Από τα πρώτα χρόνια των µνηµονίων, όλες οι µελέτες προέβλεπαν συνεχές “peak” του τουρισµού. Αύξηση των διεθνών αφίξεων, αύξηση των διανυκτερεύσεων µε ρυθµούς πρωτόγνωρους, που κινούνται γύρω στο 5% ετησίως.
Στην Κρήτη, στοιχεία του 2022, έχουµε 406.972 κλίνες, που επιµερίζονται σε 195.979 κλίνες σε ξενοδοχεία, 55.758 κλίνες σε ενοικιαζόµενα δωµάτια και 155.235 κλίνες σε βραχυχρόνια µίσθωση. Οι αριθµοί των κλινών, µε βάση τον αριθµό των µονάδων που έχουν προγραµµατιστεί να γίνουν στο µέλλον, και είναι είτε στο στάδιο αδειοδότησης είτε στο στάδιο κατασκευής µεγαλώνουν µε ραγδαίους ρυθµούς. ∆υο κρίσιµοι δείκτες είναι ο λόγος κλίνες / πληθυσµός και επισκέπτες / πληθυσµός, που βρίσκονται σήµερα σε 0,65 και 8 αντίστοιχα, νούµερα ιδιαίτερα υψηλά. Ειδικά ο δείκτης επισκέπτες / πληθυσµός προσεγγίζει νούµερα Βενετίας, µιας πολύ κορεσµένης τουριστικά περιοχής. Με τους σηµερινούς ρυθµούς «ανάπτυξης» του τουριστικού προϊόντος, οι κρίσιµοι αυτοί δείκτες γιγαντώνονται χρονιά µε τη χρονιά. ∆ηλαδή η κατάσταση στο νησί, για τους µονίµους κατοίκους, θα γίνεται κάθε χρόνο και χειρότερη. Εντονότατο κυκλοφοριακό στις πόλεις, παραλίες υπερβολικά γεµάτες, ακρίβεια στη διασκέδασή, το φαγητό, τη διαµονή, τα ρούχα, τις µεταφορές, συνεχή και ραγδαία υποβάθµιση του περιβάλλοντος, προβλήµατα µε τους φυσικούς πόρους, όπως νερό κλπ. , τροχαία, ηχορύπανση κλπ. Τώρα πια οι διακοπές σε νησί έχουν γίνει δυσανάλογα ακριβές για τους Έλληνες, ενώ είναι πιο οικονοµικό να πας διακοπές στο εξωτερικό παρά στην Ελλάδα. Βιώσαµε µάλιστα, φέτος, και τις γνωστές προκλητικές και απαράδεκτες παροτρύνσεις του κ. Πορτοσάλτε, του «τύπου» «Μην παίρνετε άδειες Αύγουστο να χωράνε οι τουρίστες» της Βουλευτή Κας Βούλτεψη «να πηγαίνουµε στα χωριά µας» καθώς και του Αντιδηµάρχου Σαντορίνης «να µένουµε στα σπίτια µας», αν περιοριστούµε στις πιο γνωστές. Είναι εµφανέστατό λοιπόν ότι σε πολλές επώνυµες τουριστικές περιοχές της χώρας, αναµεσά τους σε κυρίαρχή θέση η Κρήτη και ο Νόµος Χανίων, έχουµε φτάσει σε υπερτουρισµό η φτάνουµε πολύ γρήγορα, ανάλογα µε τους οικονοµικούς δείκτες που λαµβάνει ο καθένας υπόψη του. ∆ηλαδή, πια οι αρνητικές συνέπειες του τουρισµού, στους µόνιµους κατοίκους αλλά και στις υπόλοιπές αναπτυξιακές δυνατότητές ενός τόπου, οι οποίες παραµελούνται, αρχίζουν να γιγαντώνονται και σε κάποιες περιπτώσεις να ξεπερνούν τα όποια θετικά, που σίγουρα υπάρχουν σε µια ήπια και πολυεπίπεδη τουριστική ανάπτυξή, που θα εντάσσεται ισόρροπα σε µια πολυεπίπεδη και πλουραλιστική ανάπτυξη ενός τόπου. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η «µονοκαλλιέργεια» κάθε είδους γιγαντώνει τις αρνητικές παρενέργειες.
