Ένα από τα πιο μεγάλης αξίας πλεονεκτήματα του ανθρώπου είναι, κατά τη γνώμη μου, η σύνεση, ιδίως όσες φορές συνοδεύεται με την υπακοή στους γονείς, στους δασκάλους, στους συνανθρώπους του και στους νόμους που κρατούν στέρεο το οικοδόμημα της κοινωνίας.
Η σύνεση, το να σκέφτεται και να δρα κάποιος προσεχτικά και ορθά πριχού πει ή κάνει κάτι στις δημόσιες συναναστροφές του ή στις ιδιωτικές του υποθέσεις, είναι τις περισσότερες φορές χάρισμα. Ό,τι, όμως, εμψυχώνει τους ανθρώπους στην υπακοή και την πειθαρχία δεν είναι άλλο από το να ανταμείβει ο κοινωνικός περίγυρος τον φρόνιμο και τον υπάκουο και να αναγνωρίζει τον κοινωφελή του τρόπο ζωής, δράσης και σκέψης, αλλά, συνάμα, και να τιμωρεί και να περιθωριοποιεί αυτόν που, απείθαρχος όντας, κοιτάζει και νοιάζεται μονάχα για τον εαυτό του και παραβαίνει τους νόμους και τα δικαιώματα των άλλων.
Δεν υπάρχει, λοιπόν, συντομότερος και ασφαλέστερος δρόμος στο να φαίνεται κανείς πειθαρχικός σε ζητήματα της καθημερινής δημόσιας και ιδιωτικής ζωής που θα ήθελε να φαίνεται πειθήνιος, από του να είναι τέτοιος πραγματικά, ξέροντας πόσο αυτό ωφελεί τον ίδιο και το περιβάλλον του. Και τούτο γιατί είναι ίδιον του υπάκουου και του φρόνιμου ανθρώπου το να φροντίζει αυτό που πρέπει, δηλαδή την τήρηση των κοινωνικών κανόνων και των νόμων, παρά να το αμελεί.
Υπακοή και πειθαρχία, βέβαια, δεν εννοούμε την άκριτη υποταγή στη δύναμη και τη θέληση του ισχυροτέρου. Σημαίνει, αφού ελέγχεις από πριν κριτικά την ορθότητά τους, να δέχεσαι κατόπιν και πρόθυμα να εφαρμόζεις αυτά που οι συγκυρίες επιβάλλουν απ’ όλα όσα σου λένε ή ορίζουν – έχοντας στο νου τους το καλύτερο και δικαιότερο και ηθικότερο για σένα – οι γύρω σου, οι συγγενείς δηλαδή και φίλοι, οι δάσκαλοι και οι νόμοι, οι αρχές και οι αξίες, οι ιδέες των συνανθρώπων μας. Φυσικά, κατά τη συνετή και κριτική αντιμετώπιση των άλλων, χρήσιμο είναι να έχουμε πάντα υπόψη και να σεβόμαστε τι είναι αντικειμενικά ηθικό και καλό και τι χωρίς προκαταλήψεις δίκαιο.
Έτσι, με την υπακοή και την τήρηση των νόμων, των αρχών και των αξιών απ’ όλους, η κοινωνία προκόβει και οι πολίτες ευημερούν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους…
