■ Ο Κώστας Θωκταρίδης αποκαλύπτει τα µυστικά του
Την πλώρη του ιταλικού υποβρυχίου Jantina που βυθίστηκε κατά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο και µοναδικά ντοκουµέντα φέρνει στο φως η ερευνητική οµάδα του Κώστα Θωκταρίδη, ολοκληρώνοντας έτσι το πάζλ της ιστορίας του.
Το Jantina είχε βυθιστεί στις 5 Ιουλίου του 1941 από τις τορπίλες του βρετανικού υποβρυχίου ΗMS Torbay. Τον Νοέµβριο του 2021 το ιταλικό υποβρύχιο είχε εντοπιστεί από τον Κ. Θωκταρίδη και την οµάδα του νότια της Μυκόνου σε βάθος 103 µέτρων.
Όπως διαπιστώθηκε , το υποβρύχιο κείτεται στον βυθό µε κλίση 53 µοιρών αριστερά ενώ διακρίνεται ο πυργίσκος και το χαρακτηριστικό πυροβόλο καταστρώµατος 102 χιλιοστών. Τα περισκόπια είναι κατεβασµένα και η ανθρωποθυρίδα του πυργίσκου είναι ανοιχτή.
Η πλώρη του όµως έχει αποκοπεί από το υπόλοιπο υποβρύχιο όταν αυτό βυθίστηκε µετά από ναυµαχία µε το βρετανικό υποβρύχιο HMS Tοrbay.
∆υόµιση χρόνια µετά την αρχική ανακάλυψη του ιταλικού υποβρυχίου, σε βάθος 103 µέτρων και σε µεγάλη απόσταση από το υπόλοιπο υποβρύχιο βρέθηκε και ταυτοποιήθηκε η πλώρη του JANTINA. Βρίσκεται σε βάθος 103 µέτρων και ακουµπά στο βυθό µε την αριστερή πλευρά. Η κατάσταση της πλώρης παρότι έχουν περάσει 83 χρόνια από την ηµέρα της βύθισης είναι εξαιρετική.
Όπως εξηγεί ο Κώστας Θωκταρίδης: « Στην πραγµατικότητα µιλάµε για δυο τµήµατα ναυαγίου την πλώρη και το υπόλοιπο τµήµα του υποβρυχίου που είναι και το µεγαλύτερο σε µήκος. Ενώ η πλώρη βυθίστηκε αµέσως το υπόλοιπο υποβρύχιο συνέχιζε να πλέει και βυθίστηκε αρκετά αργότερα διανύοντας µια σηµαντική απόσταση στην επιφάνεια της θάλασσας. Είναι χαρακτηριστικός ο ανθυποβρυχιακός κόφτης που διαθέτει αυτός ο τύπος υποβρυχίου στην πλώρη. ∆ιακρίνονται επίσης οι κλειστοί τορπιλοσωλήνες κάτι που φανερώνει ότι το JANTINA δεν ήταν σε πολεµική έγερση άρα δεν είχαν αντιληφθεί τον κίνδυνο από το βρετανικό υποβρύχιο».
ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ
Η οµάδα ολοκλήρωσε την έρευνα και σε ιστορικό επίπεδο συλλέγοντας στοιχεία από πρωτογενείς πηγές και φέρνοντας στο φως σπάνια ντοκουµέντα από τα ιταλικά, βρετανικά και γερµανικά αρχεία.
