Η ανάγκη στήριξης του επαρχιακού Τύπου μέσα από συγκεκριμένα μέτρα -στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών- αναδείχθηκε στην ημερίδα με θέμα “Περιφερειακός Τύπος: Σύγχρονες τάσεις, προκλήσεις και προοπτικές” που πραγματοποιήθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου (ίδρυμα “Αγία Σοφία”) στους Αγίους Πάντες Αποκορώνου, την Κυριακή.
O γενικός γραμματέας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας Λευτέρης Κρέτσος άκουσε με προσοχή τα αιτήματα που διατύπωσαν ο επίκουρος καθηγητής Α.Π.Θ. Αντώνης Σκαμνάκης, ο πρόεδρος της ΕΙΗΕΕ Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος, ο πρόεδρος του ΣΗΠΕ Μανώλης Χαλκιαδάκης, ο πρόεδρος της ΕΙΕΤ Αντώνης Μουντάκης, η εκπρόσωπος της ΠΟΕΣΥ Νέλλη Κατσαμά, ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου και διευθυντής της εφημερίδας “Χανιώτικα νέα” Παρασκευάς Περάκης κ.ά.
Μεταξύ άλλων στην εκδήλωση παρευρέθηκαν οι βουλευτές Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Βάλια Βαγιωνάκη και Αντώνης Μπαλωμενάκης, ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων Απόστολος Βουλγαράκης, ο δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης και εκδότες απ’ όλη την Ελλάδα. Τη συζήτηση συντόνιζε ο δικηγόρος και μέλος του Δ.Σ. του Ι.Ε.Τ., Μανώλης Νικολούδης.
Η ΒΑΛΙΑ ΒΑΓΙΩΝΑΚΗ
Η βουλευτής Χανίων του Σύριζα κα Βάλια Βαγιωνάκη υπογράμμισε την «ανάγκη στήριξης του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου» ενώ αναφορικά με τον επαρχιακό Τύπο σημείωσε πως «παρότι σε κεντρικό επίπεδο οι εφημερίδες έχουν μία μείωση -νομίζω εγώ όχι μόνο εξαιτίας της κρίσης αλλά εξαιτίας και της ανυποληψίας που σε έναν βαθμό υπάρχει για τα Μ.Μ.Ε.- παρόλ’ αυτά ο Επαρχιακός Τύπος εξακολουθεί κι έχει μία σταθερότητα γιατί είναι πιο κοντά στους πολίτες, αισθάνεται την αγωνία τους κ.λπ.».
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ
Στον σύντομο χαιρετισμό του, ο δήμαρχος Αποκορώνου Χαράλαμπος Κουκιανάκης καλωσόρισε τους συμμετέχοντες στον Αποκόρωνα και ευχήθηκε «δύναμη στα Μ.Μ.Ε. της Περιφέρειας στους δύσκολους οικονομικούς καιρούς που βιώνουμε να μπορέσετε να αντέξετε, γιατί σας έχει ανάγκη ο τόπος». Απευθυνόμενος στον γενικό γραμματέα τόνισε: «Θεωρώ ότι αυτά τα τελευταία δημοσιογραφικά μετερίζια της ειδησεογραφίας που ακόμα αντέχουν στην Ελλάδα θα πρέπει να τα στηρίξετε με όλες σας τις δυνάμεις…».
Ο ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ
Ο Απόστολος Βουλγαράκης, εστίασε στα «οφέλη που έχουν οι τοπικές κοινωνίες από τον τοπικό Τύπο» για να επισημάνει ότι «η οικονομία, η πολιτική και η Αυτοδιοίκηση κυρίως στηρίζονται στην ενημέρωση του τοπικού Τύπου επειδή ο κεντρικός Τύπος κάνει γενικές αναφορές. Οι τοπικές κοινωνίες κινούνται με τα τοπικά Μ.Μ.Ε. και οφείλει η κυβέρνηση να τα στηρίξει…».
