Αυξημένο αγοραστικό ενδιαφέρον καταγράφεται στην κτηματαγορά των Χανίων το δεύτερο εξάμηνο του 2018, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η έρευνα της “Δανός – Μελάκης”.
Όπως παρατηρούν οι συντάκτες της έρευνας, ειδικά στην αγορά κατοικίας ο όγκος και οι αξίες (αγοραία και μισθωτική) παρουσιάζουν αυξητική τάση σε όλες τις περιοχές, κεντρικές και μη, για κατοικίες όλων των μεγεθών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ζητούμενες τιμές κινήθηκαν αυξητικά σε σχέση με το 2017 σε ποσοστό περίπου 5-10% σε κεντρικές περιοχές, ενώ η πτωτική διαπραγμάτευση κινείται πλέον σε ποσοστά του 5-10%.
Γενικότερος κανόνας είναι ότι οι τιμές μίσθωσης και πώλησης διαφοροποιούνται ανάλογα με την ακριβή θέση, την ηλικία, την ποιότητα κατασκευής και το επίπεδο συντήρησης των ακινήτων.
Η ΑΓΟΡΑ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ
Στα Χανιά, στην περιοχή του κέντρου, η πλειοψηφία των κατοικιών είναι τουλάχιστον 30-40ετίας και το εύρος τιμών κυμαίνεται στα 750-1.200 €/τμ, ανάλογα με τη θέση, την ηλικία και τη συντήρηση, ενώ οι τιμές πώλησης για νεόδμητα ακίνητα κυμαίνονται στα 2.000-2.500€/τμ. Οι τιμές πώλησης για νέες συμβατικές κατασκευές σε δημοφιλείς οικιστικές περιοχές κοντά στο κέντρο της πόλης, κυμαίνονται στα 1.900-2.300 €/τμ στη Χαλέπα, στα 1.900-2.200€/τμ στη Νέα Χώρα και στα 1.800-2.100 €/τμ στα Λενταριανά και την Αμπεριά.
Όσον αφορά στις τιμές μίσθωσης, λόγω του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης υπάρχει μεγάλη έλλειψη και παρουσιάζουν ανοδική πορεία σε σχέση με το 2017.
Στο Ηράκλειο, στην περιοχή του κέντρου, η πλειοψηφία των κατοικιών είναι άνω της 25ετίας, με τις τιμές πώλησης να κυμαίνονται στα 800-1.200 €/τμ, ανάλογα με τη συντήρηση και τη δυνατότητα στάθμευσης. Οι τιμές των νεόδμητων διαμερισμάτων σε δημοφιλείς περιοχές περιμετρικά του κέντρου, όπως η Ανάληψη, ο Μασταμπάς και ο Θέρισσος, καθώς και στο προάστιο του Αγίου Ιωάννη κυμαίνονται στα 1.800-2.200 €/τμ. Στις υπόλοιπες επεκτάσεις (Δειλινά, Κορώνη Μαγαρά, Μεσαμπελιές, Πατέλες, Πόρος, Κατσαμπάς, Μπεντεβή), οι τιμές πώλησης κυμαίνονται στα 1.700-2.100 €/τμ. Οι τιμές μίσθωσης παρέμειναν σχεδόν σταθερές και κυμαίνονται στα 4-6 €/τμ, με τις μεγαλύτερες τιμές να αφορούν στο κέντρο και τα δημοφιλή προάστια, όπως ο Άγιος Ιωάννης.
Στο Ρέθυμνο, η πλειοψηφία των κατοικιών στην περιοχή της Παλιάς Πόλης είναι κτίρια μεγάλης παλαιότητας, με το εύρος τιμών πώλησης να κυμαίνεται στα 1.050-1.400€/τμ και όταν είναι ανακαινισμένες από 2.000€ και πάνω ανάλογα με τη θέση, την προβολή και τη θέα τους. Οι τιμές πώλησης για νέες συμβατικές κατοικίες σε περιοχές κοντά στο κέντρο, όπως η Καλλιθέα, ο Μασταμπάς και ο Κουμπές, κυμαίνονται στα 1.600-2.000€/τμ ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ιδιοκτησίας, όπως η προβολή, ο όροφος, η θέα και το μέγεθος. Τα μισθώματα παρουσιάζουν αύξηση σε σχέση με το 2017, λόγω της μειωμένης προσφοράς ακινήτων για μακροχρόνια μίσθωση.
