Γιάννης Θ. Πολυράκης
Γεωπόνος δρ. Φιλοσοφίας της Γεωπονικής Σχολής Θεσ/νικης
ποιητής-συγγραφέας
τ. Δ/της της Αγροτικής Τράπεζας Χανίων
Επιμέλεια Παραγωγής του Εντύπου «ΑΝΑΓΡΑΦΗ»
Δ.Δ. ΓΑΒΑΛΑΣ
Περιστέρι 2017
Το βιβλίο αυτό εκφράζει την αγωνία του συγγραφέα, του κάθε ενσυναίσθητου αλλά και ασυναίσθητου ανθρώπου στη νήσο μας, στη χώρα μας, στη γειτονιά μας και σ’ ολόκληρο τον ΑΠΑΝΘΡΩΠΟ κόσμο μας. Έναν κόσμο, ο οποίος περνά σε ένα νέο υπερ-πυρηνικό εξοπλισμό για μια νέα μεγαλύτερη απειλή από την εποχή του ψυχρού πολέμου.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΥΟ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΗΚΑΝ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ
Το πρώτο από τα 30 δοκίμια από τη Β΄ ενότητα του βιβλίου έχει και δάνεισε το γενικό τίτλο του βιβλίου. Ένας τίτλος που άμεσα σηματοδοτεί την έλλειψη του ανθρώπου, με πραγματική ανθρωπιά, στη διαχρονική κλίμακα του ανθρώπινου πολιτισμού, ο οποίος στη σημερινή του έκφραση και πραγματικότητα γίνεται συνεχώς πιο απάνθρωπος.
Για να πει ο μεγάλος Ιταλός σημειολόγος Umberto Eco στο βιβλίο του «Η ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ» Β΄ έκδοση ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ, σελ. 85…… ό,τι «προβλήματα και γνώσεις ηλικίας δύο χιλιάδων χρόνων έρχονται να ενσωματωθούν στη «Σημειωτική που πρόσφατα (μέσα στον 20ο αιώνα), καθιερώθηκε σαν αυτόνομη επιστήμη, για προβλήματα που αφορούν τη σημασία των σημείων και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, όπως η πραγματική φύση της ανθρώπινης διάνοιας και του λόγου μένει αδιερεύνητο μυστήριο για πάντα.
ΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΤΟΥ ΜΕΣΗΜΕΡΙΟΥ ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ
Όμως αυτό το μυστήριο το αναζήτησε ο κυνικός Διογένης στη μέγιστης σημασίας φράση: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Για να ξεκινήσει από τα στενοσόκακα της Δωδεκάθεης Αθήνας με το λυχνάρι να φωτίζει ένα ανύπαρκτο σκοτάδι μιας κι ήταν μέρα μεσημέρι. Έκπληξη κι απορία στη θέα τούτη απ’ τους διαβάτες, γέλια και περιέργεια από άλλους, σχόλια σκωπτικά από κάποιους τρίτους, που τον πλησιάσανε και τον ρώτησαν: «που πας γεράκο με το λυχνάρι αναμμένο καταμεσήμερο; Μπας κι έχασες το φως σου.. Τι ψάχνεις;……».
«Ψάχνω τον άνθρωπο απάντησε εκείνος κι εξακολούθησε να προχωρεί με το ίδιο μονοπάτι με ταχύ ζάλο.
Κι εμείς τι είμαστε; τον ρώτησαν.
Στράφηκε ο Διογένης, τους έριξε μια εξεταστική όσο κι αδιάφορη ματιά κι ανταπάντησε:
ΤΙ ΚΙ ΑΝ ΕΣΚΕΠΑΣΑΝ ΟI ΧΡΟΝΟΙ ΤΗΝ ΠΕΘΥΜΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ;
Εκείνοι δεν κατάλαβαν, κούνησαν το κεφάλι, απομακρύνθηκαν.
Απομακρύνθηκε κι ο Διογένης και χάθηκε εις τη στροφή του σοκακιού.
