Με µεγάλη επιτυχία πραγµατοποιήθηκε στο Επιµελητήριο Ηρακλείου η παρουσίαση του βιβλίου των ∆ηµητρίου Μπατάκη (∆ρ Πολυτεχνείου Κρήτης και Οικονοµολόγος Υγείας), Γεωργίου Κριτσωτάκη (Αναπληρωτής Καθηγητής Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστηµίου) και Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη (Ακαδηµαϊκός και Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης), µε τίτλο: ‘‘ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Η ∆υναµική των Παρόχων Υγείας, των Ξενοδοχειακών Υπηρεσιών και των Τουριστών’’, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τζιόλα.
Γ
ια το βιβλίο µίλησαν ο Οµότιµος Καθηγητής Γενικής Ιατρικής-Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας κ. Χρήστος Λιονής, ο Επίκουρος Καθηγητής Οικονοµικών της Υγείας στο Τµήµα Πολιτικής Υγείας κ. Ηλίας Κυριόπουλος, ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, και Παγκοσµίου Ιπποκρατείου Ινστιτούτου Ιατρών κ. Γεώργιος Πατούλης, ο ιδρυτής της ΓΕΝΕΣΙΣ, Γενικός Γραµµατέας της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, Αντιπρόεδρος της και Αντιπρόεδρος του Παγκοσµίου Ιπποκρατείου Ινστιτούτου Ιατρών κ. Κωνσταντίνος Πάντος, ο Γενικός Γραµµατέας του Ελληνικού Οργανισµού Τουρισµού (Ε.Ο.Τ.), ενώ τον συντονισµό της συζήτησης είχε ο δηµοσιογράφος κ. Κωνσταντίνος Συλιγάρδος.
Στο βιβλίο παρουσιάζονται οι πεποιθήσεις των ατόµων που ασχολούνται µε τον τουρισµό και τις υπηρεσίες υγείας (δηλαδή των υπαλλήλων των ξενοδοχείων, των παρόχων υγείας, αλλά και των τουριστών), σχετικά µε τον Ιατρικό Τουρισµό στην Ελλάδα και τις προοπτικές ανάπτυξής του. Υπό αυτό το πρίσµα επιχειρείται η εξέταση της ανάπτυξης του Ιατρικού Τουρισµού στην Ελλάδα, η δυνατότητα υποστήριξής του µε τις απαιτούµενες υποδοµές, τα κίνητρα που δίνονται από την πολιτεία για επενδύσεις και η ενηµέρωση των συµβαλλόµενων παραγόντων για τον τοµέα αυτόν.
Είναι αλήθεια ότι µε την πάροδο του χρόνου µεταβάλλονται οι αντιλήψεις περί υγείας και ο Ιατρικός (Ιαµατικός) Τουρισµός εξελίσσεται στον σύγχρονο τύπο του Θεραπευτικού Τουρισµού µε µεγάλη εξειδίκευση και επέκταση δραστηριοτήτων, µε τη χρήση Νέων Τεχνολογιών που προστέθηκαν στις παραδοσιακές παροχές υγείας. Σήµερα, ο Τουρισµός Υγείας έχει εξελιχθεί σε πολλές Χώρες και περιλαµβάνει όλες τις υπηρεσίες που έχουν σχέση µε τη θεραπεία στα πλαίσια της θεραπευτικής και προληπτικής διάστασης της υγείας και την επανάκτηση της καλής φυσικής κατάστασης του ανθρώπινου οργανισµού, όπως τον ιατρικό έλεγχο (medical check ups) κυρίως στην Κρήτη, την ειδική διαιτητική αγωγή (special diets biomarkets), τις βοτανοθεραπείες (herbal remedies), τη γυµναστική, τις ειδικές θεραπείες, όπως αντικαπνιστική, θεραπεία κατά του άγχους, ψυχοθεραπεία κ.ά.