Στο τελευταίο του ταξίδι το JANTINA είχε αποπλεύσει από την Λέρο. Στο υποβρύχιο επέβαιναν 48 άτοµα. Το απόγευµα της 5ης Ιουλίου 1941 έπλεε στην επιφάνεια, νότια της Μυκόνου µε τελικό προορισµό την Μεσίνα της Ιταλίας. Στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή περιπολούσε το βρετανικό υποβρύχιο HMS TΟRBAY. Το HMS TORBAY – σύµφωνα µε το πολεµικό ηµερολόγιο που συνέταξε ο κυβερνήτης του αµέσως µετά την επίθεση- εντόπισε το Jantina από απόσταση 4 ναυτικών µιλίων, σήµανε συναγερµό και όντας σε περισκοπικό βάθος πήρε θέση επίθεσης. Η αναµέτρηση δύο υποβρυχίων είναι σπάνιο ναυτικό γεγονός. Στις 20:16 εξαπέλυσε τορπιλική επίθεση µε µια δέσµη 6 τορπιλών από απόσταση 1500 γιαρδών. Παρά την απέλπιδα προσπάθεια του πληρώµατος του ιταλικού υποβρυχίου να τις αποφύγει, αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Οι δυο πρώτες τορπίλες πέρασαν µπροστά από το ιταλικό υποβρύχιο χωρίς να βρουν στόχο. Στις 20:17 όµως η δεύτερη οµάδα τορπιλών βρήκε στόχο και δηµιούργησε πολύ ισχυρή έκρηξη κόβοντας ένα µεγάλο τµήµα της πλώρης του υποβρυχίου. Ένα γερµανικό JU 52 που πετούσε από τη Ρόδο προς την Αθήνα είδε το JANTINA να χτυπιέται από τορπίλη και µια δεύτερη τορπίλη να εκρήγνυται στην ακτή. Το γερµανικό αεροσκάφος σήµανε συναγερµό και τρία σκάφη τύπου MAS από τη Σύρο και ένα µηχανοκίνητο σκάφος από τη Σάµο καθώς και τρία υδροπλάνα από τη Ρόδο και τη Λέρο κατευθύνθηκαν στην περιοχή. Λίγο πριν βυθιστεί το JANTINA πάνω από 20 από τους συνολικά 48 επιβαίνοντες κατάφεραν να πέσουν στην θάλασσα όµως τελικά µόνο δύο αξιωµατικοί και τέσσερις υπαξιωµατικοί κατάφεραν να φτάσουν στην ∆ήλο µετά από έξι έως επτά ώρες κολύµβησης. Οι επιζώντες µεταφέρθηκαν αργότερα µε υδροπλάνο στον Πειραιά. Ανάµεσα στους 42 άνδρες που σκοτώθηκαν ήταν και ο κυβερνήτης του υποβρυχίου Vincenzo Politi η σορός του οποίου ανασύρθηκε µετά από έρευνες.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ JANTINA
Το JANTINA καθελκύσθηκε το 1932 στην La Spezia Ιταλίας και ήταν κλάσης ARGONAUTA.
Το µήκος του ήταν 61,5 µέτρα, το πλάτος 5,65 µέτρα και το εν καταδύσει εκτόπισµά του ήταν 810 τόνοι. Στην επιφάνεια είχε ικανότητα µέγιστης ταχύτητας πλεύσης 14 κόµβους, ενώ σε κατάδυση 8. Το µέγιστο επιχειρησιακό του βάθος ήταν τα 80 µέτρα. Ο οπλισµός του αποτελείτο από 4 τορπιλοσωλήνες στην πλώρη και 2 στην πρύµνη. Επίσης διέθετε ναυτικό πυροβόλο καταστρώµατος 102/35.
Ιστορική Έρευνα
Για την συγκεκριµένη έρευνα και τεκµηρίωση χρησιµοποιήθηκε πρωτογενές υλικό από τις ακόλουθες πηγές:
1. Ιταλική Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού (MARINA MILITARE, UFFICIO STORICO).
2. Βρετανικά Αρχεία στην Αγγλία (The National Archives).
3. Γερµανικά Πολεµικά Ηµερολόγια ναυτικού (KTB – Αιγαίου & Αττικής).
Συντελεστές: Νίκος Ανέστης, Ρένα Γιατροπούλου, Κουµαριανός Νίκος, Θωκταρίδη Αγάπη Ωκεανίς, Θωκταρίδης Κώστας, Βουγίδης Σπύρος, Alexiades Platon, και Sippl Ricardo.