Όµως υπάρχουν και έµµεσες αρνητικές συνέπειες του υπερτουρισµού. Χαρακτηριστικά στα Χανιά, όλες σχεδόν οι δράσεις – παρεµβάσεις του ∆ήµου κατευθύνονται – εστιάζονται µε επίκεντρο τον τουρίστα. Πανάκριβα έργα, αµφιβόλου αισθητικής -χρησιµότητας, γίνονται µόνο όπου «περνά» ο επισκέπτης. Οι υπόλοιπες περιοχές του Καλλικρατικού ∆ήµου βιώνουν µια πρωτόγνωρη εγκατάλειψη ακόµα και σε περιοχές µέσα στα όρια του πρώην ∆ήµου Χανίων. Επιπλέον, δηµιουργούνται αρνητικές παρενέργειες σε άλλες µορφές ανάπτυξης, πιο ήπιες, όπως πχ Πανεπιστήµια, Εκπαίδευση, ∆ηµόσια ∆ιοίκηση κλπ. . Οι φοιτητές, οι καθηγητές, οι δάσκαλοι, οι δηµόσιοι λειτουργοί δεν βρίσκουν επίσης αξιοπρεπή κατάλυµα για να µείνουν ενώ το κόστος ζωής σε ένα τουριστικό µέρος δε µπορεί να καλυφθεί από ένα πενιχρό δηµόσιο µισθό.
Πιστεύω ότι πρέπει να ληφθούν άµεσα τα παρακάτω µέτρα:
Καµιά δηµόσια επιδότηση – επιχορήγηση για νέα ξενοδοχεία. Σήµερα δίνονται υψηλές επιδοτήσεις, περίπου 50% της συνολικής επένδυσης. Όποιος θέλει να γίνει ξενοδόχος ή να φτιάξει ένα ακόµα ξενοδοχείο, να το φτιάξει µε δικά του χρήµατα. Οι λιγοστοί δηµόσιοι πόροι να κατευθυνθούν σε άλλες µορφές επένδυσης, προς χάρη µιας πλουραλιστικής και πολυεπίπεδης ανάπτυξης, αλλά και για τη βελτίωση των υποδοµών,
Άµεσα εφαρµογή κλιµακωτού τέλους παρεπιδηµούντων ανά κλίνη και διανυκτέρευση σε όλες τις µορφές καταλύµατος, χωρίς καµµιά εξαίρεση,
Άµεση επιβολή ΦΠΑ στα καταλύµατα βραχυχρόνιας µίσθωσης,
∆ηµιουργία συγχρόνου θεσµικού πλαισίου, για τα καταλύµατα βραχυχρόνιας µίσθωσης, που θα βάζει τέρµα στη σηµερινή ασυδοσία,
Σε συγκροτήµατα κατοικιών, όπου τα καταλύµατα βραχυχρόνιας µίσθωσής υπερβαίνουν ένα σηµαντικό ποσοστό, πανό από 20% της συνολικής δόµησης, να εφαρµόζεται, συνολικά στο συγκρότηµα, η νοµοθεσία για ξενοδοχεία, και το κόστος να επιµερίζεται στους ιδιοκτήτες των καταλυµάτων βραχυχρόνιας µίσθωσης.
Είναι εµφανέστατο πια, ότι οφείλουµε να πάρουµε µέτρα χθες για την αντιµετώπιση του υπερτουρισµού, διαφορετικά πρόκειται να βιώσουµε στο άµεσο µέλλον πολύ άσχηµες καταστάσεις, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς µήνες, που θα µας εκθέσουν και ως χώρα και ως πολίτες. Η ανάπτυξη που προωθεί η κυβέρνηση «Μητσοτάκη» µέσα από τον τουρισµό, τις ΑΠΕ και το real estate, αδιαφορεί για τις αναπτυξιακές δυνατότητες της χώρας, σπαταλά τους λιγοστούς διαθέσιµους δηµόσιους πόρους και, πρέπει να ανατραπεί.