Η ΠΟΕΣΥ
«Παρά την οικονομική κρίση εγώ και ο δημοσιογραφικός κόσμος ανέκαθεν πιστεύαμε ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ένα Τύπο βιώσιμο, ανεξάρτητο, μαχητικό και αξιόπιστο» υπογράμμισε μεταξύ άλλων η κα Νέλλη Κατσαμά έφορος Δ.Σ. της ΠΟΕΣΥ, η οποία έκανε λόγο για «εργασιακές σχέσεις “γαλέρα” στον χώρο των Μ.Μ.Ε.», ζητώντας την παρέμβαση της Πολιτείας. Χαρακτηριστική της δύσκολης κατάστασης που βιώνουν οι εργαζόμενοι στον κλάδο ήταν η αναφορά της ότι «στα χρόνια της κρίσης, ένας στους δύο δημοσιογράφους είναι άνεργος». Παράλληλα συμπλήρωσε: «Κάθε καλόπιστος, αν καταγράψει το αποτέλεσμα αυτής της πολύχρονης κρίσης, το μόνο συμπέρασμα που θα καταφέρει είναι να καταγράψει αθρόες απολύσεις, ελαστικές μορφές απασχόλησης, κλείσιμο εφημερίδων και Ρ/Τ σταθμών, site που ξεφυτρώνουν σα μανιτάρια χωρίς να πληρούν ούτε καν τα στοιχειώδη, με σταθερά μόνο, τη “μαύρη” και ανασφάλιστη εργασία και ψιθύρους για το ποιος και με ποιον σκοπό είναι πίσω από ποιο και τι».
ΑΝΑΞΙΟΠΟΙΗΤΗ ΔΥΝΑΜΗ
Στην αναξιοποίητη δύναμη του Περιφερειακού Τύπου εστίασε ο επίκουρος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αντώνης Σκαμνάκης, αναφερόμενος στα πρώτα ευρήματα της υπό ολοκλήρωση έρευνας που είχε παραγγείλει από το Α.Π.Θ. η γ.γ. Τύπου και Ενημέρωσης. Ο κ. Σκαμνάκης αναφέρθηκε σε ρεαλιστικά παραδείγματα από το εξωτερικό πάνω στα οποία θα μπορούσε να σχεδιαστεί ένα πλαίσιο στήριξης των επαρχιακών εφημερίδων, ενώ εντύπωση προκάλεσαν οι αναφορές του για τον αποκλεισμό των επαρχιακών εφημερίδων από λεγόμενη “διαφημιστική πίτα”, παρά το γεγονός ότι έρευνες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι οι τοπικές εφημερίδες έχουν μεγαλύτερη διείσδυση στις τοπικές κοινωνίες, που τις θεωρούν περισσότερο αξιόπιστες έναντι των εντύπων πανελλαδικής κυκλοφορίας.
ΟΙ ΕΚΔΟΤΕΣ
Ο κ. Μανώλης Χαλκιαδάκης πρόεδρος του ΣΗΠΕ, τόνισε ότι «η πολιτεία, δυστυχώς, το τελευταίο διάστημα δεν έχει επιδείξει το ενδιαφέρον που έπρεπε για τον Επαρχιακό Τύπο, ο οποίος αποτελεί τον βασικό βραχίονα μέσου του οποίου ενημερώνονται οι τοπικές κοινωνίες, συνεχίζει παρά τη βαθιά κρίση και οικονομική και αλλαγή παραδείγματος να επιτελεί έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες εμπιστεύονται τον Περιφερειακό Τύπο. Θεωρούμε, λοιπόν, πως έχει υποχρέωση η πολιτεία να στηρίξει τον Τύπο όχι με ευχολόγια, αλλά με ουσιαστικά μέτρα, τα οποία θα καταφέρουν να οδηγήσουν σε έναν καλύτερο βιώσιμο Τύπο…».
