Πέμπτη, 15 Αυγούστου, 2024

“Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων”

Μια σύγχρονη επαναπροσέγγιση για την… πρόοδο…
Ενα βιβλίο χρήσιμο και για την εποχή μας, γραμμένο από τον διάσημο στοχαστή – καθηγητή στην Οξφόρδη και συγγραφέα του βιβλίου “Η ανοιχτή κοινωνία και οι εχθροί της” που ήταν μιας καθοριστικής σημασίας εκσυγχρονιστική κατάθεση στον 20ό αιώνα.
Ενα βιβλίο που άνοιξε τον δρόμο της νέας, της μεγάλης και παγκόσμιας κοινωνίας του εκσυγχρονισμού και του ελεύθερου ανταγωνισμού, αλλά με ευθύνη την οποία τη μεταβάλλανε σε ανευθυνότητα όλοι οι σύγχρονοι πολιτικοί εκσυγχρονιστές Ελλάδας, Ευρώπης κ.λπ. χωρίς να την εννοούσαν ως ηθική πρόοδο, όπως την καθόρισε ο πατέρας της ανοιχτής κοινωνίας.
Στο σημείωμα της έκδοσης αναφέρεται ότι: Ο Καρλ Πόππερ συγκαταλέγεται στους δημιουργικότερους στοχαστές του 20ού αιώνα καθώς υπήρξε ένας από τους φιλοσόφους που άσκησαν σημαντική επίδραση στη σύγχρονη εποχή.
Το βιβλίο του “Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων” (σκέψεις για την επιστήμη, την ιστορία και την πολιτική) το ολοκλήρωσε τον Σεπτέμβριο του 1994, λίγο πριν από τον θάνατό του (17 Σεπτέμβρη 1994, Λονδίνο).
Είναι ένα βιβλίο που προσεγγίζει τα θέματα που κυριαρχούν στο έργο ολόκληρης της ζωής του: Ζητήματα σχετικά με τη γνώση, τον ρόλο και τους περιορισμούς της επιστήμης, το πρόβλημα σώματος – ψυχής, την ειρήνη, την ελευθερία, το νόημα της ιστορίας, την ευθύνη των διανοουμένων, τη δημοκρατία, την ανοιχτή κοινωνία και τους εχθρούς της.
Στο βιβλίο αυτό, για μια ακόμη φορά, ο Πόππερ αιχμαλωτίζει με την καθαρότητα της σκέψης του και την εύληπτη γλώσσα του.
Ο Καρλ Πόππερ γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1902 στη Βιέννη και πέθανε 92 χρονών, το 1994, στο Λονδίνο.
Ηταν διεθνούς αναγνώρισης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, μέλος της Βασιλικής εταιρείας καθώς και μέλος πολυάριθμων επιστημονικών ακαδημιών και ανακηρύχθηκε πολλές φορές επίτιμος διδάκτωρ.

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Οι εκδόσεις “Μελάνι” κυκλοφόρησαν το βιβλίο του “Σκέψεις για την ιστορία και την πολιτική” και έχουν κυκλοφορήσει προηγουμένως και το βιβλίο του “Ολοι οι άνθρωποι είναι φιλόσοφοι”.

ΝΑΙ ΣΤΗ ΜΗΧΑΝΗ, ΟΧΙ   ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Ωστόσο, αυτός ο διάσημος στοχαστής και συγγραφέας άνοιξε τον δρόμο (πνευματικά) για την ανεξέλεγκτη “πρόοδο” της παγκοσμιοποίησης και “ευλόγησε” ως απελευθερωτική την υπερ-τεχνολογία της μηχανής. Επικρίνοντας όμως την πυρηνική τεχνολογία και κυρίως τις βόμβες μεγάλης πυρηνικής απειλής καθώς και την εξάπλωση και τους κινδύνους αυτών των φοβερών όπλων μαζικής καταστροφής. Οπως συνέβη με τις βόμβες στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Για να τις δικαιολογήσει, ως αναγκαιότητα για την επίτευξη της ελευθερίας, από τους Δυτικούς, Δημοκρατικούς – και όχι φασιστικούς λαούς που δίνανε τη μάχη για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία. Ενώ, τόσο οι κεντρικοί φασιστικοί λαοί της Ευρώπης (ως εκφραστές της ανελευθερίας) ποδοπάτησαν τη Δημοκρατία η οποία τελικά νίκησε (;). Ενώ αυτοί ηττήθηκαν (;).

