“Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους”
Μανόλης Αναγνωστάκης, 1925-2005, Ποιητής
Α΄. Αντί Προλόγου
Η Γη, αυτό το γαλαζόθωρο αστρικό μόριο, τυλιγμένη σ’ ένα άμφιο από πολύχρωμα σύννεφα, στροβιλίζεται νωχελικά στο ψυχρό σκοτάδι του χάους.
Και πάνω στην καμπύλη επιφάνεια της ελάχιστης στεριάς που επιπλέει στην υγρή ερημιά των απέραντων ωκεανών, κινείται και βρυάζει ένα πλήθος μεγαλοφυών κι επίβουλων όντων: Η γενιά των ανθρώπων…Οι άνθρωποι! Δεμένοι μεταξύ τους με τα ακατάλυτα δεσμά της μοίρας, πρόσκαιροι σαν τα φύλλα μα αιώνιοι σαν τους θεούς, έκαναν πράξη εφαρμοσμένη τη θεία ρήση: “…αυξάνεστε και πληθύνεστε και κατακυριεύσατε την γην…”. Και το κατόρθωσαν. `Ετσι, ο παγκόσμιος πληθυσμός που το 8000 π.Χ. υπολογίζεται στα 5 εκατομμύρια ανθρώπων, έφτασε σήμερα να πλησιάζει ένα πληθυσμό 7 δις ανθρώπων!
Β΄. Η μοναξιά
Άνθρωποι…άνθρωποι…άνθρωποι…Κοινό τους γνώρισμα η δίψα ν’αποκτήσουν…ν’ αποκτήσουν, μ’όποιο τρόπο…Δικό τους γέννημα ο πόλεμος, η ειρήνη, το δίκιο, τ’ άδικο, ο πλούτος, η μιζέρια…Κοινή αφετηρία το “εγώ”, κοινός σκοπός το χρήμα, κοινό χαρακτηριστικό τους ο αριβισμός. Χάρμα της ακοής το χρυσοκουδούνισμα στα όπου γης Χρηματιστήρια. Και οι αξίες; Οι θεσμοί; Οι αρετές; Η ανθρωπιά; Η πίστη; Η αγάπη; Η αειφορία της σκέψης για το αύριο των ερχόμενων γενεών; Ο σεβασμός στη μάνα-φύση; Είδη κατά κανόνα σ’ ανεπάρκεια στη δίνη των καιρών. “Ρομαντισμοί” κατ’ άλλους.
Και το αποτέλεσμα: Η μάνα Γη ν’ ασφυκτιά από τα κατακάθια της “στοργής” του νοήμονος ενοίκου της, του ανθρώπου! Κι εκείνος, ο νοήμων να’ ναι μόνος, καθώς, ο φθόνος, η κακία, η διαβολή, το ψέμα, ο “ωχαδερφισμός” διαφεντεύουν, με το σιγόντο του Δίκιου του Ισχυρού, του όπου Γης. Καθένας κλείνεται στον εαυτό του. Περιόρισε τη συναναστροφή με το φίλο, το συγγενή, το γείτονα. Η βεγγέρα, η πατροπαράδοτη αποσπερίδα, αυτό το “παράθυρο ψυχής” που άνοιγε σ’ άλλες καιρούς ο άνθρωπος τείνει να κλείσει ολοσχερώς, να σφαλίσει, μιας κι έχει στη διάθεσή του το “παράθυρο στον κόσμο”, την τηλεόραση. Από την ιριδίζουσα οθόνη της βλέπει αυτοστιγμεί όλα όσα γίνονται στον πλανήτη ολάκερο μα και στο κοντινό το σύμπαν! “Πρόοδος” κατά την άποψη των “πολιτισμένων” καιρών. “Απομόνωση” κατά την άποψη των σκεπτικιστών, σαν έχασε ο άνθρωπος την αμεσότητα της επαφής με τον φίλο, το συγγενή, ακόμη και τον αδερφό!
Μα δεν είναι μόνο η τηλεόραση. Ο καθείς, ακόμη και παιδιά, έχουν στην τσέπη την άνεση της κινητής τηλεφωνίας, που του παρέχει άμεση –αλλά εκ του μακρόθεν- επαφή με τον φίλο, το συγγενή, τον αδερφό. “Πρόοδος” κατά την άποψη των “πολιτισμένων” καιρών. “Απομόνωση” κατά την άποψη των σκεπτικιστών!
Μα και μέσα από την οθόνη του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με το face book, το skype, το e-mail και όχι μόνο, έχει επαφή με γνωστούς και αγνώστους, σε όποιο σημείο του πλανήτη κι αν βρίσκονται. Πλασματική επαφή, σαν λείπει η αμεσότητα! “Πρόοδος” κατά την άποψη των “πολιτισμένων” καιρών. “Απομόνωση” κατά την άποψη των σκεπτικιστών!
Περπατάει στο δρόμο, μέσα στο πολύβουο ανθρώπινο πλήθος Οι ώμοι ακουμπάνε χωρίς καλημέρισμα…Τόσο κοντά μα και τόσο μακριά, καθώς οι ψυχές απόμακρες στις διπλανές, φτερουγίζει η κάθε μια στο δικό της αδιάφορο φευγιό…
Έχασε ο άνθρωπος τον άνθρωπο…Και η συνέπεια; Ν’ αποζητά καθείς στη μοναξιά του την καταφυγή σε χάπια και σιρόπια ψυχιάτρων…
Έχασε ο άνθρωπος τον άνθρωπο!
Γράφει ο Αντώνης Σαμαράκης στο βιβλίο του “Ζητείται ελπίς”: “Ποτέ άλλοτε οι στέγες των σπιτιών των ανθρώπων δεν ήταν τόσο κοντά η μία στην άλλη, όσο είναι σήμερα. Και ποτέ άλλοτε οι καρδιές των ανθρώπων δεν ήταν τόσο μακριά η μία από την άλλη, όσο είναι σήμερα”!
Γ΄. Αντί Επιλόγου
Η μοναξιά1
Κόλλησες στα εσώψυχα το φάλι σου,
κ’ άδειασες της ψυχής τ’απόθεμα.
Μάντρωσες το κορμί μου μ’ αγκαθόσυρμα
καταμεσής του πλήθους, στη λεωφόρο.
Μ’ έκανες ταίρι σου και σύντροφό σου
γίναμε ένα, εσύ κι εγώ.
Και τι παράξενο! Να νοιώθω μόνος,
μέσ’ στο πολυάνθρωπο το πρωινό.
Ποιος τάχα σ’ έστειλε να μ’ ανταμώσεις
να με ξεκόψεις από τον κόσμο;
«Κανείς δε μ’ έστειλε άγνωστε ξένε.
Σεις με καλέσατε στη συντροφιά σας
σαν βάλατε αφέντη το ρολόι,
σαν κάνατ’ αποπαίδι τη βεγγέρα,
σαν βγάλατε από το σπίτι την αυλή.
Τώρα που σταματήσατε να χαιρετιέστε,
θα χαιρετάτε μόνο εμένα!…»…
1 Από την Ποιητική Συλλογή του γράφοντος: «Δάνειο Χωμάτων» Εκδ. “Εριφύλη”, 2007
* O Δρ Γιάννης Θ. Πολυράκης
είναι Γεωπόνος – Συγγραφέας,
Μέλος της “Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων”
