης, όπως µας λέει ο βιβλιοθηκονόµος Γιάννης Μουντογιαννάκης, δηµιουργήθηκε το 1995 και αποτελεί ευγενική προσφορά του Αµερικάνου λογοτέχνη Robert Fulghum, ο οποίος κάλυψε όλες τις κατασκευαστικές δαπάνες. Ο ίδιος έρχονταν στον χώρο από πριν και σε µια συζήτηση που είχε µε τον ∆ρ Αλέξανδρο Παπαδερό, που πρωτοστάτησε µαζί µε τον µακαριστό Μητροπολίτη Κισσάµου και Σελίνου Ειρηναίο, στην ίδρυση της Ακαδηµίας, τον είχε ρωτήσει ποιο είναι το νόηµα της ζωής: “Το νόηµα της ζωής είναι ένα καθρεφτάκι που έχω πάντα στην τσέπη µου και το οποίο είχα βρει την περίοδο της κατοχής στον Λιβαδά στο Ανατολικό Σέλινο. Με αυτό συνήθιζα σαν παιχνίδι να στρέφω το φως σε σκοτεινά σηµεία”. Ο Fulghum συµπεριέλαβε αυτή την ιστορία σε ένα βιβλίο του, το “Φλεγόµενο στρώµα” και αυτό έγινε µπεστ σέλερ. Έτσι σε ένδειξη ευγνωµοσύνης ανέλαβε µετά το κόστος ανέγερσης της βιβλιοθήκης, η οποία πήρε και το όνοµα “Φως” από την ιστορία».
Σήµερα, η Βιβλιοθήκη διαθέτει περίπου 30.000 τόµους και εµπλουτίζεται συνεχώς. Σε ποσοστό 95% οι τόµοι που φιλοξενεί στις προθήκες της προέρχονται από δωρεές ανθρώπων των γραµµάτων και των τεχνών.
Το υλικό της απαρτίζεται κυρίως από τρεις δωρεές – συλλογές. Η κύρια συλλογή περιλαµβάνει πάνω από 20.000 τόµους βιβλίων και καλύπτει όλες τις επιστήµες (κοινωνικές, ανθρωπιστικές, θετικές, θεωρητικές, µε έµφαση στη θεολογική επιστήµη). Σε αυτή τη συλλογή περιλαµβάνονται δωρεές όπως του µακαριστού Μητροπολίτη Κισσάµου και Σελίνου κυρού Ειρηναίου Γαλανάκη (†2013), του καθηγητή Νικόλαου Νησιώτη (†1986), του Μορφωτικού Ιδρύµατος της Τράπεζας της Ελλάδος, των Εκδόσεων του Πανεπιστηµίου Κρήτης, του Γεώργιου Γιαννακόπουλου (Εισαγγελέα Εφετών †1996), του Σταµάτη Κοµνηνού (∆ιευθυντής ΕΣΥ), κ.ά.
Η δεύτερη συλλογή προέρχεται από την προσωπική βιβλιοθήκη του ∆ρος Αλέξανδρου Παπαδερού και αποτελείται περίπου από 8.000 βιβλία και περιοδικά.
Τέλος, η τρίτη συλλογή είναι η προσωπική βιβλιοθήκη του Γεράσιµου Κονιδάρη (Θεολόγου-Καθηγητή Πανεπιστηµίου, †1987) και αποτελείται περίπου από 2.000 βιβλία και περιοδικά.
Εκτός από τα βιβλία η Βιβλιοθήκη της ΟΑΚ διαθέτει και περίπου 600 τίτλους που αφορούν τον έντυπο Τύπο (περιοδικά και εφηµερίδες). Οι συλλογές είναι κυρίως στα Ελληνικά, ωστόσο, το 30% είναι ξενόγλωσσα (αγγλικά, γερµανικά, γαλλικά, ρωσικά κ.ά.).
Η Βιβλιοθήκη χρησιµοποιεί το Ευρωπαϊκό ∆εκαδικό Σύστηµα Ταξινόµησης Dewey (Dewey Decimal Classification) και είναι δανειστική στο ευρύ κοινό. Περίπου 6.000 βιβλία είναι διαθέσιµα στον συλλογικό της κατάλογο.
Το 2015 υλοποίησε ένα πρόγραµµα ψηφιοποίησης του ∆ήµου Πλατανιά για την ανάδειξη του Ορθόδοξου Πολιτιστικού Αποθέµατος του Νοµού Χανίων, όπου ψηφιοποιήθηκαν -και είναι προσβάσιµα ηλεκτρονικά στο ευρύ κοινό- 800.000 σελίδες από σηµαντικά βιβλία και περιοδικά αλλά και 20.000 φωτογραφίες από τη ζωή και το έργο του Ιδρύµατος καθώς και 300.000 σελίδες από το Αρχείο της ΟΑΚ.
Παράλληλα, όπως επισηµαίνει ο κ. Μουντογιαννάκης, το 2016 η Βιβλιοθήκη εντάχθηκε στο ∆ίκτυο Ελληνικών Βιβλιοθηκών της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και στο ∆ίκτυο Βιβλιοθηκών του Ιδρύµατος Σταύρος Νιάρχος “Future Library”.
Συγχρόνως, η Βιβλιοθήκη “τρέχει” µία σειρά εκπαιδευτικών δράσεων φιλαναγνωσίας για παιδιά µε τίτλο “Σάββατο στη Βιβλιοθήκη της ΟΑΚ”, ενώ για τους ενήλικες -σε συνεργασία µε την εκπαιδευτικό, φιλόλογο και συγγραφέα Ανδροµάχη Χουρδάκη- λειτουργεί Λέσχη Φιλαναγνωσίας (ενταγµένη στο δίκτυο Λεσχών Φιλαναγνωσίας Ελλάδος) µε τακτικές συναντήσεις.
