∆ραστική µείωση στα αεροπορικά ταξίδια, στην κατανάλωση κρέατος, στη χρήση των µέσων µαζικής µεταφοράς… µήνα µε το µήνα και προσπάθεια για υιοθέτηση πιο βιώσιµων συµπεριφορών για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Το υπεύθυνο µάρκετινγκ (ΥΜ) αναφέρεται σε πρακτικές που στοχεύουν στην προώθηση πιο οικολογικής, δικαιότερης ή πιο υπεύθυνης κατανάλωσης.
Συγκεκριµένα, αυτό µπορεί να περιλαµβάνει ενέργειες µάρκετινγκ που στοχεύουν στην ανάδειξη προϊόντων που θεωρούνται πιο οικολογικά, µε µεγαλύτερο σεβασµό προς τον πλανήτη ή πιο ενάρετα σε κοινωνικοοικονοµικό επίπεδο. Μπορεί επίσης να είναι καµπάνιες µάρκετινγκ που ενθαρρύνουν τους πελάτες να καταναλώνουν καλύτερα. Το ΥΜ περιλαµβάνει επίσης την επιλογή πιο οικολογικών και υπεύθυνων καναλιών διανοµής και πωλήσεων.
Στόχοι
Για την ακριβή έννοια του ΥΜ ακολουθούν τρεις κύριοι στόχοι που πρέπει να εκπληρώσει όταν η εφαρµογή του είναι επιτυχής.
∆ιαβεβαίωση. Το κοινό σχετικά µε τη βιωσιµότητα και τη συνέπεια της κατεύθυνσης που ακολουθεί η επιχείρηση, τους εργαζόµενους σχετικά µε το θετικό αντίκτυπο της δραστηριότητάς τους στο περιβάλλον καθώς και τους επενδυτές σχετικά µε την ικανότητα του οργανισµού να σέβεται τα ισχύοντα πρότυπα και να προσαρµόζεται στις αλλαγές της κοινωνίας.
Αλλαγή νοοτροπιών. Αλλάζοντας πρώτα βαθιά τις συνήθειες των καταναλωτών/τριών και παρουσιάζοντας τον οικολογικό σχεδιασµό και τη νηφαλιότητα ως επιθυµητές πρακτικές.
Καινοτοµία. Προτείνοντας συγκεκριµένες λύσεις σε πραγµατικά και σοβαρά προβλήµατα.
Υπεύθυνη κατανάλωση: φιλοδοξίες και αρχή της εφαρµοσιµότητας.
Το ΥΜ είναι µια ολοένα και πιο διαδεδοµένη πρακτική στις επιχειρήσεις. Πράγµατι, όλο και περισσότεροι φορείς (επιχειρήσεις, καταναλωτές, δηµόσιοι φορείς) συνειδητοποιούν τη σηµασία των θεµάτων βιώσιµης ανάπτυξης: σεβασµός στο περιβάλλον και την οικολογία, τη µετάβαση προς µια δικαιότερη και ισοµοιρασµένη οικονοµία, τη µετάβαση στην υπεύθυνη κατανάλωση (ΥΚ).
Αντιµέτωπες µε αυτή τη συνειδητοποίηση, οι επώνυµες µάρκες προσαρµόζονται και προσπαθούν να κάνουν τη µετάβαση σε µοντέλα που ανταποκρίνονται σε αυτές τις προκλήσεις. Για αρκετά χρόνια, µελέτες αγοράς έδειξαν ότι οι επώνυµες µάρκες που ασκούν ΥΜ και προωθούν βιώσιµα ή οικολογικά υπεύθυνα προϊόντα πωλούν καλύτερα από άλλες. Εποµένως, το ΥΜ είναι χρήσιµο για την ανάπτυξη πωλήσεων, τη διατήρηση των πελατών και την οικοδόµηση εµπιστοσύνης µε αυτούς.
ΥΚ είναι αυτή που σέβεται περισσότερο το περιβάλλον ή είναι πιο ηθική, δηλαδή όπου οι καταναλωτές θέλουν να ευνοήσουν τα καταναλωτικά προϊόντα που κατασκευάζονται υπό συνθήκες που σέβονται το περιβάλλον, τους νόµους περί προστασίας της εργασίας ή το δίκαιο εµπόριο. Η βιώσιµη κατανάλωση ή η οικολογική κατανάλωση είναι µια µορφή υπεύθυνης κατανάλωσης, η οποία πιο συγκεκριµένα αποτελεί µέρος µιας προσέγγισης βιώσιµης ανάπτυξης και αντιστοιχεί σε µια δέσµευση του πολίτη για την ατοµική και συλλογική ποιότητα ζωής. Οι βιώσιµες ή οι πράσινες αγορές συµµετέχουν όλο και περισσότερο στα τµήµατα αγορών, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δηµόσιο τοµέα.
Μερικά παραδείγµατα υπεύθυνης κατανάλωσης.
Υπεύθυνη Κατανάλωση για την προστασία της υγείας
Η ΥΚ θα ωφελήσει την υγεία των πολιτών. Τα ρούχα µπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες, ο χρόνος που αφιερώνεται κοιτάζοντας µια οθόνη µπορεί να επηρεάσει την όραση (εκτός από την πρόκληση ψηφιακής ρύπανσης) ή τα τρόφιµα που καταναλώνονται µπορεί να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό και το αναπαραγωγικό σύστηµα.
Υπεύθυνη Κατανάλωση για τη διατήρηση του περιβάλλοντος
Ο περιορισµός της κατανάλωσης συµβάλλει στην καταπολέµηση της εξάντλησης των φυσικών πόρων.
Η κατανάλωση προϊόντων καλύτερης ποιότητας συµβάλλει στη µείωση της πίεσης στο περιβάλλον.
Η κατανάλωση προϊόντων διατροφής από βιώσιµες γεωργικές µεθόδους όπως η αγροοικολογία και η βιολογική γεωργία συµβάλει στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και στην καταπολέµηση της εξάντλησης του εδάφους ή της ερηµοποίησης.
Ο περιορισµός της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων καθιστά δυνατή την έµµεση δράση κατά της υπερθέρµανσης του πλανήτη (παραγωγή αερίου µεθανίου που συµβάλλει στο φαινόµενο του θερµοκηπίου και στην αποψίλωση των δασών).
Σύντοµα, θα υπολογίζεται το Eco-Score
Η κυβέρνηση και οι εθελοντικές εταιρείες από διάφορους τοµείς δραστηριότητας συµµετέχουν στην ανάπτυξη επισήµανσης σχετικά µε τις περιβαλλοντικές επιδόσεις ενός προϊόντος. Με το ίδιο πλαίσιο µε το Nutri-Score, το Eco-Score θα δείξει στους καταναλωτές τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο ενός προϊόντος.
Συµπερασµατικά, εναπόκειται στους παράγοντες της προσφοράς να δράσουν. Οι επιχειρήσεις να ευθυγραµµιστούν µε τις καταναλωτικές φιλοδοξίες και όχι το αντίστροφο.
Καθηγητής
Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδηµαϊκός
Βασιλική Ακαδηµία Οικονοµικών & Χρηµατοοικονοµικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδηµία των ∆ιδακτόρων
Επίτιµος ∆ρ. ΑΠΘ
Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France
CIHEAM – International Center for Advanced Mediterranean Agronomic Studies, France, Greece