ΔΥΤΙΚΟΣ Ο ΠΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ;
Ομως κατά τον Κ. Πόππερ οι λαοί του κομμουνισμού – μαρξισμού αγωνίστηκαν να επιβάλουν τη μαρξιστική – ταξική δικτατορία, ως “απελευθερωτική” ιδεολογία από τις καπιταλιστικές εκμεταλλεύσεις. Μάλιστα κατά τη φασιστική ήττα της κεντρικής Ευρώπης γίνανε αυτοί οι λαοί η πιο επικίνδυνη αντίπαλη δύναμη κατά της δύσης. Η οποία κατά τον Πόππερ εξασφάλιζε τον πιο δημιουργικό – δημοκρατικό – υλικό και κοινωνικό πολιτισμό που γνώρισε ο κόσμος!
Εναν πολιτισμό που εντατικοποίησε τη σύγχρονη πρόοδο με τη δυναμική των Η.Π.Α. Τη μεγάλη αυτή χώρα που επισκέφθηκε πολλές φορές έκθαμβος ο Πόπερ για να την υμνήσει θαυμαστικά – όπως και παλιότερα έκαμε ο μεγάλος ποιητής και Αγγλος ζωγράφος ο Βlake, ο οποίος ύμνησε τον αμερικανικό πολιτισμό και το αμερικανικό όνειρο.
Με την αντίληψη της ελεύθερης, ανοικτής Δημοκρατικής κοινωνίας ο Πόππερ είδε πολλούς εχθρούς να την αντιμάχονται άδικα! Γιατί, όπως πίστευε, απεργαζότανε τον καταναγκασμό και την ψυχοπνευματική υποδούλωση ατόμων και λαών.

ΜΕ 100 ΦΟΡΕΣ ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΕΣ ΥΠΕΡΒΟΜΒΕΣ Η ΡΩΣΙΑ
Ο Καρλ Πόππερ από την αρχή του ψυχρού πολέμου υποστήριζε ότι ο μεγάλος υπαίτιος για μια τελική επικράτηση της Μαρξιστικής κομμουνιστικής ιδεολογίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου, ήταν ο διάσημος Ρώσος φυσικός – πυρηνικός καθηγητής Ζαχάρωφ (τον οποίο ο Πόππερ τον χαρακτήρισε αρχιεγκληματία κατά της ανθρωπότητος) που δημιούργησε το τρομερό οπλοστάσιο της Σοβιετικής Ενωσης.
Με διηπειρωτικούς πυραύλους και κυρίως με ατομικές – πυρηνικές υπερβόμβες που, όπως υποστηρίζει στο βιβλίο του ο Καρλ Πόππερ ήταν 100 φορές μεγαλύτερης ισχύος από εκείνες που ρίχτηκαν από τους Αμερικανούς το 1945 στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Για να μπει η ανθρωπότητα στην εποχή της πυρηνικής απειλής.
Μια εποχή τρόμου, που κυριάρχησε σε όλη τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, η οποία ακολουθήθηκε από τη νέα εποχή της οικονομικής υπερ-εκμετάλλευσης των λαών από τον δυτικό άγριο υπερεκμεταλλευτικό καπιταλισμό, αλλά και τον κρατικό σοσιαλιστικό οικονομικό σχεδιασμό. Με τον τελευταίο να έχει εκλείψει και τον πρώτο να έχει μεγιστοποιηθεί.
Ομως, όσο κι αν είχε δίκιο ο Πόππερ για τη στυγνή Δικτατορία του προλεταριάτου, που διαμόρφωσε από τη μια πλευρά την κομμουνιστική ανελευθερία, την ίδια στιγμή, η άλλη πλευρά της Δύσης, με τη δικαιολογία των αγώνων για ελευθερία των λαών, προώθησε την ανήθικη και εγκληματική οικονομική υπερεκμετάλλευση η οποία -ως κινδυνώδης και καταστροφική μηχανή- οδήγησε τον κόσμο στη μεγίστη σύγχρονη κρίση.

Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
Μέσα από τα σημερινά όμως συμβαίνοντα σ’ ανατολή και δύση, ματαιώθηκε, απότυχε και γκρεμίστηκε το δυτικό όνειρο ψευδοευδαιμονισμού. Αυτή η αποτυχία ματαίωσε την ανοιχτή κοινωνία ως καθεαυτό εκσυγχρονιστικό ιδεώδες. Για να αποδειχθεί, εν τέλει, ότι η “άδολη” θεωρία του Πόππερ βασίστηκε μόνο στα Δυτικά πρότυπα ενός soft, επιβαλλόμενου εκσυγχρονιστικού πολιτισμού, ο οποίος στη διαδρομή της ισχύος του, προκάλεσε τον κόσμο με τη μονοδιάστατη εφαρμογή αυτού του ζημιογόνου, για όλη την ανθρωπότητα, δυτικού ονείρου της απόλυτης υλιστικότητας.
Για να μην αποτελεί πλέον πρότυπο για μίμηση, αφού δεν είναι δυνατόν να ανταποκριθεί στα δεδομένα των νέων μεταμορφώσεων και παραμορφώσεων του κοινωνικού γίγνεσθαι στον σημερινό και τον αυριανό κόσμο. Με δεδομένο ότι οι συνιστώσες και οι εκφράσεις του έχουν δημιουργήσει (όπως διαπιστώνεται τραγικά σήμερα), καταλυτικές αμφισβητήσεις, αρνήσεις, απορρίψεις και αναζητήσεις νέων προτύπων πολιτισμού.

ΠΑΘΙΑΣΜΕΝΗ Η ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΑ ΠΟΠΠΕΡ ΚΑΤΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ
Ομως όσο και αν η ανοιχτή κοινωνία του Πόππερ προμάχησε για την πνευματική αποδοχή της επικυριαρχίας του Δυτικού Πολιτισμού δεν είναι δυνατόν να ξαναλειτουργήσει υπερ-εκμεταλλευτικά όπως έκανε τους τρεις – τέσσερις τελευταίους αιώνες. Εστω και αν τώρα χρησιμοποιούνται νέες άγριες μέθοδοι εκβιασμού και αποπροσανατολισμού των κοινωνιών που βιώνουν τις συνέπειες της μέγιστης κρίσης που δημιούργησε ο Δυτικός Πολιτισμός στην οποία οικονομικά υιοθέτησαν και η ανατολή και υπέρ ανατολής.
Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι ο μεγάλος φιλόσοφος – στοχαστής και καθηγητής Καρλ Πόππερ έπρεπε να δει το αριστερό όραμα της κοινωνικής ουσίας, ξεχωρίζοντάς το από εκείνο της έλλειψης πολιτικής για κοινωνική ευαισθησία και ελευθερία, που τις καταπάτησε τόσο στυγνά το σοβιετικό καθεστώς.
Ετσι, η ανοιχτή κοινωνία αντιπαρατάχθηκε ανοιχτά στην κλειστή ιδεολογία του υπαρκτού σοσιαλισμού, ο οποίος είχε αγωνιστεί για την επιβολή της, με εγκληματικό καταναγκασμό. Για να οδηγηθεί στην κατακρήμνυσή του, με συνέπεια να δοθεί το προβάδισμα ξανά στην εκμεταλλευτικότητα της οικονομικής καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης πλουτοκρατίας. Η οποία τελικά με τις νέες πολιτικές (soft and hard) που εφάρμοσε και εφαρμόζει ξαναοδήγησε την ανθρωπότητα στο κρίσιμο σημερινό αδιέξοδο. Το οποίο θα έχει βαριές και δυσμενείς συνέπειες, τόσο για τη χώρα μας όσο και για τις άλλες αναπτυσσόμενες χώρες σε ολόκληρη την ανατολή, τη Δύση, τον νότο και τον βορρά. Ακόμα και στην ίδια την Αμερική, η οποία ήδη βρίσκεται σε κρίσιμο αδιέξοδο για τον πολιτισμό της υπερ-εκμετάλλευσης που προώθησε παγκόσμια.

ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ Η ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΠΟΠΠΕΡ
Παρόλα αυτά, η βαθιά σοφία του Πόππερ εξακολουθεί να μας εμπνέει (στο εφιαλτικό αδιέξοδο, που ζούμε σήμερα) είτε ως όραμα είτε ως ουτοπία. Γιατί αυτά έχουν την αυταξία τους για να συναντώνται κάπου μέσα από ενεργές ή παθητικές καταστάσεις για αναζήτηση λύσης στα μεγάλα αδιέξοδα προβλήματα της ανθρωπότητας.
Πάντως, ανεξάρτητα, από τις θέσεις μας για την υπερβολή αντιπαλότητας του μεγάλου στοχαστή Καρλ Πόππερ προς την απάνθρωπη λόγω σκληρού ολοκληρωτισμού κόκκινη ιδεολογία, το βιβλίο του “η ζωή είναι επίλυση προβλήματων” διαπνέεται από υψηλό βαθμό αγωνίας για έναν “ανοιχτό” καλύτερο κόσμο. Για να είναι βιβλίο βαθιάς σοφίας για άνθρωπο – ανθρωπότητα για όλα τα σημαντικά θέματα που πραγματεύεται.