Ο κ. Χαλκιαδάκης τόνισε ότι «δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο -σε καμιά χώρα του δυτικού κόσμου- ο Τύπος & μάλιστα ο περιφερειακός να έχει υποστεί μία τόσο βίαιη μεταβολή στα δεδομένα που αφορούν στη λειτουργία του, μεταβολή που δεν αφορά στη συντελούμενη αλλαγή παραδείγματος, αλλά υπερβαίνει τις συνθήκες της ίδιας της αγοράς -αυτές της βαθιάς και παρατεταμένης ύφεσης- που από μόνη της άλλωστε θα ήταν αρκετή να ταράξει τα θεμέλια του κλάδου μας, αλλά επεκτείνεται και σε μεταβολές που αφορούν -που αλλάζουν άρδην- το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο που για χρόνια καθόριζε τους μηχανισμούς δημοσιότητας».
Παράλληλα, κάλεσε την Πολιτεία και το αρμόδιο Υπουργείο να δείξει το ενδιαφέρον που πρέπει διότι «προφανώς δεν έχει γίνει ακόμη κατανοητό -και πεποίθηση της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και του υπουργού Τύπου γενικότερα- ότι ακόμη και σήμερα που καταρρέουν οι κυκλοφορίες στον επονομαζόμενο εθνικό Τύπο, η “καρδιά” της ενημέρωσης στην περιφέρεια συνεχίζει να χτυπά στον περιφερειακό της Τύπο και μάλιστα με αξιώσεις και σημαντικές πρωτοβουλίες».
Ως προς τα αιτήματα που διετύπωσε εκ μέρους του ΣΗΠΕ ο κ. Χαλκιαδάκης εστίασε στα εξής:
• Στην ανάγκη να μην καταργηθούν οι υποχρεωτικές δημοσιεύσεις. • Στην ανάγκη για ένα νομοθετικό περιβάλλον που θα ενισχύει με αναπτυξιακά κριτήρια τη λειτουργία του επαρχιακού Τύπου και δεν θα την υπονομεύει.
• Στην ανάγκη να δοθούν κίνητρα και ενισχύσεις προκειμένου οι εκδοτικές μονάδες Τύπου της περιφέρειας να καταφέρουν να επιβιώσουν, να μπορέσουν να σταθούν ξανά στα πόδια τους για να λειτουργήσουν και να μπορέσουν να αναπτυχθούν.
• Στην ιδέα της σύστασης Ταμείου για τον Τύπο στα πρότυπα άλλων χωρών μέσου του οποίου θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν μία σειρά δράσεων επιμορφωτικού και όχι μόνο χαρακτήρα, αλλά και να χρηματοδοτηθούν οι έρευνες αναγνωσιμότητας προκειμένου να υπάρχει πλήρης εικόνα για το περιβάλλον στον οποίο λειτουργούμε και την απήχηση που έχουν στο κοινό οι εφημερίδες της Περιφέρειας.
• Στη λήψη μέτρων κατά της λογοκλοπής.
• Στην ανάγκη να εφαρμοστεί επιτέλους ο περιβόητος νόμος που κατοχυρώνει -αλλά μόνο στα χαρτιά- το 30% της διαφήμισης να πηγαίνει στα περιφερειακά Μέσα. Νόμος που μηδέποτε στην πράξη ίσχυσε. Ο πρόεδρος της Ενωσης Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου κ. Αντώνης Μουντάκης σημείωσε πως «τα προβλήματα του Περιφερειακού Τύπου είναι πολλά και γνωστά και δυστυχώς γιγαντώνονται τα τελευταία χρόνια και θεωρώ ότι μόνο με πολιτική βούληση πλέον μπορεί να στηριχθεί ο Περιφερειακός Τύπος, ο οποίος έχει δεχθεί πολλά πλήγματα όπως με την κατάργηση των ισολογισμών, την κατάργηση των ΕΛ.ΤΑ. και με πολλά ακόμα θέματα τα οποία, δυστυχώς, οδήγησαν πολλές εφημερίδες – μέλη μας στο να βάλουν λουκέτο.