Έψαχνε βλέπετε ο Πυθαρόβιος σοφός να βρει τον άνθρωπο που να διαφέρει απ’ τους πολλούς. Τον άνθρωπο που να ενσαρκώνει το, άνω θρώσκον, τον έψαχνε ανάμεσα στις λίγες, εκατοντάδες των ανθρώπων, σ’ εκείνο το κεφαλοχώρι της Αθήνας του καιρού του.
Τον βρήκε; Αδιάφθορο! Μα τι κι αν πέρασαν αιώνες από τότε, τι αν εσκέπασαν οι χρονοθίνες γενιές ατέλειωτες ανθρώπων; ίδια κι απαράλλαχτη έμεινε κι έφτασε ολοζώντανη στις μέρες μας η πεθυμιά του Διογένη: Ζητείται Άνθρωπος!
Και το ερώτημα: που να τον βρεις σήμερα σ’ αυτή την Ανθρωπίσια κοινωνία, με τη δομημένη απανθρωπιά;
Η οποία κυριαρχεί από τον καιρό του έμφρονος ανθρώπου. Ως τις δικές μας εποχές.
ΑΚΟΜΑ Ο ΔΙΟΓΕΝΗΣ, ΖΗΤΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΨΑΧΝΟΝΤΑΣ ΜΕ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΦΑΝΑΡΙΑ
Ιδιαίτερα στους τελευταίους αιώνες και στο πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, των άφρονων καιρών με εφιαλτικό καθημερινό καταστρεμό.
Με τον Διογένη σε κάθε καιρό να κρατά μέσα στα εκτυφλωτικά σύγχρονα φώτα, του τεχνοτρονικού και απάνθρωπου πολιτισμού το δικό του φανάρι και μέσα στα μεσημεριανά σκοτάδια των νέων καιρών, όπως γράφει ο Γ. Πολυράκης (σελ. 69-70) έψαχνε την εξαίρεση.
Αλλά δεν είχε οδηγό του το γνωστό λυχνάρι. Είχε μαζί του εργαλεία σύγχρονα, χάρτες, ραδιογωνιόμετρα, πυξίδες….. ζητώντας τον Άνθρωπο στο ιερατείο στο Δήμοκρατείο στο Δικαιοκρατείο κ.λπ. κ.λπ.
Συνεχίζει να ψάχνει αμίλητος…. του φαίνεται μικρή η Γη, τα σύγχρονα τα σύνεργά του πλέον δεν του χρησιμεύουν κι όμως με πείσμα προχωρεί, σφίγγει τις σιαγόνες του, και σιγοψιθυρίζει «Δεν μπορεί κάπου ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ».
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΓΗ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΚΡΑΝΙΟΥ ΤΟΠΟΣ
Τούτη η σκέψη του’δινε κουράγιο, άκουσε ξάφνου πίσω του βήματα ανάλαφρα, αλαργινά…. Σταμάτησε, στράφηκε πίσω του…. είδε ένα ξένο μα όχι άγνωστό του, δακρυσμένο…. τον γνώρισε… ήταν ο Ιησούς!…
Ο Νέο-Διογένης σάστισε. Αυθόρμητα τα γόνατά του λύγισαν…. έσκυψε καθώς αυθόρμητα και πάλι εσταύρωνε τα χέρια. Εκείνος τον πλησίασε κι απίθωσε τη δεξιά του απαλάμη εις το σκυφτό κεφάλι. Ένοιωσε τούτος μικρή ώθηση στράφηκε πίσω, τα μάτια του αντίκρισαν το βουρκωμένο θείο βλέμμα…..
Είδε πως απ’ τις απαλάμες και τ’ ακροπόδαρα, έτρεχε φρέσκο αίμα ο Νέος Διογένης.
Ξαφνιάστηκε. Ο Ιησούς εδιάβασε τη σκέψη την εσώψυχη, και του αποκρίθηκε «καλά κατάλαβες, σταυρώθηκα, ξανασταυρώνομαι καθημερινά από εσάς, γιατί έγινε η γη ολάκερη ενός κρανίου τόπος».
Όμως, μη σταματάς προχώρα σ’ακολουθώ.
