Οι αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων ετών όπως η πανδημία του κορονοϊού αλλά και οι πόλεμοι, τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Μέση Ανατολή, έχουν αναδείξει με εμφατικό τρόπο το πόσο εύθραυστη είναι η επισιτιστική ασφάλεια.
Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας έκαναν την εμφάνισή τους κάποιες χρόνιες αδυναμίες του πρωτογενούς τομέα και της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως είναι η έλλειψη συμβουλευτικής και υποστήριξης για την υιοθέτηση ψηφιακών εργαλείων από τους παραγωγούς, σε συνδυασμό με την δυσκολία υλοποίησης καινοτόμων λύσεων στη μεταποίηση, κρούοντας τον «κώδωνα του κινδύνου» σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Λύσεις σε αυτά τα προβλήματα θα προσπαθήσουν να δώσουν τα “Ζωντανά Εργαστήρια” (Living Labs).
«Τα “Ζωντανά Εργαστήρια” είναι «οικοσυστήματα» ανοικτής καινοτομίας τα οποία είναι εστιασμένα στον χρήστη και βασίζονται σε μια προσέγγιση συνδημιουργίας, με την ενεργή συμμετοχή των αγροτών ,των ερευνητών, των υπεύθυνων χάραξης πολιτικής, της επιχειρηματικής κοινότητας, και των ενεργών πολιτών ολοκληρώνοντας διεργασίες έρευνας και καινοτομίας σε πραγματικές κοινότητες και πλαίσια», είπε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Οργανωσιακής Καινοτομίας και Συστημάτων Διοίκησης, Παναγιώτης Τριβέλλας.
Στη χώρα μας αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα τις εργασίες του ένα «Ζωντανό Εργαστήριο» στο χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έργο, με την επωνυμία THALLA (Thriving Agroecology Living Lab).
Το εν λόγω έργο θα εστιάσει στην ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας των αγροδιατροφικών συστημάτων στην Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία και θα ενισχύσει την ικανότητά τους σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας που προκαλούνται και από την κλιματική αλλαγή.
Συντονιστής του συγκεκριμένου έργου είναι το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) ενώ συμμετέχουν επίσης ως εταίροι η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδος (ΕΕΚΕ) και η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ).
Ποια θα είναι η εξέλιξη του Ζωντανού Εργαστηρίου «THALLA»
Στο πλαίσιο της διετούς διάρκειας του έργου, προβλέπεται η υλοποίηση δράσεων σε έξι κατηγορίες αγροδιατροφικών προϊόντων. Ειδικότερα, οι εν λόγω κατηγορίες περιλαμβάνουν το μέλι, τις ζωοτροφές, τα δημητριακά, τις ελιές, την βιομηχανική τομάτα, καθώς και τις υδατοκαλλιέργειες.
Πιο συγκεκριμένα, θα εξετάσει εναλλακτικά σενάρια σε πραγματικές συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της Στερεάς Ελλάδας και της Θεσσαλίας, ειδικά τώρα, μετά τις μεγάλες καταστροφές που προκλήθηκαν από τη θεομηνία «Ντάνιελ».
«Στο πλαίσιο του εν λόγω έργου, θα συνδημιουργηθούν σενάρια κλιματικής αλλαγής από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του αγροδιατροφικου συστήματος, τα οποία θα εστιάσουν στις συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων. Επιπρόσθετα, θα λάβει χώρα η ανάπτυξη και η αξιολόγηση εναλλακτικών σχεδίων πρόληψης, ετοιμότητας, αντιμετώπισης και προσαρμογής, σε τυχόν μελλοντικούς κινδύνους που δύναται να προκύψουν» υπογράμμισε ο κ. Τριβέλλας.
Σε αυτό το πλαίσιο, για τις συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων θα αναπτυχθούν λύσεις οι οποίες θα στηρίζονται σε βιώσιμες αγροτικές πρακτικές και στις αρχές αγροοικολογίας, στηριζόμενες σε εκτιμήσεις για το περιβαλλοντικό, οικονομικό και κοινωνικό αποτύπωμά τους.
«Με αυτό τον τρόπο θα τεκμηριωθεί η ανάπτυξη προτάσεων πολιτικής σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο» σημείωσε ο Καθηγητής του ΓΠΑ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Eco Ready» (Horizon) δημιουργείται ένα ευρωπαϊκό δίκτυο με εννέα ακόμη «Ζωντανά Εργαστήρια», τα οποία είναι κατανεμημένα σε διαφορετικές κλιματικές ζώνες της Ευρώπης.
Με αυτό τον τρόπο εξειδικεύονται και διαμορφώνονται οι ευρωπαϊκές πολιτικές που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή στην ποικιλομορφία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος, ο κ. Τριβέλλας σημείωσε ότι «η ανάπτυξη και η υλοποίηση δράσεων από “Ζωντανά Εργαστήρια”, όπως το THALLA, αποτελούν ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων και την διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας στην Ελλάδα. Η συλλογική προσπάθεια και η υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων μπορούν να οδηγήσουν σε ένα πιο βιώσιμο, υπεύθυνο, συμπεριληπτικό και ανθεκτικό μέλλον για τον αγροδιατροφικό τομέα».