Πέρα όµως από το θέµα της υποδοχής που γίνεται µε τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ιατρών, οι οποίοι βέβαια πρέπει να εξυπηρετούν και τον ντόπιο ασθενή, τίθεται ένα βασικό ερώτηµα: Τελικά, η Κρήτη µπορεί να γίνει ένας νέος προορισµός στον Τουρισµό Υγείας; Τι µπορεί να προσφέρει στην κοινωνία αυτή η µορφή τουρισµού και ειδικότερα η Κρήτη:
Το ερώτηµα αυτό τίθεται πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως µε βάση τα νέα δεδοµένα σε δύο επίπεδα: Πρώτον, έχουµε αύξηση αυτοάνοσων και άλλων νοσηµάτων στην Ευρώπη, και δεύτερον, έχουµε αύξηση του πληθυσµού της τρίτης ηλικίας, ειδικά στην Κίνα, και όχι µόνον, όπου δηµιουργείται µία µετακίνηση του πληθυσµού προς εξεύρεση νέων τόπων διαµονής για ηλικιωµένους και µη. Σε ό,τι αφορά τον χώρο της Ευρώπης, στα παραπάνω συνέβαλαν σε µεγάλο βαθµό οι αλλαγές στο οικονοµικό περιβάλλον πολλών Χωρών, ακόµη και στη Γερµανία, Αµερική, Καναδά κ.ά. γεγονός που οδήγησε στην ανάγκη για αναζήτηση νέων προορισµών που προσφέρουν οικονοµικότερες θεραπείες σύµφωνες µε τα διεθνή πρότυπα ποιότητας. Από την άλλη όµως, οι διαφοροποιήσεις τόσο στις ανάγκες των τουριστών, όσο και στις κοινωνικές αντιλήψεις των ευρωπαϊκών Χωρών, καθώς και οι δηµογραφικές αλλαγές και οι αλλαγές στη νοµοθεσία συναποτελούν καθοριστικούς παράγοντες αύξησης της προσφοράς ιατρικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ευεξίας µε συνακόλουθη την αύξηση της ροής ασθενών. Σε ότι αφορά την Τρίτη ηλικία η Monika Ardelt, Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήµιο της Φλόριντα, εξηγεί ότι πολλοί πιστεύουν ότι τα επιτυχηµένα γεράµατα είναι µια παράταση της µέσης ηλικίας. Θεωρούν ότι εάν δεν αρρωστήσουν, εάν παραµείνουν δραστήριοι και εάν κρατήσουν επαφή µε τους φίλους τους, µπορεί µε έναν µαγικό τρόπο να ξεφύγουν από τα γεράµατα. Το θέµα του ευ-ζειν, της ευδαιµονίας και του σεβασµού στον άνθρωπο είναι ένα µεγάλο θέµα, αλλά πάνω από όλα τρόπος ζωής και συµπεριφοράς.
Σίγουρα ο Ιατρικός Τουρισµός είναι µία µορφή εναλλακτικού τουρισµού µε τεράστιο τζίρο σε παγκόσµιο επίπεδο. Έτσι, µπορεί να αποτελέσει βασικό µοχλό του τουρισµού, αλλά και της οικονοµίας της Ελλάδας. Η εν λόγω µορφή τουρισµού απευθύνεται σε άτοµα που επιθυµούν να χρησιµοποιήσουν ιατρικές υπηρεσίες σε µία Χώρα του εξωτερικού, σε συνδυασµό µε διακοπές.
Παρά ταύτα εκείνο το οποίο πρέπει να προσέξουµε, όπως και σε κάθε άλλη µορφή εναλλακτικού τουρισµού είναι να µην τον µετατρέψουµε σε µαζικό! Έχουµε πλήθος εναλλακτικών δράσεων στην περιοχή µας (από τον οινοτουρισµό µέχρι το θρησκευτικό) και πάνω από όλα δεν είναι η ποσότητα (η οποία µπορεί να οδηγήσει και στον υπερτουρισµό), αλλά στην ποιότητα. Η πρόσφατη Έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου αναφέρει τους κινδύνους που προκύπτουν για την οικονοµία της Ελλάδας, εξαιτίας του υπερτουρισµού και προειδοποιεί ότι «η Ελλάδα βρίσκεται στο χείλος της οικονοµικής κρίσης, λόγω της υπερφόρτωσης της τουριστικής της βιοµηχανίας»! Όπως σε κάθε µορφή ανάπτυξης χρειάζεται η δηµιουργία ενός βιώσιµου µοντέλου και κυρίως «όραµα και στρατηγική».
Συγχαίρουµε τους συγγραφείς και ιδιαίτερα τον ∆ηµήτρη Μπατάκη που µας πρόσφεραν ένα βιβλίο προβληµατισµού για να τεθούν οι σωστές βάσεις στο προτεινόµενο θέµα τοτ Τουρισµού Υγείας.
*Ο δρ Κωνσταντίνος Ζορµπάς είναι γενικός διευθυντής της Ορθοδόξου Ακαδηµίας Κρήτης
