Οπως σε όλη τη χώρα έτσι και στο νομό μας είναι πολυάριθμα τα ξωκκλήσια που είναι αφιερωμένα σε Προφήτες και Αγίους και βρίσκονται σ’ ερημικά πολλές φορές μέρη όπως σε σπηλιές και σε φαράγγια ή άλλα στις κορυφές και στις πλαγιές των βουνών, στα πεδινά και παράλια μέρη, αδιάψευστοι μάρτυρες της βαθύτατης πίστης που τρέφει ο λαός μας στην Ορθοδοξία.
Στις πρώην επαρχίες του Νομού Χανίων, μεταξύ πολλών άλλων ξωκκλησιών ορισμένα εξ αυτών είναι αφιερωμένα στον Αγιο Βασίλειο πλην, όμως, την ύπαρξη τους δεν την γνωρίζει η ευρύτερη κοινωνία του χριστεπώνυμου πληρώματος της Εκκλησίας, αλλά μόνο κάτοικοι αυτών των περιοχών. Για τον λόγο αυτό ασχοληθήκαμε επισταμένως καταγράφοντας τα μέρη που βρίσκονται αυτές οι μικρές εκκλησίες που εορτάζουν την 1η του έτους κάθε χρόνο τιμώντας τη μνήμη του Αγίου με άλλες να λειτουργούνται και να πανηγυρίζουν κανονικά και άλλες ετεροχρονισμένα εξαιτίας της μεγάλης απόστασης και των άσχημων καιρικών συνθηκών. Ενδεχομένως να υπάρχουν και άλλα ξωκκλήσια…
Μέσα στα Χανιά είναι αρκετά γνωστό το ξωκκλήσι των Μικρασιατών στο Πασακάκι έχοντας τη δική του μεγάλη ιστορία. Πολύ γνωστό όπως και παλιό είναι επίσης το ξωκκλήσι του Αγίου στα Παλαιά Ρούματα. Τα υπόλοιπα είναι στον Παζινό Ακρωτηρίου, σε παράλια περιοχή στα Ραβδούχα, στο κτήμα Πολυχρονίδη στις Βούβες, στον Καμπανό και στη Σαρακίνα Σελίνου, στην τοποθεσία Στερνί της Ανώπολης Σφακίων 7 περίπου χιλιόμετρα μετά τη γέφυρα της Αράδαινας, ένα από τα τρία κλίτη του κεντρικού Ιερού Ναού στα Λειβάδια Αμυγδαλοκεφαλίου, στη Βάθη ή Κούνενι και τέλος το ξωκκλήσι του Αγίου στην Εξώπολη Αποκορώνου το οποίο επισκεφθήκαμε χθες.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΞΩΚΚΛΗΣΙΟΥ ΕΞΩΠΟΛΗΣ
Στην Εξώπολη μας περίμεναν ο πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Γεώργιος Δουλιανάκης με τον ιεροψάλτη του χωριού Αντώνιο Καπαδουκάκη ή Αναγνώστη για να μας ξεναγήσουν στην περιοχή που βρίσκεται το ξωκκλήσι. Για την ιστορία του, μεταξύ άλλων, μας είπαν ότι «πολύ κοντά με το εκκλησάκι υπήρχαν τα θεμέλια των κατεστραμμένων κελιών από τους Τούρκους στα οποία μέχρι και το 1860 έμεναν και ασκήτευαν καλόγεροι. Οι ζημιές και στην εκκλησία του Αγίου Βασιλείου ήταν μεγάλες αλλά με την υποστήριξη των κατοίκων του χωριού μπορέσαμε και την επισκευάσαμε πολλές φορές. Σε μία από τις επισκευές της βρέθηκαν στην βόρεια πλευρά λείψανα των μοναχών. Νοτιοδυτικά της εκκλησίας υπήρχε πηγή με καθαρό τρεχούμενο νερό από το οποίο εφοδιαζόταν όλο το χωριό και πιο παλιά ακόμα η περιοχή. Χαρακτηριστικό μεγάλο έργο για εκείνα τα χρόνια ήταν το τεχνητό αυλάκι μήκους 50 περίπου μέτρων με πλάτος 1,5 και βάθος 6 μέτρων που χάραξαν μετά το 1810 σε βραχώδη έκταση για να μπορέσει να κυλήσει το νερό και να πάει σε άλλες περιοχές.
Στο χωριό μας τηρούμε τα ήθη και τα έθιμα που κληρονομήσαμε από τους προγόνους μας και εορτάζουμε όλες τις εκκλησίες.
Ο μόνιμος πληθυσμός σήμερα στο χωριό δεν είναι μεγάλος όπως παλιά που υπήρχαν πολύτεκνες οικογένειες με τη μεγαλύτερη να έχει δέκα παιδιά.
Είμαστε γύρω στις 25 οικογένειες αλλά μας συνδέει αγάπη και ενότητα κάνοντας τα καλύτερα για το χωριό μας».
Σύντομο βιογραφικό του Αγίου Βασιλείου
Ο Αγιος Βασίλειος είναι ένας εκ των τριών μεγίστων φωστήρων της τρισηλίου Θεότητος με σπουδαίο κοινωνικό έργο για την εποχή που έζησε και του οποίου τη μνήμη τιμά κάθε χρόνο η Εκκλησία την 1η Ιανουαρίου. Γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Kαισάρεια της Καππαδοκίας της Μ. Ασίας και ήταν γόνος πολύτεκνης οικογένειας. Σπούδασε στην Αθήνα. Ο πατέρας του, Βασίλειος, και η μητέρα του, Εμμέλεια, απέκτησαν (9) εννέα παιδιά, από τα οποία τα (5) πέντε αναδείχθηκαν άγιοι της “Εκκλησίας μας (Βασίλειος, Μακρίνα, Ναυκράτιος, Γρηγόριος επίσκοπος Νύσσης και Πέτρος επίσκοπος Σεβαστείας). Έγινε επίσκοπος Καισαρείας το 370 μ.Χ.
Αναδείχθηκε μέγας κοινωνικός εργάτης κτίζοντας την περίφημη “Βασιλειάδα” ενώ υπήρξε μέγας οργανωτής της μοναστικής ζωής και πατέρας του μοναχισμού στη Μικρά Ασία. Υπήρξε μέγας Θεολόγος και συγγραφέας. Έγραψε τα “Ασκητικά”, ομιλίες στην “Εξαήμερο” “Θεία Λειτουργία” που φέρει το όνομα του και τελείται δέκα φορές τον χρόνο κ.ά.