Πρόσεξε μη λαθέψεις…. προχώρα… είπε και χάθηκε…
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ
Το προτελευταίο μέρος του βιβλίου «Ζητείται άνθρωπος», έχει τίτλο» ΖΗΤΕΙΤΑΙ Πίστις. Με δοκίμια: «θεία επέτειος της γέννησης», «Αν ξαναγεννηθείς Χριστέ», όταν Η εξομολόγηση του Γολγοθά, μετά την ανάσταση, ο Θεός πέθανε, που νάναι ο ίσκιος σου Θεέ, Βλέμμα Χριστού, ο Βαραβάς, ο Ιησούς και η ταυτότητα.
(Ίσως την ερχόμενη Μεγάλη εβδομάδα να αναφερθώ σ’αυτά τα της Χριστιανικής πίστης 7 δοκίμια).
Όμως, σήμερα, θα τελειώσω με το Ε΄ μέρος του βιβλίου ΖΗΤΕΙΤΑΙ Άνθρωπος που έχει το δικό του τον τίτλο: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ.
Σ’ αυτή τη τελευταία ενότητα περιλαμβάνονται τα 5 τελευταία δοκίμια με τους εξής τίτλους: Προς τη Δύση, ο 13ος Άθλος, Νηρηίδες, Ναϊάδες και αμαδρυάδες, Ο οδυρμός, Ελπίδας πορεία και Ο μονόλογος μιας ελιάς.
ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΣΗ
Στο Ε΄ μέρος του βιβλίου του Γιάννη Πολυράκη ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ τα 5 τελευταία δοκίμια, που ήδη έχουμε αναφέρει. Το πρώτο δοκίμιο έχει τίτλο «ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΣΗ», με υπότιτλο άποψη της GREENPEACE που λέει: «Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί ένα από τα βασικότερα εμπόδια για να ζήσουμε σ’ έναν ειρηνικό και βιώσιμο πλανήτη»
Για να γράψει ο Γιάννης Πολυράκης τα εξής εξαιρετικώς σημαντικά:
«Στη δίνη των στροβίλων του χωροχρόνου, ένα αστέρι γαλαζόθωρο τραβά αργά για τη Δύση του Σύμπαντος…. Είναι η Γη….. 21ος αιώνας: Καθώς η ιστορία επαναλαμβάνεται μια νέο-Βαβέλ ορθώνεται μέχρι την εσχατιά στο θόλο τ’ουρανού. Χωρίς όμως τη θεϊκή σωτήρια παρέμβαση, ετούτη τη φορά. Με την κτίση της νεοΒαβέλ να εκτείνεται και να ριζώνεται από τους ισχυρούς της Γης, σε όλο το στερέωμα του πλανήτη!
Με το περιβάλλον να καταστρέφεται ανεπιστρεπτί με εγκληματική συνέχιση της αλόγιστης ρύπανσης…με τόσες καταστροφές, όπως με την απόρριψη του χημικού οπλοστασίου της Συρίας στην κλειστή λεκάνη της Μεσογείου στη νότια Κρήτη.
« Όμως, πόσο θ’αντέξει αυτός ο δύσμοιρος πλανήτης μας, την αυξανόμενη ρύπανση και μόλυνσή του, και νάτανε όμως μόνο αυτό… αφού ο οικονομικός πόλεμος….. οδηγεί σε παγκόσμια ένοπλη σύρραξη,. Με το να είναι ζωσμένος από φλόγες πολεμικών συρράξεων…. Για να γυρίζει πίσω ο νους και να καθηλώνεται στην τραγωδία της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι…
Για να ριγεί η ανθρωπότητα από το έγκλημα εκείνο… Για να βρίσκεται η Γη στη ρότα για τη Δύση του Σύμπαντος.
