Ξαναμιλώντας για τον φανατισμό

Έχουμε διαβάσει και ακούσει πολλά για τον φανατισμό. Έχουμε δει και νιώσει στο πετσί μας τις αρνητικές συνέπειές του στη δημόσια και ιδιωτική ζωή των σύγχρονων ανθρώπων.
Ο φανατισμένος διακρίνεται για την απουσία λογικής σκέψης. Για τον περιορισμένο τρόπο σκέψης. Δεν μπορεί να διακρίνει ατομικό και συλλογικό καλό. Παρασύρεται ανεξέλεγκτα. Γίνεται «υποχείριο» κάποιων άλλων και παύει να είναι κύριος του εαυτού του.
Ο φανατισμένος είναι μισαλλόδοξος. Είναι πολέμιος των αλλόθρησκων και εκ προοιμίου αρνητής των πολιτικών, κοινωνικών ιδεών που πρεσβεύει ο περίγυρός του, αν και ο ίδιος με πάθος υπερασπίζει τις δικές του. Διώκει με μίσος ό,τι πουν οι άλλοι. Δε σέβεται τα δικαιώματά τους, την τιμή και την αξιοπρέπειά τους, το σύστημα των αρχών και των αξιών τους, Είναι αδυσώπητος εχθρός της ελεύθερης δημοκρατικής βούλησης και κάθε ανθρώπινης συνεργασίας.
Σε κοινωνικό επίπεδο, ο φανατισμός βρίσκει εύκολα πρόσφορο έδαφος σε κοινωνίες αμαθών και πνευματικού σκοταδισμού. Εκεί, το δίκαιο του ισχυρότερου και του αμοραλιστή είναι αυτό που κυριαρχεί. Του πιο δυνατού οικονομικά, που χωρίς έλεος θέλει να επιβάλλεται στους ασθενέστερους. Ο σε εθνικό επίπεδο, τέλος, καλλιεργούμενος φανατισμός οδηγεί σε άκρατο σοβινισμό υπέρ της ανωτερότητας ενός κράτους σε βάρος των άλλων.
Τα ψέματα του φανατισμού δεν βοήθησαν ποτέ τις ανθρώπινες κοινωνίες να βγουν από τα αδιέξοδά τους. Περισσότερο βαθιά τις έσπρωξαν και τις λοξοδρόμησαν από το δρόμο της πανανθρώπινης ενότητας και της ομοψυχίας οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στη λύση των προβλημάτων της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων.
Και η σημερινή μας κοινωνία, αλλά κυρίως οι μελλοντικές γενεές έχουν περισσότερο ανάγκη τον ανθρωπισμό, την χωρίς στείρο φανατισμό μα με ηθικές πανανθρώπινες αρχές και αξίες συμπεριφορά μεταξύ των ανθρώπων – μελών μιας οργανωμένης κοινωνίας. Για να βρει, όμως, γόνιμη γη ο ανθρωπισμός και να εξαλειφθεί ο φανατισμός και να μην κινδυνεύει η κοινωνία μας συθέμελα, η αγωγή των σημερινών παιδιών καλό και φρόνιμο είναι να ξεκινά από τον αυτοσεβασμό, που είναι, κατ’ εμέ, ο προθάλαμος ή/και το «κλειδί» του αλληλοσεβασμού…