ΕΡΓΟ ΜΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΡΙΣΙΜΑ ΘΕΜΑΤΑ
Με την ιστορία, ως διαδρομή μεγίστης σημασίας γεγονότων, ο Πόππερ αναζητά απαντήσεις για την επιστήμη, για την πολιτική, για την ειρήνη, για την ελευθερία, για τη δημοκρατία, την τυραννία, τη δικαιοσύνη, την κοινωνική ανισότητα. Αλλά για την πολιτική των εγκλημάτων, που αυξάνονται και “νομιμοποιούνται” καθώς και για τον ρόλο των κομμάτων που τα κρίνει απαραίτητα για να λειτουργεί το ιδεώδες της δημοκρατίας και όχι η κομματικοκρατία. Τέλος αναζητά απαντήσεις και για τη μεγάλη ευθύνη των πολιτών στα επισυμβαίνοντα χθες και σήμερα. Χωρίς όμως να τολμά να “προφητεύσει” για το αύριο, γιατί δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν τα απρόβλεπτα. Χωρίς βέβαια να μπορεί κανείς να συμφωνήσει απόλυτα σ’ αυτή του τη θέση γιατί αν δεν νοιαστούμε για το αύριο, το αφήνουμε στην τύχη του.
Το βιβλίο αυτό αναφέρεται ευρύτερα και στα άλλα έργα του, αποτελεί κατάθεση για τον 20ό αιώνα. Μια κατάθεση από έναν εραστή της ελευθερίας, της δημοκρατίας και του διαφωτισμού, αλλά και του πολιτικού “αρπακτικού” πλουτοκρατισμού των ολιγοκρατών του κόσμου.
Σημειώνουμε πως σε όλα τα κείμενά του σ’ αυτό το έργο κάνει πολύτιμες εκτιμήσεις και αποκαλύψεις για τόσα πολλά  που μας ενδιαφέρουν και τώρα σε καιρό τόσο μεγάλου χαλασμού. Π.χ. αποκαλύπτει (ποια ήταν η ομάδα που θυσιάστηκε) των νέων παιδιών που έκαμαν τη μεγάλη απόπειρα ανατροπής για εξόντωση του Χίτλερ. Μια σημαντική αποκάλυψη όταν σήμερα βλέπουμε σε παγκόσμια κλίμακα τους σύγχρονους νέους μας να έχουν παραδοθεί στην αδράνεια της αντιμετώπισης της σύγχρονης βαριάς κρίσης του πολιτισμού.

ΣΥΜΠΑΣΑ Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Αλλά τι λέει για τον τίτλο του βιβλίου του, λέει πως: “Η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων”, γιατί όλοι οι οργανισμοί είναι εφευρέτες και τεχνικοί, στην επίλυση τεχνικών προβλημάτων. Βασικά, η ανθρώπινη τεχνολογία, επιλύει ανθρώπινα προβλήματα… Το να επιτίθεται κανείς συνολικά στην επιστήμη και στην τεχνολογία – καίτοι μόνο μέσω αυτών μπορεί να διεξάγει τη διόρθωση των λαθών – δεν είναι μόνο αφελές, αλλά και επικίνδυνο και εντελώς ανεύθυνο. Γι’ αυτό το δεύτερο μέρος του κειμένου του “η ζωή είναι επίλυση προβλημάτων” δεν είναι αφιερωμένο στην υπεράσπιση των μομφών, αλλά είναι ένας έπαινος στην τεχνολογία, ως παράγοντα πολιτισμού. Για να αρχίσει, από το 1953 μέσω της ηλεκτρικής κουζίνας, η διευκόλυνση των ανθρώπων, ακριβέστερα των γυναικών, από τη δυσβάστακτη οικιακή εργασία με την απόλαυση της ζωή…”. Για να υπερβάλει όμως σ’ αυτή τη διευκόλυνση για να φθάσει στο κρίσιμο αδιέξοδο απελευθερωτισμού του απόλυτα ενσκλαβωτικού υλιστικού πολιτισμού της διαρκούς κρίσης.
Ανοιχτή κοινωνία, ανοιχτή τεχνολογία, ανοιχτός τεχνο-πολιτισμός. Η μια όψη. Αλλά υπάρχει και η άλλη την οποία προκαλούμεθα να την αναζητήσουμε για να μην μείνουμε μετέωροι στην άβυσσο της κρίσης που έχει διαμορφωθεί χωρίς επίλυση των προβλημάτων της στη σύγχρονη ζωή.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα