Eναν “περίπατο” στην ιστορία της τυπογραφίας έκαναν το βράδυ της περασμένης Κυριακής τα δύο “διεθνή” μέλη της κριτικής επιτροπής του 2ου διεθνούς διαγωνισμού αφίσας που διεξήγαγε και φέτος το μοναδικό στην Ελλάδα Μουσείο Τυπογραφίας, λίγο πριν την εκδήλωση της ανακοίνωσης των ονομάτων των νικητών.
Ο Γεράσιμος Λεωνίδας, καθηγητής Τυπογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Reading, στην Αγγλία και ο Κλήμης Μαστορίδης, καθηγητής Τυπογραφίας και γραφικής επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, περιηγήθηκαν μαζί με τους νικητές του διαγωνισμού αφίσας στις αίθουσες του Μουσείου Τυπογραφίας.
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ: «Ενα Μουσείο γεμάτο ιστορίες για να διηγηθεί»
«Γνώριζα για το Μουσείο Τυπογραφίας από την Ενωση Ευρωπαϊκών Μουσείων Τυπογραφίας (AEPM), όμως βλέποντάς το από κοντά, μου έκανε τρομερή εντύπωση. Η ευκαιρία να περιηγηθώ σ’ αυτόν τον ιδιαίτερο χώρο ήταν εξαιρετικά σημαντική για μένα. Το Μουσείο είναι πλήρες, όσον αφορά τις ιστορίες που μπορεί να διηγηθεί. Κατ’ αρχάς εδώ υπάρχει η ιστορία της τυπογραφίας από την αρχή της. Τα τυπογραφικά πιεστήρια, οι στοιχειοθετικές μηχανές… Υπάρχει απεικόνιση για όλη την εξέλιξη της τυπογραφίας, που -κατά τη γνώμη μου- είναι καλύτερη ακόμα και από κάποια “διάσημα” Μουσεία Τυπογραφίας του κόσμου. Και τούτο επειδή στο Μουσείο Τυπογραφίας των Χανίων υπάρχει αφενός μια συνέχεια και επίσης το στοιχείο του διαδραστικού. Ο χώρος έχει μια “σφιχτοδεμένη” συνοχή, κάτι πολύ σημαντικό για τις νέες γενιές. Μπορούν να δουν εδώ πως ξεκίνησαν όλα. Τα νέα παιδιά λειτουργούν με επίπεδες επιφάνειες. Τις επιφάνειες του κομπιούτερ, του λαπ τοπ, του τάμπλετ. Στο Μουσείο Τυπογραφίας γνωρίζουν το τρισδιάστατο: το τυπογραφικό πιεστήριο που θα χρησιμοποιήσουν για να τυπώσουν, τα ανάγλυφα στοιχεία, οι μοχλοί, το μελάνι… Oλα αυτά έχουν τεράστια σημασία για τα παιδιά που δεν έχουν μεγάλη σχέση με το τρισδιάστατο, όσον αφορά την τυπογραφία» είπε στα Χ.Ν. ο Γεράσιμος Λεωνίδας μετά το τέλος της ξενάγησης.
«Ενα άλλο πολυ σημαντικό στοιχείο είναι πως η τυπογραφία άπτεται πραγμάτων που τα βλέπουμε και τα ζούμε ολόγυρά μας καθημερινά και μας δίνει τα καλύτερα μαθήματα για το πως επηρέαζε και επηρεάζει και σήμερα την κοινωνία, την πολιτική, την οικονομία, την επικοινωνία» παρατήρησε ο Γεράσιμος Λεωνίδας και επικεντρώθηκε αρκετά στη δομή του Μουσείου.
«Η πληροφορία δίνεται αναλυτικά για το κάθε τί και ο ίδιος ο χώρος, η άνεσή του να περπατάς γύρω από τα μηχανήματα, να τα επεξεργάζεσαι είναι κάτι σπουδαίο. Ο καθένας, από τη δική του οπτική, έχει και μια διαφορετική ιστορία στην οποία μπορεί να σταθεί και ξεκινώντας από εκεί να ξετυλίξει το κουβάρι της τυπογραφίας. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος να “δει” στο Μουσείο την ιστορία των βιοτεχνιών και πώς από εκεί δημιουργήθηκαν οι μεγάλες μονάδες. Κάποιος ιστορικός, μπορεί να δει τη σημασία της τυπογραφίας στη διαμόρφωση της ιστορίας, ένας λαογράφος, ένας εκπαιδευτικός, ένας τεχνίτης, ξεκινώντας από το προσωπικό τους πρίσμα, έχουν να πουν τις δικές τους ιστορίες ορμώμενοι από την εξέλιξη της τυπογραφίας».