Τέλος, στο Λασίθι, στις πόλεις του Αγίου Νικολάου, της Ιεράπετρας και της Σητείας, οι μεγαλύτερες τιμές πώλησης εντοπίζονται στην παραθαλάσσια ζώνη, καθώς και στις νέες επεκτάσεις, λόγω της ύπαρξης κατασκευών μικρής ηλικίας, ενώ οι τιμές πώλησης στα παλαιά τμήματα των πόλεων είναι ελαφρώς μικρότερες. Όσον αφορά στις τιμές μίσθωσης, αυτές παρέμειναν σταθερές σε σχέση με το 2017.
ΕΞΟΧΙΚΑ
Όσον αφορά στον τομέα της εξοχικής κατοικίας, καταγράφονται σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες, δεδομένης της πτώσης των τιμών κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.
Ο αριθμός των απούλητων εξοχικών κατοικιών στην Κρήτη μειώνεται σταδιακά, λόγω αύξησης του ενδιαφέροντος από ξένους ή εγχώριους επενδυτές, αλλά και της παύσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Ταυτόχρονα, οι τιμές πώλησης έχουν παραμείνει σταθερές σε σχέση με το 2017.
Η ΑΓΟΡΑ ΓΡΑΦΕΙΩΝ
Αυξημένο είναι το ενδιαφέρον στα Χανιά για χώρους υψηλών προδιαγραφών ώστε να αξιοποιηθούν ως γραφεία, με την αγορά στον τομέα αυτό να παρουσιάζει ανοδική πορεία το 2ο εξάμηνο του 2019.
Η πιο ακριβή περιοχή για μίσθωση γραφείου είναι τα Δικαστήρια, με τις τιμές να κυμαίνονται στα 5-8 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Οι υψηλότερες αγοραίες αξίες εντοπίζονται στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στην Πλατεία 1866 και τις οδούς Χατζημιχάλη Γιάνναρη και Σκαλίδη, όπου κυμαίνονται από 1300€-1800€/τ.μ.
Στο Ηράκλειο, το ενδιαφέρον για γραφεία συγκεντρώνεται στο κέντρο της πόλης με τις τιμές μίσθωσης να κυμαίνονται από 5-10 €/τ.μ.. Αντιθέτως, η ζήτηση για χώρους που βρίσκονται εκτός των κεντρικών οδών και στα προάστια της πόλης είναι σχεδόν μηδενική. Οι τιμές πώλησης των γραφείων κυμαίνονται από 700- 2700 €/τ.μ. αναλόγως της παλαιότητας.
Στο Ρέθυμνο, η βασική αγορά γραφείων συγκεντρώνεται στο εμπορικό κέντρο της πόλης, την Παλιά Πόλη και την Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου, ενώ νέοι γραφειακοί χώροι (10ετίας) εντοπίζονται στις βασικές οδούς εισόδου στο κέντρο της πόλης, όπως οι Λεωφόροι Ηγουμένου Γαβριήλ (δυτική είσοδος) και Πορτάλιου (ανατολική είσοδος). Οι τιμές πώλησης τους κυμαίνονται από 1100- 2100 €/τ.μ. αναλόγως παλαιότητας, ενώ μίσθωσης από 5-10 €/τ.μ.
Τέλος, στο Λασίθι, λόγω του μικρού σχετικά μεγέθους των πόλεων, οι γραφειακοί χώροι συγκεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά γύρω από την πλατεία κάθε πόλης. Οι τιμές πώλησης τους κυμαίνονται από 700-1500 €/τ.μ. αναλόγως παλαιότητας, ενώ μίσθωσης από 3-7 €/τ.μ.
ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ
Στα Χανιά, το μεγαλύτερο μισθωτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται στο Παλιό Λιμάνι, με τα μισθώματα να κυμαίνονται στα 25-40 €/τμ, ενώ σε ειδικές περιπτώσεις μικρών καταστημάτων μπορεί να φτάσει και τα 50€/ τ.μ., ενώ οι οδοί με τη μεγαλύτερη εμπορικότητα εξακολουθούν να είναι η Χάληδων, η Χατζημιχάλη Γιάνναρη και το ανατολικό τμήμα της Σκαλίδη, όπου τα μισθώματα κυμαίνονται στα 30-40 €/τμ. Σε αυτές έρχεται να προστεθεί και η Τζανακάκη μέχρι το σημείο του Κήπου, όπου η ζήτηση εκτοξεύθηκε, λόγω της μη ύπαρξης χώρων στα υπόλοιπα βασικά σημεία.
Στο Ηράκλειο, το μισθωτικό ενδιαφέρον εντοπίζεται κυρίως στα καταστήματα εντός των τειχών. Οι οδοί με την μεγαλύτερη εμπορικότητα παραμένουν η Δαιδάλου, η 1866 και η πλατεία Λιονταριών, με τα μισθώματα να κυμαίνονται στα 20-50 €/τμ.
Στο Ρέθυμνο, τα μηνιαία μισθώματα κυμαίνονται στα 15-30 €/τμ στην οδό Αρκαδίου (με τις μεγαλύτερες τιμές να αφορούν στο βόρειο τμήμα της οδού) και στα 10-15 €/τμ στις δευτερεύουσες οδούς (Γερακάρη, Εθνικής Αντιστάσεως) της Παλιάς Πόλης.
Τέλος, στο Λασίθι, η εμπορική δραστηριότητα συγκεντρώνεται κυρίως στην παραλιακή ζώνη και στο κέντρο των πόλεων, ενώ η σχετικά μικρή προσφορά ακινήτων έχει ως συνέπεια τις αρκετά υψηλές μισθωτικές και αγοραίες αξίες σε αρκετές περιπτώσεις.
Τουριστικές επενδύσεις
Την ίδια ώρα, μεγάλες επενδύσεις σε νέες τουριστικές και ξενοδοχειακές μονάδες βρίσκονται σε πορεία εξέλιξης. Σύμφωνα με τη “Δανός – Μελάκης”, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση δυο κορυφαίων tour της Ευρώπης, TUI και Thomas Cook, οι οποίοι γνωστοποίησαν τις προθέσεις τους για την απόκτηση ακόμη 20 ξενοδοχειακών μονάδων στη χώρα μας (από 10 ο καθένας).
Ένα βήμα πιο κοντά στην έναρξη της υλοποίησης τουριστικής επένδυσης, ύψους 408 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, βρίσκονται οι Ρώσοι επενδυτές της Mirum Hellas. Μετά την τροποποίηση του σχεδίου και το «πράσινο φως» για επέκταση της έκτασης όπου θα λάβει χώρα η επένδυση κατά 115 στρέμματα, προχωρά η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία ανοίγει ουσιαστικά τον δρόμο για τη διαδικασία των αδειοδοτήσεων. Όπως εκτιμούν οι Ρώσοι επενδυτές, η κατασκευαστική φάση του έργου θα ξεκινήσει εντός του 2019 και εντός χρονοδιαγράμματος. Σύμφωνα με τη “Δανός – Μελάκης” η επένδυση θεωρείται πως θα αλλάξει το τουριστικό προφίλ και θα ανεβάσει τις «μετοχές» της περιοχής, που ήδη συγκεντρώνει υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον, καθώς, εκτός από τη δημιουργία ξενοδοχείων και υποστηρικτικών υποδομών, το έργο περιλαμβάνει την ανέγερση αυτόνομων πολυτελών βιλών προς πώληση.
Το project«Elounda Hills»έχει, άλλωστε, ενταχθεί από τον προηγούμενο Αύγουστο στη διαδικασία στρατηγικών επενδύσεων. Ήταν η δεύτερη τουριστική επένδυση στην Κρήτη που εντάχθηκε σε καθεστώς fasttrack, μετά την επένδυση «Ίτανος Γαία»στη θέση της χερσονήσου Σίδερο (από το 2012). Από τα 408 εκατ. της επένδυσης, τα 50 εκατ. περίπου αφορούν την αγορά γης (ο Ρώσος επιχειρηματίας ξεκίνησε να αγοράζει την έκταση στην περιοχή της Ελούντας το 2007), ενώ τα υπόλοιπα αφορούν το κόστος κατασκευής και δημιουργίας υποδομών. Το έργο χρηματοδοτείται και με ίδια κεφάλαια των μετόχων της κοινοπραξίας Mirum Hellas, και με τραπεζικό δανεισμό. Κατά τη φάση πλήρους λειτουργίας (η περίοδος μέχρι την τελική ολοκλήρωση του έργου υπολογίζεται πως θα διαρκέσει οκτώ χρόνια), η επένδυση θα δημιουργήσει πάνω από 700 θέσεις εργασίας οκτάμηνης απασχόλησης. Παράλληλα, οι επενδυτές έχουν αναφέρει πως θα υπάρξουν σημαντικά ανταποδοτικά οφέλη στην τοπική και ευρύτερη περιοχή, όπως χορηγίες σε κοινωφελείς υποδομές, υποτροφίες, πρακτική εκπαίδευση νέων της τοπικής κοινωνίας, όπως επίσης αξιοποίηση υπηρεσιών και προμήθεια προϊόντων τοπικών επιχειρήσεων.
Πεντάστερο ξενοδοχείο στην Ελούντα ετοιμάζεται να κατασκευάσει ο εφοπλιστής Σπύρος Ράνης, ο οποίος διαθέτει ήδη το ξενοδοχείο 5 αστέρων Αstir Odysseus Resort and Spa στην Κω. Η κατασκευή του ξενοδοχείου θα γίνει σε ιδιόκτητη παραλιακή έκταση περίπου 170 στρεμμάτων στη θέση Τσιφλίκι της Ελούντας και θα είναι δυναμικότητας περίπου 800 κλινών. Το κόστος της επένδυσης αναμένεται να φτάσει τα 70 εκατ. ευρώ. Το ξενοδοχείο υπολογίζεται να ανοίξει το 2020. Στις προθέσεις είναι μεταξύ των εγκαταστάσεων να υπάρχει και ένα αστεροσκοπείο. Τη διαχείριση του ξενοδοχείου, κατά τις πληροφορίες, θα αναλάβει ο όμιλος AVRA Hotels Collection, ο οποίος με έδρα το Ηράκλειο Κρήτης, έχει τη διαχείριση του Αstir Odysseus Resort and Spa, καθώς και των ξενοδοχείων Mirabello Beach Village, Hermes και Coral. Η περιοχή της Ελούντας ενισχύεται και με την επένδυση δυναμικότητας 176 κλινών που δρομολογεί η Ενεργειακή Τεχνική Αναπτυξιακή Α.Ε..
Ένα νέο πέντε αστέρων ξενοδοχείο ιδιοκτησίας του ομίλου Vantaris στη θέση «Μαδαρός» στο Ρέθυμνο βρίσκεται σε διαδικασία αδειοδότησης. Το νέο ξενοδοχείο θα είναι «κλασικού» τύπου 650 κλινών και θα εκτείνεται σε μία συνολική έκταση 126.147,08 τετραγωνικών μέτρων. H επένδυση υπολογίζεται ότι είναι ύψους άνω των 40 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος διαθέτει άλλες τρεις μονάδες στη Γεωργιούπολη και συγκεκριμένα τα ξενοδοχεία Vantaris Palace, Vantaris Beach και Vantaris Garden.
Σε διαδικασία αδειοδότησης βρίσκεται και η επένδυση ιδιοκτησίας της εταιρείας «Πιλότος Α.Ε.», στη θέση «Μαδαρός» στην ευρύτερη τοποθεσία «Πετρές», κοντά στον Οικισμό Καρωτής Δήμου Ρεθύμνου, η οποία θα ξεπεράσει σε αξία τα 30 εκατ. ευρώ. Το ξενοδοχειακό κατάλυμα είναι δυναμικότητας 776 κλινών, οι οποίες αναπτύσσονται σε 295 δωμάτια και σε συνολική έκταση 97.062,37.τ.μ.