Ο 13ΟΣ ΑΘΛΟΣ
Γι’ αυτό τον άθλο τον 13ο (μετά τους 12 άθλους του Ηρακλή και τον καθαρμό των βρωμερών σταύλων του Αυγείου), κάλεσε ο Δίας τον ημίθεο Ηρακλή και τούδωσε τον πήγασο, το φτερωτό άλογό του, να τρέξει πάνω απ’ όλη τη γη να δει του τόπους, την μόλυνση και να τους καθαρίσει…. Ο Ηρακλής γύρισε όλη τη γη τις θάλασσες, τους ποταμούς, τις πεδιάδες και τα βουνά, και γύρισε απελπισμένος στον Δία, που τον άκουσε προσεχτικά, μα απελπισμένος, γιατί ο Ηρακλής του είπε πως αν θέλει να καθαρίσει και να σώσει τη γη… πρέπει νάχω την άδειά σου να εξαφανίσω τους ανθρώπους….Φρίκη για ολόκληρο τον άνθρωπο-απάνθρωπο «πολιτισμό».
ΔΕΝ ΖΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΕΛΠΙΔΑ
Στα τρία τελευταία δοκίμια με τίτλους: Μηρίδων, Ναϊάδων και αμαδρυάδων οδυρμός… ο συγγραφέας αναφέρεται για τις σύγχρονες μολύνσεις των θαλάσσιων νερών, λιμνών και ποταμών σε Διάλογο με τον θεό Ποσειδώνα.
Στο δοκίμιο «Ελπίδας Πορεία». Εκδιηγείται ο συγγραφέας-με αρχαίους συμβολισμούς, τη σύγχρονη….ανάγκη των ελλήνων, αφού ο Μαμωνά κι ο Άρης τα έχουν όλα, τα οικειοποιούνται όλα, και τι χρείαν έχουν της Ελπίδας ασκώντας μια κοινωνική κριτική για όλους τους τομείς των εκπτωχευτκών δεδομένων, που σε κάθε τομέα κυριαρχεί η απελπισία. Όμως στο τέλος του κειμένου αυτού του δοκιμίου ο Γ.Θ. Πολυράκης γράφει: «Δεν ζει κανείς χωρίς ελπίδα, αγάπη, υπομονή, με ζήτηση πρώτα της ελπίδας.
ΔΕΝ ΘΑ ΞΑΝΑΚΑΘΗΣΕΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΙΑ. ΓΙΑΤΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΤΗΝ ΠΗΡΕ Ο ΜΑΜΩΝΑΣ
Τελευταίο δοκίμιο είναι: «Ο μονόλογος της ελιάς»
Γα να προτάξει ο συγγραφέας το ποίημα με τους ωραίους στίχους:
«Είμαι του ήλιου η θυγατέρα/η πιο απ’ όλες χαϊδευτή/κι η τόση αγάπη του πατέρα/σ’ αυτό τον κόσμο με κρατεί…./ είμαι η ελιά η τιμημένη….»
Οι αρχαίοι Έλληνες την είχαν πρώτη σαν εξαιρετικά χρήσιμο δέντρο…. ενώ πάνε αιώνες (….. η ίδια η ελιά) που’γινε αφορμή να πάρει τ’όνομά της η Αθήνα σαν μ’εδώρισε, εκείνη η γαλανομάτα και σοφή θεά Αθηνά στους Αθηναίους, κάνοντάς με σύμβολο γαλήνης, γονιμότητας, ειρήνης…..τώρα όμως τους υπόταξε ο Μαμωνάς και οι directives των ανάδελφων φίλων μας. Για να είναι ένα σίγουρο: ότι δεν θα καθίσει στη σκιά μου άλλη φορά ο Ιησούς…. πήρε τη θέση του ο Μαμωνάς…. Mα ότι και να κάνει τούτος και, η παρέα του, κανείς δεν θα μπορέσει να αμφισβητήσει πως «είμαι η ελιά η τιμημένη». Ένα σημαντικό βιβλίο ελληνικό και παγκόσμιο για τη βαθιά κρίση του πολιτισμού.
Το βιβλίο αυτό με συναισθηματική φόρτιση είναι αφιερωμένο με αγάπη στη σύντροφο της ζωής του Δέσποινα για την αγάπη και την αμέριστη στήριξή της από τα πανεπιστημιακά χρόνια της ζωής τους.
