Ζητούμενο είναι η ορθολογική χρήση του νερού από τους πολίτες αλλά και τους φορείς έτσι ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα λειψυδρίας, σύμφωνα με επιστημονικούς φορείς και αυτοδιοικητικούς παράγοντες.
Oπως επισημάνθηκε κατά την διάρκεια εσπερίδας με θέμα «Προσαρμογή στις επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών», την οποία διοργάνωσαν ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης και το Τ.Ε.Ι Κρήτης, εφόσον δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα δεν αποκλείεται στο μέλλον να δημιουργηθούν συνθήκες οι οποίες θα είναι δύσκολες για την διαχείριση των υδάτινων πόρων. Ταυτόχρονα, στόχος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης είναι η ολοκλήρωση των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη αλλά και η προστασία και η εξοικονόμηση του νερού, η εύρεση νέων πηγών με γεωτρήσεις ή φράγματα και η επαναχρησιμοποίηση των νερών.
Όπως επεσήμανε στα «Χ.ν.» ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης στη Σχολή Μηχανικών Περιβάλλοντος κ. Νίκος Νικολαΐδης «στην σημερινή κατάσταση χρειαζόμαστε λίγο λιγότερο από μισό δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα νερό το χρόνο στην Κρήτη. Από αυτό το μισό δισεκατομμύριο το 85% το χρειαζόμαστε τους καλοκαιρινούς μήνες. Τα διαθέσιμα νερά που έχουμε αντιστοιχούν περίπου στο 25% της συνολικής βροχόπτωσης. Υπάρχουν πολλά νερά τα οποία «χάνονται» γιατί βγαίνουν κατευθείαν μέσα στην θάλασσα και δεν μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε. Κάτω από κανονικές συνθήκες τα διαθέσιμα νερά μπορεί να είναι γύρω στο 1,9 δισεκατομμύριο και να είναι αρκετά για να μας καλύψουν. Ωστόσο, έχουν πολύ μεγάλη μεταβλητότητα από χρόνο σε χρόνο. Στις ξηρές χρονιές ένα έτος μπορεί να σου δώσει περίπου 700 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερό. Εμείς χρειαζόμαστε γύρω στις 500 χιλιάδες κυβικά μέτρα διαθέσιμο νερό. Οπότε εκεί ζοριζόμαστε πάρα πολύ. Το επόμενο πρόβλημα που έχουμε είναι αν μπορούμε να αντέξουμε πολλά χρόνια ξηρασίας. Ένα από τα θέματα τα οποία δείχνουν τα μοντέλα κλιματικής αλλαγής τα οποία “τρέχουμε” είναι ότι στα επόμενα 100 χρόνια θα έχουμε ξηρασία 3 με 6 χρόνια διάρκειας. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι χρειαζόμαστε περισσότερο νερό λόγω της αυξανόμενης θερμοκρασίας είναι μεγάλο πρόβλημα».
Χρόνο με τον χρόνο λόγω συνδυασμών γεγονότων παρατηρείται αύξηση στην ζήτηση του νερού για άρδευση αλλά και ύδρευση. Σύμφωνα με τον κ. Νικολαΐδη «η αυξανόμενη ζήτηση για την άρδευση έχει υπολογιστεί ότι μπορεί να φτάσει μέχρι και 50 εκ. κυβικά νερό. Όλα αυτά είναι σενάρια χωρίς να έχουμε υπολογίσει την αύξηση του πληθυσμού, την αύξηση ζήτησης κτλ. Βλέπουμε ότι μπορούν να δημιουργηθούν, με όλη την αβεβαιότητα που τα κλιματικά μοντέλα, συνθήκες οι οποίες να είναι δύσκολες για την διαχείριση των υδατικών πόρων στο μέλλον. Από εκεί και πέρα, έχουμε πάρα πολλές εναλλακτικές. Αυτές είναι η μείωση της κατανάλωσης, μέσω της αλλαγής δικτύων, χρησιμοποίηση ελλειμματικής άρδευσης και άλλα. Θα μπορούσαμε δηλαδή να μειώσουμε την κατανάλωση μας και αυτή η μείωση να μας δώσει την ανάπτυξη σε διάφορες άλλες δραστηριότητες. Επιπλέον, έχουμε και τα διάφορα φράγματα, τα οποία και αυτά μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε και να τα μελετήσουμε καλύτερα για το πως μπορούμε να έχουμε βέλτιστη χρήση των φραγμάτων και άρα περισσότερο νερό».