Την τριετία 2011 – 2013 έκλεισαν 55 εβδομαδιαίες εφημερίδες και από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα ήδη έχουν κλείσει 4». Από την πλευρά του, ο κ. Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος πρόεδρος ΕΙΗΕΕ ζήτησε να δοθεί λύσει στα φορολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Περιφερειακά Μ.Μ.Ε. υποστηρίζοντας πως «η κυβέρνηση πλέον που έχει και την ευθύνη για να περιφρουρήσει τις περιφερειακές εφημερίδες, τον επαρχιακό Τύπο που αποτελεί πραγματικό κύτταρο Δημοκρατίας για την κάθε πόλη, τον κάθε Νομό, το κάθε χωριό, που πραγματικά επιβάλλεται η στήριξή του με συγκεκριμένες ενέργειες».
Ο κ. Τριανταφυλλόπουλος στη διάρκεια της συζήτησης επεσήμανε πολλάκις ότι «υπάρχουν προβλήματα άμεσα που πρέπει να λυθούν τις επόμενες εβδομάδες ειδάλλως εντός του καλοκαιριού θα έρθουν νέα λουκέτα στις εφημερίδες».
ΔΩΡΟΝ ΑΔΩΡΟΝ ΟΙ ΔΟΣΕΙΣ
Κατά τη συζήτηση για το ασφυκτικό οικονομικό πλαίσιο στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν και οι εκδοτικές επιχειρήσεις της Περιφέρειας, παρενέβη ο ιδρυτής των “Χ.Ν.” και πρωτεργάτης του Ινστιτούτου Γιάννης Γαρεδάκης, καλώντας τον κ. Κρέτσο να μεταφέρει στα αρμόδια Υπουργεία της κυβέρνησης την ανάγκη «εξορθολογισμού του αριθμού των δώσεων για την προκαταβολή φόρου που ζητείται από τις επιχειρήσεις του κλάδου».
Εξήγησε δε, ότι οι εφημερίδες καλούνται να προκαταβάλουν σε οκτώ δόσεις το 100% της φορολογίας που αφορά καταχωρήσεις, οι οποίες τιμολογούνται μεν αλλά τις περισσότερες φορές δεν ξεχρεώνονται άμεσα. «Το σύνθημα “δεν πληρώνω” το έχει ενστερνιστεί πλήρως το ελληνικό Δημόσιο κ. γενικέ» σχολίασε χαρακτηριστικά ο κ. Γαρεδάκης, ζητώντας να αυξηθεί ο αριθμός των δόσεων σε τουλάχιστον 24 καθώς, όπως ανέφερε, «είναι αδύνατον επιχειρήσεις της περιφέρειας να καλούνται να πληρώσουν δόσεις που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν τα 20.000 ευρώ!»
ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου και διευθυντής της εφημερίδας “Χανιώτικα νέα” Παρασκευάς Περάκης, εστίασε στις αλλαγές που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια στο δημοσιογραφικό επάγγελμα, σχολιάζοντας χαρακτηριστικά ότι «ο δημοσιογράφος της Περιφέρειας εν μέσω κρίσης έχει πλέον και τον ρόλο του ψυχολόγου, είναι το κουτί παραπόνων του πολίτη για όλα όσα θέλει η τοπική κοινωνία να φτάσουν στα -κλειστά συνήθως- αφτιά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των τοπικών βουλευτών, της κεντρικής εξουσίας».
