Costanza Dal Cin D’Agata, βιολόγος-βοτανολόγος & garden counselor
Για περισσότερες πληροφορίες και για επικοινωνία μπορείτε να επισκεφτείτε
την ιστοσελίδα www.chlorisflora.wordpress.com
Ο Βερτούμνος του Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο
Λίγα χρόνια πριν το θάνατό του ο Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο, έστειλε στον αυτοκράτορα Ροδόλφο Β’ την προσωπογραφία του, στην οποία ο αυτοκράτορας απεικονιζόταν ως ο ρωμαϊκός θεός Βερτούμνος.
Ο Βερτούμνος ήταν μια ρωμαϊκή θεότητα με ετρουσκική προέλευση, στην αρχαία Ρώμη ήταν σύμβολο της αλλαγής των εποχών και της ωρίμανσης των καρπών. Ο θεός ήταν επίσης προστάτης της βλάστησης και των καρποφόρων δένδρων.
Στο πορτρέτο (εικ.1) απεικονίζονται διάφορα φρούτα, λαχανικά, λουλούδια και φυτά διατεταγμένα ώστε να σχηματίζουν το πρόσωπο και το πανωκόρμι του αυτοκράτορα.
Τα μάγουλα αποτελούνται από ένα κόκκινο μήλο (Malus domestica Borkh., μηλιά) και ένα βελούδινο ροδάκινο (Prunus persica (L.) Batsch, ροδακινιά). Η μύτη είναι ένα αχλάδι (Pyrus communis L., αχλαδιά) και το πηγούνι αποτελείται από 3-4 κάστανα με το αγκαθωτό τους περίβλημα (Castanea sativa Mill., καστανιά) (εικ.2).
Τα μουστάκια αποτελούνται από δυο φουντούκια στον απαλό περίβλημά τους (Corylus avellana L., φουντουκιά) (εικ.3), και η γενειάδα αποτελείται από τις ταξιανθίες του σόργου (Sorghum bicolor (L.) Moench).
Το ένα μάτι αποτελείται από κεράσι (Prunus avium (L.) L., κερασιά) και άσπρο μούρο (Morus alba L., λευκή μουριά) ενώ το άλλο από μαύρο μούρο (Morus nigra L., μαύρη μουριά) και μικρό φραγκοστάφυλο (Ribes uva crispa L., φραγκοσταφυλιά) (εικ.4). Από πάνω βρίσκονται δυο πράσινους λοβούς αρακά (Pisum sativum L., αρακάς) και σαν φρύδια δυο στάχυα σιταριού (Triticum spp., σιτάρι).
Το κεφάλι είναι μια κολοκύθα καλυμμένη από διάφορα φρούτα και δημητριακά μεταξύ τα οποία μπορούμε να αναγνωρίζουμε: σταφύλια άσπρα και μαύρα, αχλάδια, κεράσια, δαμάσκηνα, σύκα, ελιές, ένα ρόδι (Punica granatum L., ροδιά), ένα μούσμουλο (Mespilus germanica L., μεσπιλιά) (εικ.5), μερικοί κόκκινοι καρποί τρικοκκιάς (Crataegus monogyna Jacq., τρικοκκιά) (εικ.6), ένα καλαμπόκι (Zea mais L.) γνωστό στην Ευρώπη μόνο από τις αρχές του XVI αιώνα, με προέλευση από τη Αμερική, και το ρύζι (Oryza sativa L.).
Το πανωκόρμι αποτελείται από διάφορα πράσινα λαχανικά σαν λάχανο, αγκινάρα (Cynara scolymus L.) (εικ.7), πράσα, μαρούλια, κρεμμύδια και σκόρδο. Από τον δεξή ώμο κρέμεται ένα στεφάνι που αποτελείται από διάφορα λουλούδια σαν τριαντάφυλλα, κρινάκια, ίριδες, και γαρύφαλλα, αλλά και από διάφορα φυτά σαν την κόκκινη καυτερή πιπεριά (Capsicum annuum L.) (εικ.8), που έγινε γνωστή στην Ευρώπη μόνο γύρω στο 1550, με προέλευση από την Νότια Αμερική.
εικ.1: Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο, Ο αυτοκράτορας Ροδόλφος Β΄ ως ο θεός Βερτούμνος, 1591, Κάστρο Skoklosters, Σουηδία.
εικ.2: το πηγούνι, Castanea sativa Mill., καστανιά
εικ.3: Τα μουστάκια, Corylus avellana L., φουντουκιά
εικ.4: λεπτομέρεια ματιών, φραγκοστάφυλο, Ribes uva crispa L., φραγκοσταφυλιά
εικ.5: μούσμουλο, Mespilus germanica L., μεσπιλιά
εικ.6: καρποί τρικοκκιάς, Crataegus monogyna Jacq, τρικοκκιά
εικ.7: αγκινάρα, Cynara scolymus L.
εικ.8: καυτερή πιπεριά, Capsicum annuum L.
