Η ζωή μας συνολικά θεωρούμενη είναι μια και μοναδική παράσταση ενώπιον της κοινωνίας, έστω και εάν δεν προλαβαίνομε να την ολοκληρώσομε. Περνούν και φεύγουν οι άνθρωποι αλλά συνήθως τουλάχιστον προλαβαίνουν και δείχνουν πoιοί ήταν και τι ήθελαν να πουν.
Μια μοναδική παράσταση γεμάτη από καλοσύνη, ευγένεια ψυχής, γενναιοδωρία και μεγάλη προσφορά ήταν η ζωή της Ευαγγελίας Νικολακάκη – Μανιουδάκη, που έφυγε προ ημερών από κοντά μας. Με την παρουσία της εν ζωή χάριζε καταλλαγή, ειρήνη, καλοσύνη, ομόνοια και αισιοδοξία σε όσους την πλησίαζαν. Την έβλεπα να περπατά στην οδό Σφακιανάκη ενώ η φυσιογνωμία της ήταν γεμάτη από αγάπη για τους ανθρώπους και φιλοσοφία για τη ζωή.
Το σπάνιο και τόσο σπουδαίο βιβλίο της “Εραστές της Λευτεριάς” δεν είναι μόνο ένα βιβλίο εγκύρων ιστορικών γνώσεων για την πατριωτική στάση των ανθρώπων του τόπου μας.
Ο τρόπος δημιουργίας αυτού του βιβλίου διδάσκει το πόσο απαραίτητη είναι η ιστορική έρευνα στα ιστορικά αρχεία, στα έγγραφα, στα ντοκουμέντα, στις βιογραφίες των αγωνιστών, στις ημερήσιες διαταγές των στρατιωτικών διοικήσεων, στις γραπτές μαρτυρίες από τα ημερολόγια που γράφτηκαν την ώρα του αγώνα. Διδάσκει το πώς πρέπει να εργάζονται οι ιστορικοί ερευνητές. Επίσης η λαϊκή ρίμα και η λογοτεχνία αποθανατίζουν και αναδεικνύουν τους μεγάλους αγωνιστές.
Η Ευαγγελία Νικολακάκη – Μανιουδάκη έκανε ιστορική έρευνα επί δεκαετίες. Ανακάλυψε τους θησαυρούς του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, που ακόμη περιμένει να βρεθεί ο μεγαλύτερος από το σημερινό και κατάλληλος χώρος για να το στεγάσει. Μεγάλη ευθύνη έχομε όλοι οι Χανιώτες και ιδιαίτερα βέβαια οι αρμόδιοι.
Προσωπικά αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για τη μεγάλη φιλοξενία που δέχτηκα στο σπίτι της Ευαγγελίας από τον αγαπητό μου φίλο τον σύζυγο της Λευτέρη Μανιουδάκη, που τόσο επιτυχημένα ο Βαγγέλης Κακατσάκης τον ονόμασε καλλιτέχνη επιπλοποιό και βέβαια από την ίδια την Ευαγγελία.
Εξίσου φιλόξενα είναι και τα παιδιά της οικογένειας, η κόρη τους Νίκη Μανιουδάκη και ο σύζυγος της Γιώργος Χαραλαμπίδης και η θαυμάσια κόρη τους η Βαρβάρα που έχομε γνωρίσει, μηχανικοί και οι τρεις. Ο γιός της οικογένειας Δημήτρης Μανιουδάκης μηχανικός και αυτός και η σύζυγος του Άννα Πρωτοπαπαδάκη με τα παιδιά τους Ευαγγελία, Λευτέρη, Μαριάννα. Η δεύτερη κόρη της οικογένειας Αργυρώ Μανιουδάκη φαρμακοποιός και ο σύζυγος της Νίκος Κεφαλληνός με τα παιδιά τους Ζωή, Βαλιάνο, Λευτέρη.
Επειδή η Ευαγγελία Νικολακάκη – Μανιουδάκη δαπάνησε τον ελεύθερο χρόνο της για να γράφει βιβλία, αφιερώνω στη μνήμη της ένα ποίημα από την ανέκδοτη ακόμη συλλογή μου. Όπως βέβαια γνώριζε η ίδια η Ευαγγελία η ζωή μας είναι γεμάτη από αντιθετικότητα, από αντινομίες και αντιφάσεις. Άλλωστε αυτό μας δίδαξαν οι Έλληνες προσωκρατικοί φιλόσοφοι. Το ποίημα αυτό αναφέρεται στις αντινομίες και την αντιθετικότητα της ζωής που διδάσκει κατ’ εξοχήν ο Ηράκλειτος και στην καταστροφική εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία, με τραγικό πρωταγωνιστή τον Αλκιβιάδη:
ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΡΑΨΑΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΑΣ
Στα βιβλία γράψαμε το όνομα μας
Σχεδιάσαμε τη σοφία και τη γνώση
με την ψυχή και την καρδιά μας
και ήταν μεγάλη η αντινομία.
Με σπασμένες τις κεφαλές των Ερμών
Ξεκινούσαμε για την Σικελία.
Ήταν μεγάλη η θαλασσοταραχή
Μπορούσε να μη βρούμε το νησί
να σβηστεί η γραφή και να χαθούνε τα βιβλία.
