Η ιδέα «έπεσε στο τραπέζι» για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του ’80, υπό τελείως άλλες πολιτικές συνθήκες, χωρίς να έχει τύχη. Εκτοτε, περιβαλλοντικές οργανώσεις από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία προσπαθούν ανά διαστήματα να επαναφέρουν την ιδέα για τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου διαχείρισης της οροσειράς της Ροδόπης, χωρίς αποτέλεσμα. Την Παρασκευή, η «Καλλιστώ» από ελληνικής πλευράς και η οργάνωση «Balkani» από βουλγαρικής ξεκινούν από το Παρανέστι της Δράμας έναν νέο κύκλο προσπαθειών για τη δημιουργία μιας διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής. Οι πιθανότητες επιτυχίας, ωστόσο, είναι λιγοστές και το γνωρίζουν.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί με αφορμή τις «Ημέρες Ευρωπαϊκής Πράσινης Ζώνης», έναν θεσμό που δημιουργήθηκε για να αναδεικνύει τη σημασία της Πράσινης Ζώνης, της πράσινης ραχοκοκαλιάς που έχει απομείνει κατά μήκος των ορίων του πρώην «σιδηρού παραπετάσματος» (εκεί όπου κάποτε υπήρχε μια αυστηρά επιτηρούμενη στρατιωτική περιοχή). Το νοτιότερο τμήμα της ζώνης αυτής είναι η Βαλκανική Πράσινη Ζώνη, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και την οροσειρά της Ροδόπης. «Η ελληνική πλευρά έχει εδώ και χρόνια ενταχθεί στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης», εξηγεί ο διευθυντής της «Καλλιστώ», Σπύρος Ψαρούδας. «Στη βουλγαρική πλευρά, παρότι ένα μεγάλο τμήμα έχει χαρακτηριστεί περιοχή Natura, το πραγματικά προστατευόμενο είναι ελάχιστο. Και η αιτία είναι ότι, αντίθετα με την ελληνική πλευρά του ορεινού όγκου, η περιοχή αυτή βρίσκεται στο επίκεντρο ισχυρών πιέσεων. Τόσο ισχυρών που εμποδίζουν οποιαδήποτε άλλη προοπτική για την περιοχή πλην της άκριτης εκμετάλλευσής της».
Φορείς και ακαδημαϊκοί των δύο χωρών προτείνουν τις τελευταίες δεκαετίες τη δημιουργία μιας διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής. «Ενα διασυνοριακό πάρκο μπορεί να ξεκινά από την τακτική επικοινωνία μεταξύ των δασικών αρχών και να φθάνει έως μια διακρατική συμφωνία, όπως αυτή που έγινε για το πάρκο Πρεσπών.
Υπάρχουν πολλά ενδιάμεσα στάδια και επιθυμία μας είναι να δημιουργηθούν σταθεροί δίαυλοι για την επικοινωνία των Αρχών αλλά και τη διαχείριση της περιοχής». Μέχρι σήμερα, η επικοινωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι περιορισμένη. «Για παράδειγμα, στο πλαίσιο παρακολούθησης των θηλαστικών της περιοχής είχαμε τοποθετήσει θερμικές κάμερες στο Φρακτό. Ετσι, εντοπίσαμε πολλά περιστατικά λαθροθηρίας προερχόμενα κυρίως από τη βουλγαρική πλευρά (από όπου υπάρχει εύκολη πρόσβαση και μεγάλη ζήτηση για κυνήγι σε τουριστικές εγκαταστάσεις). Οι αστυνομικές υπηρεσίες των δύο χωρών υποσχέθηκαν ότι θα επιληφθούν, δεν έγινε όμως τίποτα.
Η εκδήλωση, σύμφωνα με την Καθημερινή, θα πραγματοποιηθεί αυτή την Παρασκευή στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ροδόπης, στο Παρανέστι. Θα περιλαμβάνει ομιλίες για την πρωτοβουλία για τη Βαλκανική Πράσινη Ζώνη και τις δυνατότητες που θα προσφέρει μια διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή. «Η Πρέσπα είναι καλό παράδειγμα, καθώς έχουν προχωρήσει πολλά, παρότι οι άλλες δύο εμπλεκόμενες χώρες δεν είναι μέλη της Ε.Ε. (Αλβανία και ΠΓΔΜ)», αναφέρει ο κ. Ψαρούδας. «Πιστεύουμε ότι η συνεργασία Ελλάδας και Βουλγαρίας για τη διαχείριση των ορεινών όγκων της Ροδόπης έχει να προσφέρει πολλά στο περιβάλλον και στην οικονομία της ευρύτερης περιοχής».