ΣΤΟ ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ
Όσον αφορά το άμεσο μέλλον στην Κρήτη ο κ. Νικολαΐδης επεσήμανε πως «έχουμε περισσότερες χιονοπτώσεις και ελπίζουμε ότι αυτές σιγά – σιγά θα ανεβάσουν τους υδροφόρους ορίζοντες μέχρι και τον Μάιο. Κατά πόσο θα έχουμε πρόβλημα ή δεν θα έχουμε πρόβλημα εξαρτάται από πότε θα σταματήσουν οι βροχές και πότε θα ξεκινήσει το λιώσιμο του χιονιού. Πέρυσι το λιώσιμο των χιονιών είχε ξεκινήσει από το τέλος Φεβρουαρίου και για τον λόγο αυτό είχαμε πολύ μεγάλο πρόβλημα. Χρειαστήκαμε περισσότερα νερά για άρδευση κτλ. Τα αποτελέσματα μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου έδειχναν ότι υπήρχε μία θετική τάση αλλά ήμασταν πολύ χαμηλότερα από τα τελευταία δέκα χρόνια. Το θέμα είναι πόσο γρήγορα θα ανέβει η στάθμη του νερού στις πηγές».
Από την πλευρά του ο κ. Μαρίνος Κριτσωτάκης Διευθυντής Διεύθυνσης Υδάτων Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, επεσήμανε πως από την πλευρά της Αποκεντρωμένης Διοίκησης «σε ότι αφορά την διαχείριση των νερών προβλέπεται μία σειρά από δράσεις και ενέργειες προκειμένου να πετύχουμε τους στόχους της καλής κατάστασης και προστασίας των νερών. Αυτό θα πρέπει να το δούμε και σε ένα μακροπρόθεσμο πεδίο. Πάνω σε αυτό μελετήσαμε πως θα είναι οι επιπτώσεις των κλιματικών αλλαγών στην προστασία και στην απορροή των πηγών και στο υδάτινο δυναμικό. Εμείς πρέπει να προγραμματίσουμε ποια έργα θα κάνουμε και με ποια προτεραιότητα ώστε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις δύσκολες χρονιές. Ακόμα και χωρίς κλιματικές αλλαγές ξέρουμε ότι μία φορά στα δέκα χρόνια έχουμε ένα ξηρό έτος.»
ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΒΑΛΣΑΜΙΩΤΗ
Σύμφωνα με τους ειδικούς εφέτος αν και είχαμε την αίσθηση ότι είχαμε έναν “βαρύ” χειμώνα στην πραγματικότητα οι χιονοπτώσεις ήταν περισσότερες από τις βροχοπτώσεις. Όσον αφορά το φράγμα του Βαλσαμιώτη, σύμφωνα με τον κ. Κριτσωτάκη «το φράγμα του Βαλσαμιώτη θα γεμίσει γιατί έχει τις απορροές των πηγών των Μεσκλών. Δεν θα έχουμε φέτος ιδιαίτερο πρόβλημα. Έχουμε και αρκετά χιόνια και εξαιτίας αυτού θα έχουμε και περισσότερο υπόγειο δυναμικό δηλαδή περισσότερα νερά στις πηγές για το καλοκαίρι. Τουλάχιστον με βάση τα στοιχεία που έχουμε ως τώρα είμαστε σε καλύτερη κατάσταση από ότι ήμασταν πέρυσι».
Η εσπερίδα πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του έργου: «Καινοτόμες μεθοδολογίες διαχείρισης υδάτινων πόρων για την προσαρμογή της κλιματικής αλλαγής και διακυβέρνησης της Περιφέρειας Κρήτης – Aquaman» το οποίο χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα «GR02 – Ολοκληρωμένη διαχείριση θαλασσίων και εσωτερικών υδάτων» του χρηματοδοτικού μηχανισμού ευρωπαϊκού οικονομικού χώρου (XM EOX) 2009-2014.