Στο πλαίσιο αυτό επεσήμανε τον χρήσιμο ρόλο που μπορεί να έχει το Ινστιτούτο στην κατάρτιση επαγγελματιών του κλάδου, αλλά και ως χώρος και φορέας διαβούλευσης, καλώντας τις δημοσιογραφικές Ενώσεις να το αξιοποιήσουν με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση του κλάδου. Υπενθύμισε άλλωστε ότι «στη διάρκεια των έξι ετών που λειτουργεί το Ινστιτούτο, πάνω από 1.800 φοιτητές και μεταπτυχιακοί παρακολούθησαν επιμορφωτικά σεμινάρια πανεπιστημιακού επιπέδου, που πραγματοποιήθηκαν μαζί με κορυφαία ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια, όπως το Καποδιστριακό, το Αριστοτέλειο, η Πάντειος και το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης».
Παράλληλα, κατήγγειλε πρακτικές στοχοποίησης των περιφερειακών εφημερίδων και κάλεσε την Πολιτεία να ανταποκριθεί στα αιτήματα εκπροσώπων του κλάδου που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της ημερίδας.
Η θέση της πολιτείας
Ο γενικός γραμματέας κ. Κρέτσος ξεκαθάρισε από την αρχή πως «δεν ήρθα να κάνω εξαγγελίες, αλλά να ακούσω προτάσεις και να καταγράψω προβλήματα». Στο πλαίσιο της συζήτησης που ακολούθησε των ομιλιών, ο κ. Κρέτσος έδειξε θετικός στην πρόταση για την εφαρμογή ενός ειδικού προγράμματος κάλυψης εργοδοτικών εισφορών μέσω Ο.Α.Ε.Δ. για τη διατήρηση θέσεων εργασίας στα περιφερειακά μέσα ενημέρωσης, αναγνωρίζοντας ότι η ανεργία έχει πλήξει σοβαρά τους εργαζομένους στον Τύπο.
• Σε ό,τι αφορά την πρόταση για άμεση οικονομική στήριξη του Τύπου από την πολιτεία ο κ. Κρέτσος τη χαρακτήρισε ανέφικτη επικαλλούμενος τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες που βρίσκεται η χώρα, αλλά και το ότι το μοντέλο της κρατικής ενίσχυσης δεν είναι συμβατό με το δίκαιο της Ε.Ε.
• Τη δυνατότητα δανειοδότησης επαρχιακών εφημερίδων με επιχορήγηση του επιτοκίου τη χαρακτήρισε ενδιαφέρουσα πρόταση, η οποία θα μπορούσε να συζητηθεί με την Ενωση Ελληνικών Τραπεζών.
• Για ειδικό Ε.Σ.Π.Α. για την τεχνολογική αναβάθμιση του Επαρχιακού Τύπου τόνισε ότι πρέπει να γίνει και επεσήμανε ότι θα πρέπει το Υπουργείο μαζί με τους εκπροσώπους των επαρχιακών εφημερίδων να κινητοποιηθούν άμεσα προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης, έκανε αναφορά στη δυνατότητα μέσω Ε.Σ.Π.Α. της ψηφιοποίησης των αρχείων των εφημερίδων.
• Για την καταστρατήγηση του νόμου που ορίζει ότι το 30% της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης θα πρέπει να πηγαίνει σε περιφερειακά μέσα ο κ. Κρέτσος παραδέχθηκε ότι δεν εφαρμόστηκε ποτέ αυτή η διάταξη, ενώ προκάλεσε αίσθηση η τοποθέτησή του ότι «επί 1,5 χρόνο πασχίζω να βρει πόσο είναι το ύψος της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης, αλλά δεν μπορώ». «Η νέα ηγεσία έχει αποφασίσει να έρθει διαφάνεια στην κρατική διαφήμιση. Οι προηγούμενες θεσμοθέτησαν, αλλά αναιρούσαν τους νόμους που είχαν ψηφίσει…» τόνισε, μεταξύ άλλων, ενώ άφησε αιχμές και για τη στάση των τραπεζών ως προς τη διαφημιστική τους προβολή.