Σε μια σημαντική εξαγορά ξενοδοχειακής μονάδας στην Κρήτη προχώρησε ο όμιλος Grivalia Properties, μέσω της τουριστικής πλατφόρμας Grivalia Hospitality S.A. στην οποία διατηρεί συμμετοχή 25%. Πιο αναλυτικά, η Grivalia Hospitality S.A. μέσω μιας κατά 100% θυγατρικής της προχώρησε στην εξαγορά της ξενοδοχειακής μονάδας «Meli Palace» από την εταιρεία Ελληνικό Παλάτι Α.Ε. στην Κρήτη, η οποία κατέχει το 100% του ακινήτου στο οποίο έχει ανεγερθεί το ξενοδοχείο. Πρόκειται για πολυτελές ξενοδοχειακό συγκρότημα, το οποίο βρίσκεται σε παραθαλάσσια τοποθεσία στο γνωστό τουριστικό θέρετρο Μάλια Κρήτης, έχει 158 δωμάτια σε οικόπεδο 104 περίπου στρεμμάτων και είναι εκμισθωμένο σε γνωστού κύρους ξενοδοχειακό λειτουργό. Το τίμημα για την απόκτηση των μετοχών ελευθέρων υποχρεώσεων και εξαιρουμένων λοιπών στοιχείων του ενεργητικού ήταν 9 εκατ. ευρώ και καταβλήθηκε με την υπογραφή του συμφωνητικού. Παράλληλα, έχει συμφωνηθεί επιπρόσθετο τίμημα 2 εκατ. ευρώ που θα καταβληθεί σε δόσεις μέχρι και το 2022, καθώς και τίμημα επίσης 2 εκατ. ευρώ, υποκείμενο στην εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων. Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο ακίνητο αποτελεί το πρώτο ξενοδοχείο σε λειτουργία που εντάσσεται στο επενδυτικό χαρτοφυλάκιο της Grivalia Hospitality.
Τα υπουργεία Τουρισμού και Περιβάλλοντος ενέκριναν τη δημιουργία Σύνθετου Τουριστικού Καταλύματος αποτελούμενο από ξενοδοχείο κατηγορίας 5 αστέρων δυναμικότητας 50 κλινών, 45 τουριστικές επιπλωμένες κατοικίες, υφιστάμενο γήπεδο γκολφ 18 οπών, ως ειδική τουριστική υποδομή και τα έργα αυτών, στη θέση «Βοθώνι και Σώπατα-Ρούσος Λάκκος»του Δήμου Χερσονήσου ιδιοκτησίας της εταιρείας «ΚΡΗΤΙΚΑ ΓΚΟΛΦ A.E».
Η Διεύθυνση υπηρεσίας δόμησης του Δήμου Χανίων χορήγησε άδεια οικοδομής για νέα ξενοδοχειακή μονάδα 5 αστέρων ιδιοκτησίας της εταιρείας «Ο ΜΑΡΑΚΑΣ Ξ.Τ.Ε.Β.Ε. Α.Ε.» στην περιοχή Δραμόνερο του Δήμου Πλατανιά. Επίσης χορήγησε άδεια δόμησης στην εταιρεία ΑΚΤΗ ΚΑΛΥΒΕΣ Α.Ε. για νέα ξενοδοχειακή μονάδα 5 αστέρων στη περιοχή Καλάμι.
Τέλος, ο όμιλος Μαθιουλάκη ξεκίνησε τη λειτουργία νέας πεντάστερης ξενοδοχειακής μονάδας, δυναμικότητας 690 κλινών στην περιοχή του Σκουτελώνα Κολυμβαρίου. Toξενοδοχείο πέντε αστέρων «Euphoria Resort»βρίσκεται σε μια παραθαλάσσια έκταση 60 στρεμμάτων και η επένδυση ξεπέρασε τα 40 εκατ. ευρώ.