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ήταν και η άποψή του για τη σημασία των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου σε παιδιά. «Ενα παιδί βλέπει το κινητό του, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι ουσιαστικά αυτό που βλέπει είναι τυπογραφία. Μπαίνοντας στο Μουσείο καταλαβαίνει από που προήλθαν τα γράμματα, γιατί έχουν αυτή τη διάταξη και -το σημαντικότερο- πως τελικά η τυπογραφία είναι παντού. Είναι μέσα σε ό,τι κάνουμε, είναι στην καθημερινότητά μας, δίπλα μας…».
Οσον αφορά στον δεύτερο διεθνή διαγωνισμό αφίσας ο Γεράσιμος Λεωνίδας τόνισε πως «τέτοιες προσπάθειες, τέτοιοι διαγωνισμοί, προάγουν τις δουλειές νέων παιδιών, επαγγελματιών που επιδιώκουν να κάνουν γνωστά τα έργα τους, αλλά παράλληλα και να έρθουν σε επαφή, να ανταλλάξουν ιδέες, απόψεις. Κάνουν όμως και κάτι μεγαλύτερο: βοηθούν στο να έρθουν κοντά στο Μουσείο Τυπογραφίας και άνθρωποι που πιθανώς να νομίζουν πως πρόκειται για ένα ακόμα Μουσείο, έναν ακόμα χώρο με αντικείμενα “ιστορικά”. Η τυπογραφία όμως είναι μια τέχνη ζωντανή, διαρκώς εξελισσόμενη. Και αυτό φαίνεται με τον καλύτερο τρόπο στο Μουσείο Τυπογραφίας στα Χανιά. Εκείνο που ελπίζω είναι προσπάθειες όπως αυτή να έχουν συνέχεια και θα ήθελα πολύ να δω το Μουσείο Τυπογραφίας να γίνεται μέρος προγράμματος επισκέψεων φοιτητών Σχολών Γραφιστικής και Τυπογραφίας από όλη την Ελλάδα. Και φυσικά ένας ιδανικός χώρος για να φιλοξενήσει Διεθνή Συνέδρια και Οργανώσεις».
ΚΛΗΜΗΣ ΜΑΣΤΟΡΙΔΗΣ: «Ενα Μουσείο που κάνει τα μηχανήματα να μιλούν»
Για τον Κλήμη Μαστορίδη ήταν η δεύτερη επίσκεψη στο Μουσείο Τυπογραφίας. Η πρώτη είχε γίνει το 2006, περίπου 9 χρόνια πριν. Ετσι, λοιπόν, το βράδυ της Κυριακής είδε όλες τις νέες προσθήκες στις συλλογές, αλλά και τις νέες αίθουσες που προστέθηκαν στο Μουσείο. Ιδιαίτερα, στάθηκε στη μόνιμη έκθεση της “ιστορίας της γραφής” που είναι φιλοτεχνημένη από τον καλλιτέχνη – τυπογράφο Αντώνη Παπαντωνόπουλο.
«Πρόκειται για ένα Μουσείο μοναδικό, όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και ευρύτερα. Είναι από τα πιο συγκροτημένα Μουσεία Τυπογραφίας και δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να “διανύσει” 500 χρόνια της ιστορίας της τυπογραφίας. Η διαμόρφωση του χώρου, όλα τα μηχανήματα, τα τυπογραφικά στοιχεία, επιτρέπουν σε όσους έρχονται εδώ να πάρουν μια πολύ καλή “γεύση” της Τυπογραφίας, από το ξεκίνημά της στην Ευρώπη, τον 15ο αιώνα με τον Γουτεμβέργιο και από όλα τα στάδια της εξέλιξής της. Παράλληλα, τα εικαστικά κομμάτια, όπως η έκθεση της “ιστορίας της γραφής” συμπληρώνουν εξαιρετικά το περιεχόμενο του Μουσείου και εξιστορούν με τον καλύτερο τρόπο το πως ο άνθρωπος με το πέρασμα των χρόνων μετέτρεψε τη γλώσσα σε γραφή. Κάτι που αποτελεί και την πεμπτουσία της τυπογραφίας. Εδώ μπορεί κανείς να δει επίσης το πως η χρήση της τεχνολογίας έχει συμβάλει στις αλλαγές στην εικόνα και στα γράμματα. Πως δηλαδή η τεχνολογία αλλάζει την τυπογραφία με το πέρασμα των χρόνων», είπε μετά την ξενάγηση.
«Στις αίθουσές του το Μουσείο Τυπογραφίας έχει μηχανήματα καταπληκτικά του 19ου αιώνα, μεταλλικά πιεστήρια που δουλεύουν με ακρίβεια χιλιοστού. Και ακριβώς επειδή ο επισκέπτης χρησιμοποιεί τα μηχανήματα, τυπώνει ο ίδιος βιώνοντας με τον καλύτερο τρόπο την όλη διαδικασία. Είναι ένα Μουσείο που χάρη στη διαδραστικότητά του, κάνει τα μηχανήματα να “μιλούν”. Είναι ένα Μουσείο ζωντανό».