• Για τη δημιουργία του μητρώου on-line media, την οποία προωθεί η κυβέρνηση, επεσήμανε ότι θα βοηθήσει σημαντικά στο «να διασφαλιστεί ότι τα χρήματα της κρατικής διαφήμισης δεν θα πηγαίνουν σε επιχειρήσεις που δεν έχουν καν Α.Φ.Μ. ή που ενδεχομένως χρησιμοποιούν και μεθόδους εκβιασμού», ενώ χαιρέτησε την πρόθεση των περιφερειακών εφημερίδων να ενταχθούν στο μητρώο.
• Ο κ. Κρέτσος εξήγγειλε θεσμική παρέμβαση για ανοιχτά θέματα του περιφερειακού Τύπου λέγοντας μάλιστα ότι «άμεσα, μέσα στο καλοκαίρι, θα έχουμε προχωρήσει».
• Για τις δημοσιεύσεις (προκηρύξεων, δημοπρασιών, διακηρύξεων κ.λπ.) στον Τύπο ο κ. Κρέτσος επεσήμανε ότι «δεν θέλουμε να αλλάξει το καθεστώς» και πρόσθεσε: «Πιέζουμε να μην αλλάξει αυτή η ρύθμιση (…) γι’ αυτό δίνουμε “μάχη” για την εποπτεία της κρατικής διαφήμισης και είμαστε ανοιχτοί να συζητήσουμε και ενδεχόμενες ποσοστώσεις αν αλλάξει το 50% τηλεόραση, 40% έντυπα μέσα και 10% ραδιόφωνο όσον αφορά και τη διαφημιστική δαπάνη του διαδικτύου».
• Για την πρόταση Ταμείου Ενίσχυσης Τύπου σημείωσε ότι πρόκειται «για μία πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα, που μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους, αλλά πρέπει να δούμε από ποιους πόρους θα προέλθει αυτή η διαδικασία και με τρόπο που να μην επιβαρύνει τους φορολογούμενους».
• Για το θέμα της κατάργησης του αγγελιοσήμου ο κ. Κρέτσος επεσήμανε ότι δεν ανήκει στο χαρτοφυλάκιό του και δεν θέλησε να τοποθετηθεί.
• Για τις μετρήσεις αναγνωσιμότητας συμφώνησε ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν κριτήριο για την κατανομή της διαφημιστικής δαπάνης.
• Προανήγγειλε και νομοθετική πρωτοβουλία για τις έρευνες αναγνωσιμότητας, ακροαματικότητας και τηλεθέασης καθώς σήμερα όπως σχολίασε «υπάρχουν δυστυχώς μονοπωλιακού χαρακτήρα μετρήσεις, συνθήκες και καταστάσεις».
• Χαρακτήρισε σημαντικό να υπάρξουν μέτρα ενίσχυσης της φιλαναγνωσίας, αλλά και του «μιντιακού εγγραμματισμού», δηλαδή της εξοικείωσης της νεότερης γενιάς με τη γλώσσα της σύγχρονης τεχνολογίας. • Επίσης, έκανε γνωστό ότι την ερχόμενη εβδομάδα βγαίνει ο πρώτος διαγωνισμός για ένα λογισμικό καταπολέμησης της λογοκλοπής.
• Συμφώνησε με τη θέσπιση και λειτουργία μίας μόνιμης επιτροπής για τις εξελίξεις στον περιφερειακό τύπο.
• Δήλωσε έτοιμος να συνεργαστεί με το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου καλώντας ενώσεις δημοσιογράφων και εκδοτών να το αξιοποιήσουν, με τον πρόεδρο του ΙΕΤ κ. Γαρεδάκη να ξεκαθαρίζει πάντως με παρέμβασή του ότι «δεν είμαστε της φιλοσοφίας μιας χρηματοδότησης προκειμένου να κλείνονται “τρύπες”, αλλά επιδιώκουμε την αξιοποίηση και συνεργασία».
